دوره 19، شماره 1 - ( 1401 )
جلد 19 شماره 1 صفحات 533-520 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 12085
Ethics code: IR.SSU.RSI.REC.1400.024
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Dehghani K, shadi D. Determination of COVID-19 Nursing Research Priorities in Iran: Delphi Technique. ioh 2023; 19 (1) : 34
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3425-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3425-fa.html
دهقانی خدیجه، شادی دانیال. تدوین اولویتهای پژوهشی پرستاری کوید 19 در ایران_ تکنیک دلفی. سلامت كار ايران. 1401; 19 (1) :520-533
دانشجوی دکترای پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی ،دانشگاه علوم پزشکی تبریز ، تبریز، ایران ، shadidanyal@gmail.com
چکیده: (1471 مشاهده)
مقدمه : در بیماری همه گیر ویروس کرونا (SARS-CoV-2) 2019 (COVID-19) بار جهانی بر سیستم های مراقبت های بهداشتی به طور قابل توجهی افزایش یافت (1). و منجر به تغییرات بی سابقه در سازماندهی و ارائه مراقبت های بهداشتی در سطوح ملی، سیستمی و سازمانی شد. پرستاران در سطح جهانی به عنوان محوری برای مراقبت های بهداشتی در یک زمینه همه گیر شناخته می شوند (2). پرستاران در خط مقدم مراقبت و آسیب پذیرتر هستند. موقعیت های تهدید کننده زندگی باعث می شود که وضعیت فیزیکی و روانی پرستار در طول شیوع همه گیر کووید-19بسیار استرس زا باشد (3). مجموعه رو به رشدی از تحقیقات نگرانی های عمیقی را در مورد تأثیر کار در طول همه گیری کووید-19 بر سلامت و رفاه این گروه برجسته می کند. تا به امروز، هزاران نفر از پرسنل مراقبت های بهداشتی در سراسر جهان بر اثر کووید-19 (4) جان خود را از دست داده اند، و همچنین شواهد بیان گر سطوح بالای استرس روانی و فرسودگی شغلی به دلیل افزایش ناگهانی تقاضا و حجم کاری ناشی از آن می باشد (2). از طرفی در طول بحران، مردم در تلاش هستند تا خود را با شرایط عادی جدید وفق دهند، در حالی که پرسنل تیم مراقبت بهداشتی از جمله پرستاران هنوز در زیر بار سنگین این بیماری همه گیر در حال مبارزه هستند و بسیاری از آنها به دلیل کمبود تجهیزات حفاظتی و قرار گرفتن مداوم در معرض ویروس طی ساعت‌ها تماس روزانه با بیماران، خودشان بیمار می‌شوند (5).
همانطور که بررسی ها نشان می دهد پرستاران با مسائل عمده ای در این شرایط از قبیل کمبود پرستار، تخت و تجهیزات پزشکی از جمله تجهیزات حفاظت فردی و تغییرات روانی و ترس از عفونت بحرانی مواجه اند. تحقیقات بیشتر به منظور کشف تجربیات پرستارانی که در خط مقدم خدمت می کنند برای توسعه بیشتر، آمادگی و اقدامات واکنشی برای وضعیت آینده مورد نیاز است (6). بررسی مسائلی که پرستاران در طول نبرد با کوید19 با آنها روبرو می شوند، به حمایت از آنها کمک می کند و پروتکل ها و برنامه هایی را برای بهبود آمادگی آنها توسعه می بخشد. پیامدهای این یافته‌ها ممکن است به ارائه پشتیبانی و شناسایی نیازهای پرستاران کمک کند (5). پرستاران جهت ارائه راه حل های سریع و خلاقانه نقش حیاتی دارند، با توجه به این که نظرات آنها برای تعیین اولویتهای تحقیق عمدتا تعیین نشده است لزوم بیشتر دستیابی به اطلاعات در این مورد می تواند برای بیماران و خانواده آنها مفید باشد (2). تعیین اولویتهای تحقیقات برای شیوه‌های حرفه‌ای پرستاری که از شواهد برای ارائه مراقبت بهینه استفاده می‌کنند، حیاتی است (5). تعیین اولویتهای پژوهشی به عنوان نقطه کلیدی و آغازین چرخه مدیریت پژوهش به شمار می آید، به طوری که موضوعات کاربردی با توجه به محدودیت تخصیص بودجه تعیین می شود (7). تعیین اولویتهای تحقیقاتی می تواند باعث ارتباط بیشتر بین موضوعات پژوهشی در پرستاری با دولت و موسسات سرمایه گذاری و ارائه خدمت و نظم بخشیدن به تحقیق گردد و از انجام ناهماهنگ و پراکنده پژوهشهای پرستاری (که خود منجر به عدم کارآیی ودوباره کاری میشود) جلوگیری کند (8). استفاده از این اولویت ها می تواند برای سازماندهی واکنش جامعه پرستاران به همه گیری COVID-19 مفید باشد . همچنین تعیین اولویتهای تحقیقی در پرستاری کرونا می تواند در تدوین سیاستها و نوآوریهای بهداشتی موثر باشد. از طرفی بدون اطلاعات نمی توان پرستاری COVID-19 موجود را ترسیم کرد (2).
