زمینه و هدف: استفاده از اشعه X برای آزمایش های تشخیصی، یکی از مهمترین منابع پرتوگیری افراد جامعه و بویژه پرتوکاران بوده، لذا پایین نگه داشتن آلودگی محیط در پایین ترین سطح ممکن از لحاظ حفاظت در برابر پرتوگیری داخلی بسیار مهم است. هدف از این مطالعه بررسی میزان پرتو X پراکنده و دوز دریافتی توسط کارکنان در بخش آنژیوگرافی یک بیمارستان نظامی بود.

روش و بررسی: این مطالعه‌ توصیفی – مقطعی در یکی از بیمارستان های نظامی انجام گرفت. اندازه گیری میزان پرتو x پراکنده تولید شده از حالت‌های مختلف آنژیوگرافی(پالسی با دوز بالا و فلوروسکوپی پیوسته)، در فواصل یک و دو متری و در بیرون از اتاق آنژیو گرافی با استفاده از دستگاه SmartION مدل 2100 S ساخت شرکت Mini- Instruments Ltd از کشور انگلستان انجام گردید. برای بدست آوردن میزان دوز دریافتی توسط کارکنان از فیلم بج های آنها در یک دوره 2 ماهه، 1 ساله و 5 ساله استفاده شد.

یافته ها: نتایج نشان داد که مقدار پرتو پراکنده در فاصله‌ های یک و دو متری از منبع پرتو ایکس برای حالت پالسی(دوز بالا) به ترتیب μSVh^-147 و μSVh^-19/7 و برای فلوروسکوپی پیوسته μSVh^-1 9/8 و μSVh^-1 4 است. نتایج بدست آمده از فیلم بج کارکنان برای یک دوره یک و پنج ساله به ترتیب mSv08/8 و mSv 85/22 در سال به صورت ماکزیمم برای پزشکان، mSv 44/1 و mSv 12/2 در سال برای رادیولوژیست ها و mSv 1 و mSv 55/2 در سال برای پرستار ها بدست آمد. دریافت دوز توسط همه کارکنان کمتر از حدود مجاز( برابر mSv 20 در سال) می باشد.

نتیجه‌گیری: حالت های مختلف آنژیو گرافی، تجربه و تخصص پزشک و سایر پارامترها می تواند فاکتورهای مهمی در میزان دوز دریافتی توسط کارکنان باشند. از این رو آموزش کارکنان، بهینه سازی عمل حفاظت در برابر تشعشع و پایش دوز کارکنان می تواند دز دریافتی سالانه آنها را زیر حد مجاز نگه دارد.