مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: با توجه به گسترش آلودگی هوا به ترکیبات آلی فرار، نیاز حیاتی به یک فناوری جدید دوستدار محیط‌زیست برای حذف این آلاینده‌ها از جریان هوا موردعلاقه همگان است، فرایندهای فتوکاتالیستی ازجمله این فرایندها به شمار می‌آیند، فرایند های فتو کاتالیستی ممکن است در آینده به‌عنوان یک تکنولوژی جدید و امیدوارکننده برای حذف بخارات حلال­های آلی فرار از جریان هوا مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این پژوهش حذف فتوکاتالیستی تولوئن با استفاده از زئولیت Y آغشته به نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم می‌باشد.
روش بررسی: پس از تهیه تجهیزات و مواد اولیه، ابتدا نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم بر روی بستر زئولیت به روش تلقیح مرطوب بارگذاری و مقدار دو گرم از بستر تهیه‌شده در راکتور مجهز به تابنده فرابنفش قرار داده شد. سپس به کمک سیستم تراکم ساز دینامیک، تراکم‌های ۵۰، ۱۵۰ و ۳۰۰ پی پی ام تولوئن تهیه و در دبی ۱ لیتر بر دقیقه به راکتور تزریق شد. در مرحله پایانی با اندازه‌گیری تراکم ورودی و خروجی از راکتور کار آیی جذب و حذف فتوکاتالیستی بستر آماده‌شده موردبررسی قرار گرفت.
یافته­ ها: عکس‌ها و گراف‌های به دست آمده از دستگاه XRD و SEM-EDAX نشان داد که نانو ذرات به‌خوبی بر روی سطح بیرونی و خلل و فرج بستر نشسته‌اند. از طرفی در تعیین کار آیی بستر معلوم شد که با افزایش تراکم ورودی تولوئن از ۵۰ به ۳۰۰ پی پی ام کار آیی حذف فتوکاتالیستی بستر کاهش می‌یابد و همچنین میزان کار آیی حذف در تراکم‌های ۵۰، ۱۵۰ و ۳۰۰ پی پی ام به ترتیب ۵۰، ۴۸ و ۲۰ درصد به دست آمد.
 نتیجه‌گیری: ­نتایج نشان داد که استفاده از بستر زئولیت آغشته به نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم بستری مناسب جهت حذف فتوکاتالیستی تولوئن از جریان هوا به‌ویژه در تراکم‌های ۵۰ تا ۳۰۰ پی پی ام نمی‌باشد. با توجه به هزینه‌های راهبری پایین آن نسبت به سایر روش‌های کاتالیستی توصیه می‌شود در این زمینه مطالعات تکمیلی انجام شود.
کلیدواژه ها: تولوئن، حذف فتوکاتالیستی، نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم، زئولیت Y