در طی بررسی کلی کمیته تحقیقات کوید 19 کشور اولویتهای تحقیقاتی کوید 19 در سه حوزه اصلی مدیریت بالینی و اقدامات بهداشتی و پاسخ های اجتماعی و اقتصادی و هشت حوزه فرعی غربالگری و آزمایش، درمان دارویی، مراقبت های ویژه، پروفیلاکسی، پیش آگهی، مدیریت بالینی اثرات پاندمی بر سلامت، پیشگیری از عفونت و حفاظت فردی مشخص شده است (9). اما تا به امروز، علیرغم انبوه فعالیت های تحقیقاتی هیچ رویکرد هماهنگی برای جلب اولویت های پرستاری برای تحقیقات در طول همه گیری کووید-19 وجود نداشته است (2)، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین اولویتهای تحقیقاتی پرستاری در همه‌گیری کووید-19 در ایران با تکنیک دلفی طراحی گردید.
مواد و روش کار : این مطالعه از نوع توصیفی و سنتی دلفی است که به روش پیمایشی (کلاسیک تعدیل شده) جهت تعیین اولویت های پژوهشی پرستاری کرونا انجام گرفت. تکنیک دلفی فرایندی دارای ساختار برای پیش بینی و کمک به تصمیم گیری در طی راندهای پیمایشی، جمع آوری اطلاعات و در نهایت، اجماع گروهی است (10). هـدف از بکـارگیری روش دلفی ، مشخص کردن یک یا طیف محدودی از تخمینهای عددی اولویتهای پژوهشی پرستاری کرونا می باشد.
پس از تصویب طرح در معاونت پژوهشی دانشگاه و تأیید در کمیته اخلاق، پژوهشگر، ابتدا با مرور متـون مرتبط و بهره گیری از نتـایج مطالعات مرتبط با اولویتهای پژوهشی پرستاری کرونا در کشورهای مختلف ، فهرستی از موضوعات و زیر موضوعات پژوهشی و ملاک اولویت بندی آنها را استخراج گردید (طراحی پرسشنامه). سپس گروه خبرگان به تعداد 55 نفر (با در نظر گرفتن 25 درصد ریزش) به صورت هدفمند از میان افراد مسئول در حوزه پرستاری کرونا شامل اعضای بورد پرستاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و اعضا پرستاری در ستاد کرونا، سرپرست کلیه مراکز تحقیقاتی و مدیران گروه پرستاری ومعاونین آموزشی تعدادی از دانشکده های پرستاری و مامایی شامل تهران، شهید بهشتی، ایران، مشهد، تبریز، اصفهان، یزد، ساری، اهواز، همدان، ارومیه، بندرعباس و زاهدان با حداقل سه سال سابقه کار انتخاب و بعد از استخراج تلفن تماس و آدرس پستی آن ها با رضایت و توافق افراد وارد مطالعه شدند. بعد از تدوین پرسشنامه اولیه و شناسایی گروه خبرگان، مراحـل دلفی اجرا گردید. پرسشنامه طراحی شده به نمونه های واجد شرایط جهت تعیین اولویت موارد طرح شده در پرسشنامه براساس ملاک ها ارسال شد تا نظرات خود را در رابطه با درجه اهمیت از 1-3 (کم(1)- متوسط(2)- زیاد(3)) ابراز نمایند. یک سوال باز نیز برای ابراز نمونهها از موارد غیر از آنچه در پرسشنامه مطرح شده درنظر گرفته شد. پرسشنامه ها همراه با نامه ای که در آن اهداف طرح، کاربرد نتایج و آخرین مهلت ارسال پاسخ مشخص بود، از طریـق پسـت الکترونیکی و یا حضوری توزیع شد. همچنین با تهیه پرسشنامه انلاین از طریق واتس اپ برای مواردی که پاسخ نداده بودند ارسال گردید.پــس از بازگشــت پرسشنامه ها، تحلیل آنها به روش کمی با تعیین میانگین و انحراف معیار نمره پاسخ ها برای هر یک از موضوعات انجام شد. محاسبه میانگین امتیـازات بـا کمـک نـرم افـزار آمـاری SPSS ورژن 21 انجام شد. بر اساس تحلیل نتایج مواردی که امتیاز 2 و بالاتر داده شدند به عنوان اولویت شناخته شد و بر اساس میانگین بالاتر و انحراف معیار کمتر لیست شدند. در مرحله دوم موضوعات مطرح شده در مرحله اول در قالب یک پرسشنامه در اختیار خبرگان قرار گرفت تا درجه توافق خود را با اولویت هر مورد با نمره دهی از 1تا 7 تعیین نمایند. در این مرحله چنانچه موضوعات درجه توافق بالاتر از 5 داشتند در لیست قرار گرفتند. در پایان ایـن مرحلـه، فهرست نهایی اولویتهای پژوهشی پرستاری کوید 19 در ایران استخراج شد.
ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش : بخش اول شامل ویژگیهای فردی شامل سن ،جنس، سابقه کاراموزشی و بالینی، نوع مسئولیت، تحصیلات، محل فعالیت، بخش دوم شامل فهرستی از عناوین پژوهشی جهت اولویت بندی با مقیاس نمره ای از 1تا 3 و درجه توافق 7-1، بخش سوم شامل یک سؤال باز جهت ذکر اولویت بندی عناوین پژوهشی دیگری که به نظر شرکت کننده ها در لیست پیشنهادی نیامده بود. یافته ها: از تعداد 30 نفر افراد دعوت شده در راند اول، 20 نفر مطالعه را تا پایان راند دوم همراهی نمودند. ۵5 درصد شرکت کنندگان زن و 45 درصد مرد بودند. میانگین سنی نمونه ها 2/52 سال بود. 100 درصد شرکت کنندگان از نظر تخصص، دارای مدرک پرستاری دکترا بودند. از نظر سابقه کاری حرفه ای نمونه ها دارای میانگین 8/8 سال سابقه کار بالینی و 1/23 سال سابقه کار آموزشی داشتند. پیش نویس اولیه لیست اولویت های پژوهشی استخراج شده از اسناد موجود در شش حیطه شامل 87 اولویت بود. 16 مورد در حیطه روانی عاطفی ، 16مورد در حیطه آموزشی پژوهشی، 18 مورد در حیطه مدیریت پرستاری، 13 مورد در حیطه مراقبت پرستاری، 18مورد در حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی و 6 مورد در حیطه فناوری سلامت قرار گرفت.
در راند اول مطالعه، از تعداد 55 نفر افراد دعوت شده 30 نفر (میزان پاسخ 54 درصد) با پیگیری های مداوم از طریق تماس تلفنی و پیامک طی زمان تعیین شده پرسشنامهی راند اول را پاسخ دادند. در این مرحله موضوعاتی که میانگین امتیاز آنها دو یا بالاتر بود، انتخاب و به عنوان اولویت پژوهشی محسوب شدند. اولویت هریک ازموارد با نمره میانگین بالاتر و انحراف معیار کمتر مشخص گردید. همچنین پس از تحلیل کیفی به روش تحلیل محتوی از نظرات مشارکت کنندگان در سوال باز موارد جدیدی در حیطه های مختلف تنظیم و مواردی نیز ادغام گردید. بدین طریق 19 مورد حذف، 8 مورد ادغام و 13 مورد اضافه و نهایتا 77 اولویت پژوهشی استخراج و اساس تدوین پرسشنامه ساختارمند راند دوم را تشکیل دادند. در راند دوم مطالعه، با پیگیری های مکرر 20 نفر (میزان پاسخ 67 درصد) پرسشنامهی این مرحله از مطالعه را تکمیل کردند و درجه توافق خود را با اولویتهای پژوهشی مطرح شده از 1-7 تعیین کردند. پس از محاسبه میانگین وانحراف معیار هریک ، با توجه به این که تمامی موضوعات درجه توافق بالاتر از 5 داشتند در لیست قرار گرفتند.
نتایج حاصل از مطالعه دلفی در پاسخ به پرسشنامه های راند اول و دوم منجر به تکمیل اولویت ها از 87 اولویت به 77 اولویت نهایی گردید. نهایتا به ترتیب اولویت در هر یک ازشش حیطه روانی عاطفی (8 مورد)، حیطه آموزشی پژوهشی (16مورد)، حیطه مدیریت پرستاری (16 مورد)، حیطه مراقبت پرستاری (11 مورد)، حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی (۲۱ مورد)، و حیطه فناوری سلامت مدیریتی (6 مورد) لیست گردید.
اولین اولویت در حیطه روانی عاطفی بررسی مسایل روانی اجتماعی و پیامدهای مربوط به آنها در بیماران و خانواده های درگیر با کوید 19، در حیطه آموزشی پژوهشی استراتژی‌های نوآورانه یاددهی-یادگیری و تأثیر بر مراقبت پرستاری در دوران همه‌گیری کووید-19، در حیطه مدیریت پرستاری بکارگیری شواهد علمی در عمل، در حیطه مراقبت پرستاری تجربه بیماران از خدمات پرستاری ارائه شده در دوران کرونا در بخش ، در حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی خطرات شغلی و ایمنی و در حیطه فناوری سلامت مراقبت از راه دور (تله نرسینگ)در طول اپیدمی کووید-19 بود بحث و نتیجه گیری:هدف این مطالعه تعیین اولویتهای پژوهشی پرستاری کرونا در ایران به روش دلفی بود. بر اساس نتایج این مطالعه، اولویتهای پژوهشی پرستاری در در شش حیطه روانی عاطفی، آموزشی پژوهشی، مدیریت پرستاری، مراقبت پرستاری، پیشگیری و اپیدمیولوژی و فناوری سلامت تعیین گردید که این اولویت ها میتوانند چارچوبی برای پژوهش در حوزه پرستاری کرونا در سطح کشور باشند. از آنجا که پرستاران در پاسخ به سطح تقاضای خدمات بهداشتی و الگوهای در حال تغییر، نقش های اختصاصی و گسترده ای در برنامه ریزی مراقبت های بهداشتی و ارائه خدمات به عهده دارند، حرفه پرستاری به طور فزاینده ای به عنوان پیشرو در تحقیقات، بالین و سیاست گذاری خدمات بهداشتی محسوب می شود (11). در مطالعه حاضر حیطه های شناسایی شده به عنوان اولویت های پژوهشی، با شکافهای شناسایی شده در منابع موجود همسو هستند(2, 4).
