مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: برآورد میزان فشار وارد بر مهره های کمر در شرایط مختلف کاری همواره یکی از جنبه های مهم و کاربردی در مهندسی فاکتورهای انسانی در محیط های عمرانی و صنعتی بوده است که برآورد صحیح آن به بهبود شرایط کار و وضعیت افراد کمک فراوانی می کند. یکی از مسائل پیش روی کارشناسان، تخصیص بهینه نیروی انسانی به کارها و وظایف مختلف با توجه به ویژگی های بدنی آنهاست. هدف از پژوهش پیش رو ارائه رویکردی جهت تعیین کار مناسب برای هر کارگر ساختمانی با هدف کمینه سازی ریسک آسیب به مهره های کمر در کل کارها است

روش بررسی: در این مطالعه 9 کار ساختمانی متداول انتخاب و فشار وارد بر ناحیه لومبار برای هر یک از افراد در حین انجام هر کار مورد ارزیابی قـرارگرفت. بدین منشور میانگین مدت زمان قرار گیری بدن در یک پوزیشن، در طول شیفت کاری مبنای محاسبات قرار گرفت. سپس با استفاده از روش شافین و دوزیس، ریسک کاری (فشار وارد بر کمر) مرتبط با هر تخصیص محاسبه شد. در گام بعدی به منظور تخصیص بهینه کار میان افراد از یک مدل برنامه ریزی خطی بهره بردیم که در آن هزینه تخصیص ها برابر ریسک کار در نظر گرفته شده و تابع هدف مدل، کمینه سازی ریسک کل کار افراد (تخصیص ها) می باشد. در نهایت با حل مدل، توزیع کار میان افراد مشخص گردید.

یافته ها: از آنجا که مشخصات آنتروپومتریک افراد از صدک 5 تا صدک 95 انتخاب شده است، در این مطالعه مشخص شد که با افزایش قد و وزن، میزان ریسک اغلب کار ها افزایش خواهد یافت. با این وجود با استفاده از رویکرد پیشنهاد شده، می توان تصمیمی اتخاذ نمود که در حین تخصیص تا حد امکان از ریسک کاری میان افراد کاسته شود.

نتیجه گیری: استفاده از افرادی که دارای قد و وزن بالاتری هستند، چندان در این گونه کارهای ساختمانی مناسب نبوده و تا 20% ریسک کاری آنها را افزایش خواهد داد. همچنین استفاده از روش ذکر شده برای کاهش ریسک کاری کل میان افراد می تواند مفید باشد.