چکیده

زمینه و هدف: ذهن آگاهی، از فنونی است که به‌منظور کاهش استرس و افزایش بهزیستی روان‌شناختی به کار می‌رود. لذا پژوهش حاضر باهدف تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های ذهن آگاهی بر استرس شغلی و بهزیستی روان‌شناختی معلمان زن شهر قزوین انجام شد.

روش بررسی: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل، جامعه آماری کلیه معلمان زن مقطع متوسطه شهر قزوین بودند. حجم نمونه 30 نفر بود که به روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند. به‌عنوان ابزار اندازه‌گیری از پرسشنامه استرس شغلی اسیپو و پرسشنامه بهزیستی روان‌شناختی ریف (فرم کوتاه) استفاده گردید. ابتدا هر 30 شرکت‌کننده به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند (پیش‌آزمون). سپس شرکت‌کنندگان به دو گروه 15 نفر آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایشی در معرض آموزش گروهی مهارت‌های ذهن آگاهی (8 جلسه آموزشی) قرار گرفت اما گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت ننمودند و در لیست انتظار بودند. سپس هر دو گروه مجدداً به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند (پس‌آزمون).

یافته‌ها: میانگین نمرات استرس شغلی در دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پیش‌آزمون (93/133± 34/27)، (33/127± 55/22) و در مرحله پس‌آزمون، (86/100±73/19)، (46/128±86/17) و در متغیر بهزیستی روان‌شناختی میانگین نمرات در دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پیش‌آزمون (06/88± 46/7)، (86/85±02/11) و در مرحله پس‌آزمون (13/97±15/5)، (60/85±17/9) بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد استرس شغلی معلمان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل پس از مداخله، کاهش محسوسی داشته و همچنین مؤلفه‌های استرس شغلی و بهزیستی روان‌شناختی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش پیداکرده است (p<0/05)

 نتیجه‌گیری: آموزش مهارت‌های ذهن آگاهی در کاهش استرس شغلی و افزایش بهزیستی روان‌شناختی معلمان زن اثربخش بود. لذا با برگزاری دوره‌های آموزشی ذهن آگاهی از طریق آموزش ضمن خدمت در جهت افزایش بهزیستی روان‌شناختی و کاهش استرس شغلی معلمان می‌توان گام برداشت.