این پژوهش همسو با مطالعات قبلی (4) نشان داد که سلامت روانی یک حوزه مهم برای پایداری خدمات پرستاری و بهداشتی در طول همه‌گیری است. بار کووید-19 بر کارکنان و بیماران هنوز به طور کامل درک نشده است. با این وجود، شواهد فزاینده ای از تأثیر منفی کووید-19 بر استرس، فرسودگی شغلی و سلامت روانی جمعیت و نیروی کار بهداشتی وجود دارد. به‌علاوه، «آسیب های اخلاقی» متحمل شده توسط کارکنانی که با چالش‌های اخلاقی روبه رو می شوند و ممکن است برای آنها آمادگی نداشته باشند، در کنار نگرانی از مواجهه با موقعیت های جدید بدون آموزش و پشتیبانی کافی، پیچیدگی بیشتری به عرصه بازیابی سلامت روان می‌افزاید (12, 13). مرکز تحقیقاتی سلامت ملی، سلامت روان را به عنوان یک حوزه اولویت شناسایی و معرفی می کنند. پرستاران و بازدیدکنندگان سلامت در موقعیت ایده آلی برای توسعه و ارائه مداخلات روانشناختی متمرکز به بیماران و مردم هستند. به همین ترتیب، مجموعه شواهدی مبنی بر اثرات منفی این بیماری همه‌گیر بر سلامت روان نیروی کار پرستاری در حال ایجاد است، که تحقیقاتی را برای ارتقای تاب‌آوری و رفاه در درازمدت در زمینه شرایط کارکنان از قبل بهینه‌تر ضروری می‌کند(14).از طرفی ، مشکلات روانی و چالش های بهداشتی اجتماعی بی سابقه مربوط به این همه گیری وحشتناک موضوع مهمی است که به تحقیقات علمی بیشتر و ارزیابی و راه حل های علم سلامت روان نیازدارد (15). یافته های مطالعه ای نشان داد بدلیل شیوع بالای مشکلات روانی بیماران حتی پس از بهبود از کوید 19 بررسی جامع سلامت روانی جهت ارتقا کیفیت زندگی انان لازم است (16). توسعه برنامه های کاربردی از راه دور مراقبت های پرستاری در طول همه گیری و ارائه راهکارهای فناوری اطلاعات در آموزش پرستاری در دوران همه‌گیری کووید-19 اولویت بالایی را در این پزوهش بخود اختصاص داد.نیاز به تحقیق در مورد فناوری در پرستاری در 20 سال اخیر بوجود امده است و از ان برای حمایت از مراقبتهای روزانه ،کمک به تعامل و اموزش بیماران استفاده شده است (5). بنابراین پرستاری از راه دور به یک مؤلفه ضروری برای ارائه مراقبت های پرستاری تبدیل شده است .در طول همه‌گیری کووید-19 مراقبتهای پرستاری به صورت مستقیم یا مجازی ارائه شده است. اکثریت در حال حاضر در صورت امکان از مراقبت مجازی پرستاری در جامعه استفاده می کنند. بنابراین، مفهوم مراقبت مجازی و مدل مراقبت پرستاری با ارتباطات غیرکلامی، باید توسعه و بررسی شود. (17). همچنین طراحی ابزارهای جدید برای پرستاری از راه دور نیاز به بررسی کیفیت، سهولت و اثربخشی دارد. آمادگی و صلاحیت پرستار در استفاده از فناوری مخابرات باید بررسی شود علاوه بر این، باید پروتکلی برای ارزیابی و پیگیری بیماران از راه دور ارائه شود (4).
در طول همه‌گیری کووید-19 مراقبتهای پرستاری به صورت مستقیم یا مجازی ارائه شده است. اکثریت در حال حاضر در صورت امکان از مراقبت مجازی پرستاری در جامعه استفاده می کنند. بنابراین، مفهوم مراقبت مجازی و مدل مراقبت پرستاری با ارتباطات غیرکلامی، باید توسعه و بررسی شود. علاوه بر این، پرستاری از راه دور به یک مؤلفه ضروری برای ارائه مراقبت های پرستاری تبدیل شده است (17). متأسفانه، شکافی در درک چگونگی ارتباط نظریه‌های پرستاری با عملکرد پرستاری در بحران کووید-19 وجود دارد. شاید بتوانیم مدل‌های مراقبت پرستاری را برای ایجاد محیط‌های درمانی ایجاد کنیم. پیوند نظریه های پرستاری با عملکرد پرستاری در باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد (4).
