دوره 17، شماره 1 - ( 1399 )
جلد 17 شماره 1 صفحات 1085-1072 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
damari B, esmaeeli I, norozi A, sadeghifar E. The national workplace violence survey among industrial workers in Islamic Republic of Iran. ioh 2020; 17 (1) :1072-1085
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3165-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3165-fa.html
دماری بهزاد، اسماعیلی ایرج، نوروزی علیرضا، صادقی فر ابراهیم. پیمایش ملی خشونت محیط کار در کارگران صنعتی جمهوری اسلامی ایران. سلامت كار ايران. 1399; 17 (1) :1072-1085
مرکز ملی مطالعات اعتیاد،دانشگاه علوم پزشکی تهران،تهران،ایران ، a_r_noroozi@yahoo.com
چکیده: (2025 مشاهده)
زمینه و هدف:
بنا به تعریف سازمان جهانی کار، خشونت در محیط کار به مجموعهای از رفتارها و عملکردهای غیرقابلقبول یا تهدیداتی اطلاق میشود که به صورت واقعهای منفرد یا مکرر به صورت عامدانه انجام و منجر آسیب جسمی، روانشناختی، جنسی یا اقتصادی برای کارکنان میشود. خشونت محیط کار یک مشکل جهانی است که ابعاد آن در حال گسترش بوده و شیوع آن در محیطهای کاری مختلف تفاوت قابل توجهی نشان میدهد. مطالعات بینالمللی نشان دادهاند که خشونت محیط کار با خطر بالاتر پیامدهای منفی سلامت روان همچون رنج و عذاب روانشناختی، اضطراب، اختلالات خواب، خستگی مزمن، افسردگی، اختلال سازگاری و حتی خودکشی مرتبط با کار و عوارض جسمی همچون دردهای عضلانی، اسکلتی، بیماریهای قلبی، عروقی و دیابت نوع 2 مرتبط است. در سند ملی ارتقای سلامت روان کشور اجرای برنامه پیشگیری از خشونت به عنوان یکی از مداخلات اساسی سطح اول پیشگیری توصیه شده است. این مسأله همچنین در برنامه ملی سلامت کارگران در کشور مورد تأکید قرار گرفته است. این موضوع اهمیت ارزیابی شیوع خشونت در محیطهای کارگری و عوامل مؤثر بر آن را به منظور تأمین اطلاعات مورد نیاز برای طراحی برنامههای مداخلاتی و ارزشیابی آنها را نشان می دهد. با توجه به آنچه گفته شد، مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع انواع مختلف خشونت در محیطهای کارگری در کشور به تفکیک هر استان و شناسایی عوامل مؤثر بر آن در سال 1395 در ایران اجرا شد.
روش بررسی:
مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی (cross-sectional) و توصیفی (descriptive) برای برآورد شیوع خشونت در میان کارکنان مراکز صنعتی کشور بود. جایگاههای اجرای مطالعه (380 n=) واحدهای صنعتی در سطح کشور بود که بر اساس نمونهگیری خوشهای تصادفی از میان فهرست تمام محیطهای کاری صنعتی کشور انتخاب شدند. حجم نمونه حداقل با آلفای 5 درصد و شیوع 10 درصد و دقت 4 درصد، در هر استان برابر 400 نفر تعیین شد. در سه استان تهران، خراسان رضوی و اصفهان به دلیل تعداد بیشتر کارگران حجم نمونه دو برابر استان های دیگر یعنی 800 نفر در نظر گرفته شد. بدین ترتیب حد اقل حجم نمونه مورد نیاز برای کل کشور 13600 نفر محاسبه شد.
شرکتکنندگان نیز به روش نمونهگیری خوشهای تصادفی از میان افراد شاغل در هر محیط کاری انتخاب و ارزیابیهای طرح توسط پرسشگران آموزش دیده برای آنها تکمیل گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه دو قسمتی شامل اطلاعات زمینه‌ای و یک پرسشنامه محققساخته درباره شیوع انواع خشونت استفاده شد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش همسانی درونی استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ 88/0 محاسبه شد. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار STATA نسخه 12 وارد و تجزیه تحلیل شد. برای بررسی عوامل موثر بر خشونت در محیط کار از آزمونهای تی مستقل و کای اسکوایر استفاده شد.
یافته ها:
اکثریت شرکت کنندگان مطالعه (83%) مرد بودند. سن 5/26 درصد شرکت کنندگان زیر 30 سال بود. 81.8 درصد از متأهل بوده و تحصیلات 1/24 درصد زیر دیپلم بود. بر اساس نتایج این مطالعه شیوع خشونت فیزیکی، روانی، جنسی و قومی بر علیه فرد بهترتیب 9/3، 4/14، 4/1 و 3/5 و توسط فرد بهترتیب 7/18، 8/24، 4/3 و 0/10 درصد بود. خشونت فیزیکی بر علیه فرد با جنسیت مرد، نوبت کاری در گردش، وضعیت شغلی نیمهوقت و وضعیت استخدامی پیمانی رابطه معنیدار نشان داد، اما با وضعیت تأهل ارتباط معنیداری نداشت.
