مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: اگر چه امروزه بسیاری از کارها به صورت اتوماتیک انجام می شوند، اما هنوز بسیاری از مشاغل نیازمند کار با ابزار دستی می باشند. قیچی ها هم یکی از ابزارهای دستی مورد استفاده رایج در برخی مشاغل از جمله خیاطی محسوب می شوند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر شکل دستگیره های طراحی شده قیچی خیاطی (سه مدل A و B و C) بر عمکرد کاربران، قابلیت استفاده ابزار و ناراحتی دست و انگشتان و مقایسه آنها با نتایج حاصل از کار با مدل رایج موجود در بازار (مدل D) بود.

روش بررسی: اصلاح طراحی قیچیها بر اساس نتایج حاصل از مطالعه پایلوت و همچنین بر اساس اصول ارگونومیکی موجود در متون ارگونومیک در رابطه با طراحی ابزار دستی صورت گرفت. طراحیها بر اساس تغییر شکل دستگیره قیچیهای رایج موجود در بازار صورت گرفت به طوری که سه قیچی با سه شکل مختلف دستگیره ارایه گردید. قیچی مدل A دارای دستگیره خمیده بود. در قیچی مدل B حلقه بالایی به تیغه های برش نزدیکتر شده بود و در قیچی مدل C نیز شکل حلقه پایینی به صورت نیم حلقه (به جای حلقه کامل) بود. عملکرد کاربران از طریق ثبت توأم زمان انجام کار و خطا، قابلیت استفاده ابزار از طریق پرسشنامه system usability scale یا SUS و ناراحتی دست و انگشتان از طریق hand map و مقیاش شدت درد سنجیده شد.   

یافته ها: نتایج مطالعه تاثیر معنی دار شکل دستگیره قیچی را بر شاخص های عملکرد کاربران (p < 0.001)، قابلیت استفاده ابزار (p < 0.001) و ناراحتی دست و انگشتان (p < 0.01) نشان داد. عملکرد کاربران در حین کار با قیچی های مدل B و C بهتر از سایر مدلها بود (p < 0.01). نمرهSUS  مربوط به قیچی مدل B (p < 0.01) و C (p < 0.05) به طور معنی داری بیشتر از نمره مربوط به مدل رایج در بازار بود. کار با قیچی مدل رایج در بازار و قیچی مدل A  باعث ناراحتی بیشتری در دو ناحیه هیپوتنار و قسمت پایینی انگشت شست گردید.

نتیجه گیری: به طور کلی نتایج حاصل از کار با قیچی مدل B و  Cتفاوت زیادی با هم نداشتند و باعث بهبود عملکرد، قابلیت استفاده ابزار و کاهش ناراحتی دست و انگشتان شدند، ولی قیچی مدل  Aبهبود قابل ملاحظه ای را در مقایسه با مدل موجود در بازار از نظر پارامترهای مورد مطالعه نشان نداد.