آمادگی و صلاحیت پرستار در استفاده از فناوری مخابرات باید بررسی شود. همچنین طراحی ابزارهای جدید برای پرستاری از راه دور نیاز به بررسی کیفیت، سهولت و اثربخشی دارد. دسترسی و کیفیت مراقبت، به ویژه برای جمعیت های محروم، حیاتی خواهد بود. بنابراین توسعه برنامه های کاربردی از راه دور مراقبت های پرستاری در طول همه گیری و ارائه راهکارهای فناوری اطلاعات در آموزش پرستاری در دوران همه‌گیری کووید-19 از موارد اولویت داری بود که در این پژوهش شناسایی گردید علاوه بر این، باید پروتکلی برای ارزیابی و پیگیری بیماران از راه دور ارائه شود (4). این پژوهش اولویت برای تحقیقات متمرکز، در رابطه با خطرات شغلی و ایمنی (محیط و پرستار و بیماران ) را در حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی برجسته کرد.. سازمان بهداشت جهانی موافق است که رویکردهای جایگزین برای کاهش کمبود تجهیزات حفاظت فردی باید بر اساس شواهد علمی و اصول ارائه مراقبت ایمن باشد (18). این رویکرد بسیار مهم است زیرا نگرانی‌ها در مورد تجهیزات حفاظت فردی ممکن است نه تنها به دلیل مسائل ایمنی فردی پرستاران، بلکه به دلیل سایر بیماران و انتقال ویروس به افراد دیگر خارج از محل کار ایجاد شود (4). در مطالعه ای به منظور تعیین یک مدل برای اولویتهای پزوهشی در پاندمی کرونا به لزوم انجام تحقیقات در مورد روانشناسی اجتماعی جهت برنامه ریزی اقدامات پیشگیرانه تاکید شده است(19) پیشگیری و کنترل از نقشهای اساسی پرستاران بوده و اموزش انها در این زمینه مهم است (5) و در این راستا تصویر پرستاران در جامعه و رسانه می تواند برایفای نقش انها تاثیر بگذارد.
تحقیقات مرتبط با مدیریت منابع انسانی و تجهیزات و مدیریت بحران از اولویت بالایی در این پژوهش برخوردار شد. بدون شک باید از هم اکنون برای آینده ای با تعداد کافی پرستار برنامه ریزی کنیم و کل نیروی پرستاری باید دستمزد بهتری دریافت کنند (20) . همچنین شکاف نسلی برای جایگزینی پرستاران بازنشسته وجود دارد. طراحی مدل های کارکنان و استراتژی های منابع انسانی نوآورانه برای جایگزینی نیروهای جدید ضروری است. علاوه بر این، تعهد سازمانی در میان پرستاران به دلیل حجم کاری بالا، حقوق کم، نسبت بالای بیماران/پرستاران و سایر عوامل نیاز به بررسی بیشتر دارد (21). کمبودنیروی انسانی و تجهیزات و منابع پزشکی مانند تجهیزات حفاظت فردی دومین مقوله مهمی است که پرستاران در شواهد موجود در مواجهه با کوید 19 بیان نمودند ، این مقوله موجب گسترش عفونت در میان پزشک و پرستار ومرگ انها شده است (22).
در دوران همه گیری کووید-19 ، بخــش آمــوزش یکــی از آســیب پذیــر تریــن بخــش هــا بــود (23). بــرای مقابلــه بــا پیامــد هــای ناشــی از تعطیلــی مراکــز آموزشــی و توقــف فراینــد هــای آموزشــی، فراگیـران و اسـاتید در تمـام مقاطـع ناگزیـر بـه اسـتفاده از آموزش مجـازی بـه اشـکال مختلـف شـدند (24). آموزش الکترونیکی در آموزش پرستاری ممکن است بر سلامتی بیماران تأثیرگذار باشد. بر اساس مرور متون بسیاری از دانشجویان بیان کردند که دوره هـای آموزشـی الکترونیکـی از نظـر محتـوا و فراینـد آمـوزش از کیفیـت مطلوبـی برخـوردار نبـوده (25) و بیـن محتـوا و روش آموزشـی و اهـداف دانشـگاهی تناسـب کمـی وجـود دارد (26). مشـکلی دیگــر در ایــن بخــش مربــوط بــه ماهیــت عملــی برخــی واحــد هـای درسـی اسـت کـه اجـرای آن بـه صـورت مجـازی امـکان پذیـر نیسـت (27). بنابراین استراتژی‌های نوآورانه یاددهی-یادگیری ، استفاده از تجربه دانشجویان و اساتید از آموزش از راه دور و آموزش به بیمار و خانواده آنها، تدوین راهنما )گایدلاین (آموزشی از موارد اولویت داری است که باید مورد توجه و مدنظر قرار گیرد.
