دوره 17، شماره 1 - ( 1399 )
جلد 17 شماره 1 صفحات 621-610 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zaeri S, Neasi A, Khaje N. The effectiveness of stress management training on psychological empowerment and job burnout. ioh 2020; 17 (1) :610-621
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2565-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2565-fa.html
زائری سمیه، نیسی عبدالکاظم، خواجه نجمه. اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری بر توانمندسازی روانشناختی و ابعاد فرسودگی شغلی در کارکنان. سلامت كار ايران. 1399; 17 (1) :610-621
دانشگاه شهید چمران اهواز ، n.khaje1989@gmail.com
چکیده: (2330 مشاهده)
چکیده
زمینه و هدف: در جهان امروزی انسانها بخش عمده ای از حیات اجتماعی خود را در محیط های شغلی و کاری سپری می کنند و از آنجا که کار یک جنبه مهم و پر معنی از زندگی هر انسانی هست، به نظر می رسد که توجه به مسئله استرس شغلی ضروری باشد بنابراین امروزه پدیده استرس به عنوان یک چالش مهم که اثرات بسیاری بر عملکرد کاری و توانمندی‌های کارکنان دارد مورد توجه بسیار قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوهی شناختی-رفتاری بر افزایش توانمند سازی روانشناختی و کاهش ابعاد فرسودگی شغلی در کارکنان انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیشآزمون - پسآزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعهی آماری این پژوهش را تمامی کارکنان یکی از واحدهای صنعت نفت به تعداد 4000 نفر تشکیل دادند که در سال 93 مشغول به کار بودند و بر مبنای جدول مورگان و کرجسی، 351 نفر از آنها، به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونهی آماری اولیه انتخاب شدند. . در همین راستا، نمرهی استرس شغلی، توانمندسازی روانشناختی و فرسودگی شغلی افراد حاضر در نمونه آماری اولیه (351 نفر)، مبنای نمونه گیری بعدی قرار گرفت. بر این اساس، نمرهی 215 نفر از آنان خارج از حد نرمال این متغیرها بود که از این تعداد، 36 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونهی فرض آزمایی انتخاب و به دو گروه مداخله و گروه کنترل تقسیم شدند. . گروه مداخله تحت آموزش مدیریت استرس قرار گرفت، ولی گروه کنترل، هیچ آموزشی دریافت نکردند. آموزش مدیریت استرس در پی مداخلهای مشتمل بر 11 جلسه آموزشی (هر جلسه 120 دقیقه) یک بار در هفته توسط محقق و در گروه مداخله اعمال شد بدین ترتیب که شرکت کنندگان پس از 60 دقیقه آموزش 15 دقیقه استراحت داشتند و سپس طی 60 دقیقه ادامهی آموزش را دریافت میکردند. این آموزش مبتنی بر روش آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری آنتونی، ایرنسون و اشنایدرمن بود. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامهی استرس شغلی پارکر و دکوییتس، فرسودگی شغلی مسلش و جکسون و توانمند سازی روانشناختی اسپریتزر استفاده شده است. برای توصیف دادهها از میانگین و انحراف معیار و برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کواریانس با استفاده از نرمافزار spss نسخه 20 استفاده گردید.
یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین گروه مداخله و کنترل از نظر ابعاد خستگی هیجانی (151/68=F) و کفایت شخصی (107/30=F) همچنین بین گروه مداخله و کنترل از نظر توانمند سازی روانشناختی (38/77=F) تفاوت معنی داری وجود دارد (0/001>P).
نتیجه گیری: بر اساس این نتایج، اجرای برنامه آموزش مدیریت استرس با رویکرد شناختی _رفتاری، در کاهش ابعاد فرسودگی شغلی (خستگی هیجانی و کفایت شخصی) و افزایش توانمند سازی روانشناختی کارمندان گروه مداخله موثر بوده است. بر اساس نتایج این مطالعه اجرای مداخلات آموزشی با استفاده از روشهای آموزشی فعال و مبتنی بر تئوری های رفتاری منجر به ارتقای عملکرد شغلی و رفتارهای پر بازده مانند توانمند سازی روانشناختی و حذف یا کاهش برخی مؤلفه های نامناسب سازمانی مانند فرسودگی شغلی می گردد.