نتیجه گیری:
نتایج مطالعه حاضر برای اولین بار میزانهای بالای انواع خشونت بر علیه افراد و توسط افراد را در جمعیت کارگران در سطح کشور نشان داده است. این نتایج ضرورت طراحی برنامههای مداخلاتی کاهش خشونت در محیط کار با تمرکز بر عوامل فردی و مرتبط با محیط کار در سطح کشور را مورد تأکید قرار میدهد.
بنا به تعریف سازمان جهانی کار، خشونت در محیط کار به مجموعهای از رفتارها و عملکردهای غیرقابلقبول یا تهدیداتی اطلاق میشود که به صورت واقعهای منفرد یا مکرر به صورت عامدانه انجام و منجر آسیب جسمی، روانشناختی، جنسی یا اقتصادی برای کارکنان میشود. خشونت محیط کار یک مشکل جهانی است که ابعاد آن در حال گسترش بوده و شیوع آن در محیطهای کاری مختلف تفاوت قابل توجهی نشان میدهد. مطالعات بینالمللی نشان دادهاند که خشونت محیط کار با خطر بالاتر پیامدهای منفی سلامت روان همچون رنج و عذاب روانشناختی، اضطراب، اختلالات خواب، خستگی مزمن، افسردگی، اختلال سازگاری و حتی خودکشی مرتبط با کار و عوارض جسمی همچون دردهای عضلانی، اسکلتی، بیماریهای قلبی، عروقی و دیابت نوع 2 مرتبط است. در سند ملی ارتقای سلامت روان کشور اجرای برنامه پیشگیری از خشونت به عنوان یکی از مداخلات اساسی سطح اول پیشگیری توصیه شده است. این مسأله همچنین در برنامه ملی سلامت کارگران در کشور مورد تأکید قرار گرفته است. این موضوع اهمیت ارزیابی شیوع خشونت در محیطهای کارگری و عوامل مؤثر بر آن را به منظور تأمین اطلاعات مورد نیاز برای طراحی برنامههای مداخلاتی و ارزشیابی آنها را نشان می دهد. با توجه به آنچه گفته شد، مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع انواع مختلف خشونت در محیطهای کارگری در کشور به تفکیک هر استان و شناسایی عوامل مؤثر بر آن در سال 1395 در ایران اجرا شد.
روش بررسی:
مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی (cross-sectional) و توصیفی (descriptive) برای برآورد شیوع خشونت در میان کارکنان مراکز صنعتی کشور بود. جایگاههای اجرای مطالعه (380 n=) واحدهای صنعتی در سطح کشور بود که بر اساس نمونهگیری خوشهای تصادفی از میان فهرست تمام محیطهای کاری صنعتی کشور انتخاب شدند. حجم نمونه حداقل با آلفای 5 درصد و شیوع 10 درصد و دقت 4 درصد، در هر استان برابر 400 نفر تعیین شد. در سه استان تهران، خراسان رضوی و اصفهان به دلیل تعداد بیشتر کارگران حجم نمونه دو برابر استان های دیگر یعنی 800 نفر در نظر گرفته شد. بدین ترتیب حد اقل حجم نمونه مورد نیاز برای کل کشور 13600 نفر محاسبه شد.
شرکتکنندگان نیز به روش نمونهگیری خوشهای تصادفی از میان افراد شاغل در هر محیط کاری انتخاب و ارزیابیهای طرح توسط پرسشگران آموزش دیده برای آنها تکمیل گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه دو قسمتی شامل اطلاعات زمینه‌ای و یک پرسشنامه محققساخته درباره شیوع انواع خشونت استفاده شد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش همسانی درونی استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ 88/0 محاسبه شد. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار STATA نسخه 12 وارد و تجزیه تحلیل شد. برای بررسی عوامل موثر بر خشونت در محیط کار از آزمونهای تی مستقل و کای اسکوایر استفاده شد.
یافته ها:
اکثریت شرکت کنندگان مطالعه (83%) مرد بودند. سن 5/26 درصد شرکت کنندگان زیر 30 سال بود. 81.8 درصد از متأهل بوده و تحصیلات 1/24 درصد زیر دیپلم بود. بر اساس نتایج این مطالعه شیوع خشونت فیزیکی، روانی، جنسی و قومی بر علیه فرد بهترتیب 9/3، 4/14، 4/1 و 3/5 و توسط فرد بهترتیب 7/18، 8/24، 4/3 و 0/10 درصد بود. خشونت فیزیکی بر علیه فرد با جنسیت مرد، نوبت کاری در گردش، وضعیت شغلی نیمهوقت و وضعیت استخدامی پیمانی رابطه معنیدار نشان داد، اما با وضعیت تأهل ارتباط معنیداری نداشت.
نتیجه گیری:
نتایج مطالعه حاضر برای اولین بار میزانهای بالای انواع خشونت بر علیه افراد و توسط افراد را در جمعیت کارگران در سطح کشور نشان داده است. این نتایج ضرورت طراحی برنامههای مداخلاتی کاهش خشونت در محیط کار با تمرکز بر عوامل فردی و مرتبط با محیط کار در سطح کشور را مورد تأکید قرار میدهد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانشناسی سازمانی
دریافت: 1398/7/27 | پذیرش: 1399/2/15 | انتشار: 1399/3/10
دریافت: 1398/7/27 | پذیرش: 1399/2/15 | انتشار: 1399/3/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