پیشنهاد می گردد که اولویت های پژوهشی شناسایی شده در هر یک از حیطه ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند همچنین تحقیقات پرستاری در دوران پسا کرونا نیز با توجه به تاثیرات این پاندمی در حوزه های روانی و اجتماعی بر پرستاران و بیماران ادامه یابد
همانطور که بررسی ها نشان می دهد پرستاران با مسائل عمده ای در این شرایط از قبیل کمبود پرستار، تخت و تجهیزات پزشکی از جمله تجهیزات حفاظت فردی و تغییرات روانی و ترس از عفونت بحرانی مواجه اند. تحقیقات بیشتر به منظور کشف تجربیات پرستارانی که در خط مقدم خدمت می کنند برای توسعه بیشتر، آمادگی و اقدامات واکنشی برای وضعیت آینده مورد نیاز است (6). بررسی مسائلی که پرستاران در طول نبرد با کوید19 با آنها روبرو می شوند، به حمایت از آنها کمک می کند و پروتکل ها و برنامه هایی را برای بهبود آمادگی آنها توسعه می بخشد. پیامدهای این یافته‌ها ممکن است به ارائه پشتیبانی و شناسایی نیازهای پرستاران کمک کند (5). پرستاران جهت ارائه راه حل های سریع و خلاقانه نقش حیاتی دارند، با توجه به این که نظرات آنها برای تعیین اولویتهای تحقیق عمدتا تعیین نشده است لزوم بیشتر دستیابی به اطلاعات در این مورد می تواند برای بیماران و خانواده آنها مفید باشد (2). تعیین اولویتهای تحقیقات برای شیوه‌های حرفه‌ای پرستاری که از شواهد برای ارائه مراقبت بهینه استفاده می‌کنند، حیاتی است (5). تعیین اولویتهای پژوهشی به عنوان نقطه کلیدی و آغازین چرخه مدیریت پژوهش به شمار می آید، به طوری که موضوعات کاربردی با توجه به محدودیت تخصیص بودجه تعیین می شود (7). تعیین اولویتهای تحقیقاتی می تواند باعث ارتباط بیشتر بین موضوعات پژوهشی در پرستاری با دولت و موسسات سرمایه گذاری و ارائه خدمت و نظم بخشیدن به تحقیق گردد و از انجام ناهماهنگ و پراکنده پژوهشهای پرستاری (که خود منجر به عدم کارآیی ودوباره کاری میشود) جلوگیری کند (8). استفاده از این اولویت ها می تواند برای سازماندهی واکنش جامعه پرستاران به همه گیری COVID-19 مفید باشد . همچنین تعیین اولویتهای تحقیقی در پرستاری کرونا می تواند در تدوین سیاستها و نوآوریهای بهداشتی موثر باشد. از طرفی بدون اطلاعات نمی توان پرستاری COVID-19 موجود را ترسیم کرد (2).
در طی بررسی کلی کمیته تحقیقات کوید 19 کشور اولویتهای تحقیقاتی کوید 19 در سه حوزه اصلی مدیریت بالینی و اقدامات بهداشتی و پاسخ های اجتماعی و اقتصادی و هشت حوزه فرعی غربالگری و آزمایش، درمان دارویی، مراقبت های ویژه، پروفیلاکسی، پیش آگهی، مدیریت بالینی اثرات پاندمی بر سلامت، پیشگیری از عفونت و حفاظت فردی مشخص شده است (9). اما تا به امروز، علیرغم انبوه فعالیت های تحقیقاتی هیچ رویکرد هماهنگی برای جلب اولویت های پرستاری برای تحقیقات در طول همه گیری کووید-19 وجود نداشته است (2)، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین اولویتهای تحقیقاتی پرستاری در همه‌گیری کووید-19 در ایران با تکنیک دلفی طراحی گردید.
مواد و روش کار : این مطالعه از نوع توصیفی و سنتی دلفی است که به روش پیمایشی (کلاسیک تعدیل شده) جهت تعیین اولویت های پژوهشی پرستاری کرونا انجام گرفت. تکنیک دلفی فرایندی دارای ساختار برای پیش بینی و کمک به تصمیم گیری در طی راندهای پیمایشی، جمع آوری اطلاعات و در نهایت، اجماع گروهی است (10). هـدف از بکـارگیری روش دلفی ، مشخص کردن یک یا طیف محدودی از تخمینهای عددی اولویتهای پژوهشی پرستاری کرونا می باشد.
پس از تصویب طرح در معاونت پژوهشی دانشگاه و تأیید در کمیته اخلاق، پژوهشگر، ابتدا با مرور متـون مرتبط و بهره گیری از نتـایج مطالعات مرتبط با اولویتهای پژوهشی پرستاری کرونا در کشورهای مختلف ، فهرستی از موضوعات و زیر موضوعات پژوهشی و ملاک اولویت بندی آنها را استخراج گردید (طراحی پرسشنامه). سپس گروه خبرگان به تعداد 55 نفر (با در نظر گرفتن 25 درصد ریزش) به صورت هدفمند از میان افراد مسئول در حوزه پرستاری کرونا شامل اعضای بورد پرستاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و اعضا پرستاری در ستاد کرونا، سرپرست کلیه مراکز تحقیقاتی و مدیران گروه پرستاری ومعاونین آموزشی تعدادی از دانشکده های پرستاری و مامایی شامل تهران، شهید بهشتی، ایران، مشهد، تبریز، اصفهان، یزد، ساری، اهواز، همدان، ارومیه، بندرعباس و زاهدان با حداقل سه سال سابقه کار انتخاب و بعد از استخراج تلفن تماس و آدرس پستی آن ها با رضایت و توافق افراد وارد مطالعه شدند. بعد از تدوین پرسشنامه اولیه و شناسایی گروه خبرگان، مراحـل دلفی اجرا گردید. پرسشنامه طراحی شده به نمونه های واجد شرایط جهت تعیین اولویت موارد طرح شده در پرسشنامه براساس ملاک ها ارسال شد تا نظرات خود را در رابطه با درجه اهمیت از 1-3 (کم(1)- متوسط(2)- زیاد(3)) ابراز نمایند. یک سوال باز نیز برای ابراز نمونهها از موارد غیر از آنچه در پرسشنامه مطرح شده درنظر گرفته شد. پرسشنامه ها همراه با نامه ای که در آن اهداف طرح، کاربرد نتایج و آخرین مهلت ارسال پاسخ مشخص بود، از طریـق پسـت الکترونیکی و یا حضوری توزیع شد. همچنین با تهیه پرسشنامه انلاین از طریق واتس اپ برای مواردی که پاسخ نداده بودند ارسال گردید.پــس از بازگشــت پرسشنامه ها، تحلیل آنها به روش کمی با تعیین میانگین و انحراف معیار نمره پاسخ ها برای هر یک از موضوعات انجام شد. محاسبه میانگین امتیـازات بـا کمـک نـرم افـزار آمـاری SPSS ورژن 21 انجام شد. بر اساس تحلیل نتایج مواردی که امتیاز 2 و بالاتر داده شدند به عنوان اولویت شناخته شد و بر اساس میانگین بالاتر و انحراف معیار کمتر لیست شدند. در مرحله دوم موضوعات مطرح شده در مرحله اول در قالب یک پرسشنامه در اختیار خبرگان قرار گرفت تا درجه توافق خود را با اولویت هر مورد با نمره دهی از 1تا 7 تعیین نمایند. در این مرحله چنانچه موضوعات درجه توافق بالاتر از 5 داشتند در لیست قرار گرفتند. در پایان ایـن مرحلـه، فهرست نهایی اولویتهای پژوهشی پرستاری کوید 19 در ایران استخراج شد.
ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش : بخش اول شامل ویژگیهای فردی شامل سن ،جنس، سابقه کاراموزشی و بالینی، نوع مسئولیت، تحصیلات، محل فعالیت، بخش دوم شامل فهرستی از عناوین پژوهشی جهت اولویت بندی با مقیاس نمره ای از 1تا 3 و درجه توافق 7-1، بخش سوم شامل یک سؤال باز جهت ذکر اولویت بندی عناوین پژوهشی دیگری که به نظر شرکت کننده ها در لیست پیشنهادی نیامده بود. یافته ها: از تعداد 30 نفر افراد دعوت شده در راند اول، 20 نفر مطالعه را تا پایان راند دوم همراهی نمودند. ۵5 درصد شرکت کنندگان زن و 45 درصد مرد بودند. میانگین سنی نمونه ها 2/52 سال بود. 100 درصد شرکت کنندگان از نظر تخصص، دارای مدرک پرستاری دکترا بودند. از نظر سابقه کاری حرفه ای نمونه ها دارای میانگین 8/8 سال سابقه کار بالینی و 1/23 سال سابقه کار آموزشی داشتند. پیش نویس اولیه لیست اولویت های پژوهشی استخراج شده از اسناد موجود در شش حیطه شامل 87 اولویت بود. 16 مورد در حیطه روانی عاطفی ، 16مورد در حیطه آموزشی پژوهشی، 18 مورد در حیطه مدیریت پرستاری، 13 مورد در حیطه مراقبت پرستاری، 18مورد در حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی و 6 مورد در حیطه فناوری سلامت قرار گرفت.
در راند اول مطالعه، از تعداد 55 نفر افراد دعوت شده 30 نفر (میزان پاسخ 54 درصد) با پیگیری های مداوم از طریق تماس تلفنی و پیامک طی زمان تعیین شده پرسشنامهی راند اول را پاسخ دادند. در این مرحله موضوعاتی که میانگین امتیاز آنها دو یا بالاتر بود، انتخاب و به عنوان اولویت پژوهشی محسوب شدند. اولویت هریک ازموارد با نمره میانگین بالاتر و انحراف معیار کمتر مشخص گردید. همچنین پس از تحلیل کیفی به روش تحلیل محتوی از نظرات مشارکت کنندگان در سوال باز موارد جدیدی در حیطه های مختلف تنظیم و مواردی نیز ادغام گردید. بدین طریق 19 مورد حذف، 8 مورد ادغام و 13 مورد اضافه و نهایتا 77 اولویت پژوهشی استخراج و اساس تدوین پرسشنامه ساختارمند راند دوم را تشکیل دادند. در راند دوم مطالعه، با پیگیری های مکرر 20 نفر (میزان پاسخ 67 درصد) پرسشنامهی این مرحله از مطالعه را تکمیل کردند و درجه توافق خود را با اولویتهای پژوهشی مطرح شده از 1-7 تعیین کردند. پس از محاسبه میانگین وانحراف معیار هریک ، با توجه به این که تمامی موضوعات درجه توافق بالاتر از 5 داشتند در لیست قرار گرفتند.
نتایج حاصل از مطالعه دلفی در پاسخ به پرسشنامه های راند اول و دوم منجر به تکمیل اولویت ها از 87 اولویت به 77 اولویت نهایی گردید. نهایتا به ترتیب اولویت در هر یک ازشش حیطه روانی عاطفی (8 مورد)، حیطه آموزشی پژوهشی (16مورد)، حیطه مدیریت پرستاری (16 مورد)، حیطه مراقبت پرستاری (11 مورد)، حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی (۲۱ مورد)، و حیطه فناوری سلامت مدیریتی (6 مورد) لیست گردید.