زمینه و هدف: در جهان امروزی انسانها بخش عمده ای از حیات اجتماعی خود را در محیط های شغلی و کاری سپری می کنند و از آنجا که کار یک جنبه مهم و پر معنی از زندگی هر انسانی هست، به نظر می رسد که توجه به مسئله استرس شغلی ضروری باشد بنابراین امروزه پدیده استرس به عنوان یک چالش مهم که اثرات بسیاری بر عملکرد کاری و توانمندی‌های کارکنان دارد مورد توجه بسیار قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوهی شناختی-رفتاری بر افزایش توانمند سازی روانشناختی و کاهش ابعاد فرسودگی شغلی در کارکنان انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیشآزمون - پسآزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعهی آماری این پژوهش را تمامی کارکنان یکی از واحدهای صنعت نفت به تعداد 4000 نفر تشکیل دادند که در سال 93 مشغول به کار بودند و بر مبنای جدول مورگان و کرجسی، 351 نفر از آنها، به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونهی آماری اولیه انتخاب شدند. . در همین راستا، نمرهی استرس شغلی، توانمندسازی روانشناختی و فرسودگی شغلی افراد حاضر در نمونه آماری اولیه (351 نفر)، مبنای نمونه گیری بعدی قرار گرفت. بر این اساس، نمرهی 215 نفر از آنان خارج از حد نرمال این متغیرها بود که از این تعداد، 36 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونهی فرض آزمایی انتخاب و به دو گروه مداخله و گروه کنترل تقسیم شدند. . گروه مداخله تحت آموزش مدیریت استرس قرار گرفت، ولی گروه کنترل، هیچ آموزشی دریافت نکردند. آموزش مدیریت استرس در پی مداخلهای مشتمل بر 11 جلسه آموزشی (هر جلسه 120 دقیقه) یک بار در هفته توسط محقق و در گروه مداخله اعمال شد بدین ترتیب که شرکت کنندگان پس از 60 دقیقه آموزش 15 دقیقه استراحت داشتند و سپس طی 60 دقیقه ادامهی آموزش را دریافت میکردند. این آموزش مبتنی بر روش آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری آنتونی، ایرنسون و اشنایدرمن بود. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامهی استرس شغلی پارکر و دکوییتس، فرسودگی شغلی مسلش و جکسون و توانمند سازی روانشناختی اسپریتزر استفاده شده است. برای توصیف دادهها از میانگین و انحراف معیار و برای تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل کواریانس با استفاده از نرمافزار spss نسخه 20 استفاده گردید.
یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین گروه مداخله و کنترل از نظر ابعاد خستگی هیجانی (151/68=F) و کفایت شخصی (107/30=F) همچنین بین گروه مداخله و کنترل از نظر توانمند سازی روانشناختی (38/77=F) تفاوت معنی داری وجود دارد (0/001>P).
نتیجه گیری: بر اساس این نتایج، اجرای برنامه آموزش مدیریت استرس با رویکرد شناختی _رفتاری، در کاهش ابعاد فرسودگی شغلی (خستگی هیجانی و کفایت شخصی) و افزایش توانمند سازی روانشناختی کارمندان گروه مداخله موثر بوده است. بر اساس نتایج این مطالعه اجرای مداخلات آموزشی با استفاده از روشهای آموزشی فعال و مبتنی بر تئوری های رفتاری منجر به ارتقای عملکرد شغلی و رفتارهای پر بازده مانند توانمند سازی روانشناختی و حذف یا کاهش برخی مؤلفه های نامناسب سازمانی مانند فرسودگی شغلی می گردد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
استرس شغلی
دریافت: 1397/6/31 | پذیرش: 1398/4/26 | انتشار: 1399/5/19
دریافت: 1397/6/31 | پذیرش: 1398/4/26 | انتشار: 1399/5/19
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
