TY - JOUR JF - IOH JO - ioh VL - 17 IS - 1 PY - 2020 Y1 - 2020/5/01 TI - Prioritizing the thirteenth dimensions of Organizational Resilience in dealing with crises and major accidents TT - اولویت‌بندی ابعاد سیزده‌گانه تاب آوری سازمانی در مواجهه با بحران‌ها و حوادث بزرگ N2 - چکیده زمینه و هدف: سازمان­ها به­عنوان یک گروه با ساختار وجودی خاص تعریف می­گردند و نقش محوری را در پویایی سیستم­های اجتماعی، اقتصادی و بوم­شناختی دارند. برای صنایع و سازمان­ها فجایع، حوادث و بحران­ها مسائل پیچیده و بحث­برانگیز می­باشند. تاب آوری سازمانی، یک هدف مؤثری است که به­طور مداوم به عملکرد سازمان در طول کسب­و­کار، فجایع و موقعیت­های بحرانی کمک می­کند و به­عبارتی، تاب آوری سازمان­ها را قادر می­سازد که چالش­های پیچیده در سازمان را مدیریت کنند. لذا مطالعه حاضر با هدف وزن­دهی و اولویت­بندی ابعاد سیزده­گانه تاب آوری سازمانی در مواجهه با بحران­ها و حوادث بزرگ انجام شده است. روش­ بررسی: در پژوهش توصیفی-تحلیلی-کاربردی حاضر که در صنایع بزرگ (در سه صنعت بزرگ شامل: یک شرکت تولید ماشین­آلات سنگین کشاورزی، یک شرکت تولید و مونتاژ قطعات خودرو و یک شرکت وابسته به صنایع نفت­وگاز) انجام­ شده ­است، ابعاد و حیطه­های شناسایی­شده جهت سنجش سطح تاب آوری سازمانی در سازمان­ها، در قالب پرسشنامه­ای با فرم مخصوص در اختیار کارشناسان و متخصصین مربوطه قرار گرفت. سپس نظرات آن­ها دریافت گردید. در نهایت با استفاده از داده­های حاصل از پرسشنامه­ها و با کمک روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم­افزار Super Decisions، وزن­دهی و اولویت­بندی ابعاد و گویه­های تاب آوری سازمانی صورت پذیرفت. یافته ها: بیشترین مقدار وزن نرمال در بین ابعاد تاب آوری سازمانی، مربوط به حیطه رهبری و تصمیم­گیری (معادل 20583/0) بوده و کمترین این مقدار مربوط به حیطه منابع (معادل 01246/0) می­باشد. به­عبارتی، اولویت اول و سیزدهم در بین 13 حیطه تاب آوری سازمانی در این مطالعه، به­ترتیب مربوط به حیطه­های رهبری و تصمیم­گیری و منابع می­باشد. گفتنی­است­که حیطه­های استفاده از دانش و تجربه و تعهد مدیریت نیز در کنار بعد رهبری و تصمیم­گیری از وزن نسبتأ بالا (اختلاف وزن زیاد نسبت به ده حیطه دیگر پرسشنامه) و ابعاد آمادگی و مسئولیت­پذیری نیز در کنار حیطه منابع از وزن نسبتأ کمتری برخوردارند. همچنین لازم­به­ذکر است که نرخ ناسازگاری (0138/0) کوچک­تر یا مساوی با مقدار 1/0 به دست آمد که نشان­دهنده صحت مقایسات زوجی بوده و درنتیجه می­توان به نتایج وزن­ها اعتماد نمود. همچنین با توجه به نتایج مرتبط با وزن­دهی گویه­های مربوط به تک­تک ابعاد پرسشنامه تاب آوری سازمانی (جهت نشان­دادن اهمیت گویه­های مختص هر حیطه از پرسشنامه تاب آوری سازمانی، نسبت به­همدیگر)، می­توان اظهار نمود که تمامی مقادیر نرخ ناسازگاری به دست آمده، کوچک­تر یا مساوی 1/0 بوده و درنتیجه می­توان ادعای صحیح­بودن مقایسات زوجی را داشته و متعاقبأ به وزن­های اختصاص­داده­شده به تمامی گویه­ها اعتماد نمود. بحث و نتیجه ­گیری: سازمان­های بزرگ، به­منظور بهبود مدیریت ایمنی و تاب آوری سازمانی، می­توانند بر روی شاخص­های تأثیرگذار براساس اولویت، از قبیل رهبری و تصمیم­گیری، استفاده از دانش و تجربه و تعهد مدیریت تمرکز نموده و نسبت به پایش و بهبود آن­ها اقدام نمایند. اصلاح و بهبود شاخص­های مذکور با بکارگیری راهکارهای علمی و مهندسی، منجر به ارتقاء ایمنی و سطح تاب آوری در سازمان­ها خواهد شد. SP - 792 EP - 806 AU - mahmodi, davud AU - ALIZADEH, SEYED SHAMSEDDIN AU - rasoulzadeh, yahya AU - asghari, mohammad AD - KW - Major accidents KW - Crises KW - Organizational Resilience KW - Safety UR - http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2857-fa.html ER -