اولین اولویت در حیطه روانی عاطفی بررسی مسایل روانی اجتماعی و پیامدهای مربوط به آنها در بیماران و خانواده های درگیر با کوید 19، در حیطه آموزشی پژوهشی استراتژی‌های نوآورانه یاددهی-یادگیری و تأثیر بر مراقبت پرستاری در دوران همه‌گیری کووید-19، در حیطه مدیریت پرستاری بکارگیری شواهد علمی در عمل، در حیطه مراقبت پرستاری تجربه بیماران از خدمات پرستاری ارائه شده در دوران کرونا در بخش ، در حیطه پیشگیری و اپیدمیولوژی خطرات شغلی و ایمنی و در حیطه فناوری سلامت مراقبت از راه دور (تله نرسینگ)در طول اپیدمی کووید-19 بود بحث و نتیجه گیری:هدف این مطالعه تعیین اولویتهای پژوهشی پرستاری کرونا در ایران به روش دلفی بود. بر اساس نتایج این مطالعه، اولویتهای پژوهشی پرستاری در در شش حیطه روانی عاطفی، آموزشی پژوهشی، مدیریت پرستاری، مراقبت پرستاری، پیشگیری و اپیدمیولوژی و فناوری سلامت تعیین گردید که این اولویت ها میتوانند چارچوبی برای پژوهش در حوزه پرستاری کرونا در سطح کشور باشند. از آنجا که پرستاران در پاسخ به سطح تقاضای خدمات بهداشتی و الگوهای در حال تغییر، نقش های اختصاصی و گسترده ای در برنامه ریزی مراقبت های بهداشتی و ارائه خدمات به عهده دارند، حرفه پرستاری به طور فزاینده ای به عنوان پیشرو در تحقیقات، بالین و سیاست گذاری خدمات بهداشتی محسوب می شود (11). در مطالعه حاضر حیطه های شناسایی شده به عنوان اولویت های پژوهشی، با شکافهای شناسایی شده در منابع موجود همسو هستند(2, 4).
این پژوهش همسو با مطالعات قبلی (4) نشان داد که سلامت روانی یک حوزه مهم برای پایداری خدمات پرستاری و بهداشتی در طول همه‌گیری است. بار کووید-19 بر کارکنان و بیماران هنوز به طور کامل درک نشده است. با این وجود، شواهد فزاینده ای از تأثیر منفی کووید-19 بر استرس، فرسودگی شغلی و سلامت روانی جمعیت و نیروی کار بهداشتی وجود دارد. به‌علاوه، «آسیب های اخلاقی» متحمل شده توسط کارکنانی که با چالش‌های اخلاقی روبه رو می شوند و ممکن است برای آنها آمادگی نداشته باشند، در کنار نگرانی از مواجهه با موقعیت های جدید بدون آموزش و پشتیبانی کافی، پیچیدگی بیشتری به عرصه بازیابی سلامت روان می‌افزاید (12, 13). مرکز تحقیقاتی سلامت ملی، سلامت روان را به عنوان یک حوزه اولویت شناسایی و معرفی می کنند. پرستاران و بازدیدکنندگان سلامت در موقعیت ایده آلی برای توسعه و ارائه مداخلات روانشناختی متمرکز به بیماران و مردم هستند. به همین ترتیب، مجموعه شواهدی مبنی بر اثرات منفی این بیماری همه‌گیر بر سلامت روان نیروی کار پرستاری در حال ایجاد است، که تحقیقاتی را برای ارتقای تاب‌آوری و رفاه در درازمدت در زمینه شرایط کارکنان از قبل بهینه‌تر ضروری می‌کند(14).از طرفی ، مشکلات روانی و چالش های بهداشتی اجتماعی بی سابقه مربوط به این همه گیری وحشتناک موضوع مهمی است که به تحقیقات علمی بیشتر و ارزیابی و راه حل های علم سلامت روان نیازدارد (15). یافته های مطالعه ای نشان داد بدلیل شیوع بالای مشکلات روانی بیماران حتی پس از بهبود از کوید 19 بررسی جامع سلامت روانی جهت ارتقا کیفیت زندگی انان لازم است (16). توسعه برنامه های کاربردی از راه دور مراقبت های پرستاری در طول همه گیری و ارائه راهکارهای فناوری اطلاعات در آموزش پرستاری در دوران همه‌گیری کووید-19 اولویت بالایی را در این پزوهش بخود اختصاص داد.نیاز به تحقیق در مورد فناوری در پرستاری در 20 سال اخیر بوجود امده است و از ان برای حمایت از مراقبتهای روزانه ،کمک به تعامل و اموزش بیماران استفاده شده است (5). بنابراین پرستاری از راه دور به یک مؤلفه ضروری برای ارائه مراقبت های پرستاری تبدیل شده است .در طول همه‌گیری کووید-19 مراقبتهای پرستاری به صورت مستقیم یا مجازی ارائه شده است. اکثریت در حال حاضر در صورت امکان از مراقبت مجازی پرستاری در جامعه استفاده می کنند. بنابراین، مفهوم مراقبت مجازی و مدل مراقبت پرستاری با ارتباطات غیرکلامی، باید توسعه و بررسی شود. (17). همچنین طراحی ابزارهای جدید برای پرستاری از راه دور نیاز به بررسی کیفیت، سهولت و اثربخشی دارد. آمادگی و صلاحیت پرستار در استفاده از فناوری مخابرات باید بررسی شود علاوه بر این، باید پروتکلی برای ارزیابی و پیگیری بیماران از راه دور ارائه شود (4).
در طول همه‌گیری کووید-19 مراقبتهای پرستاری به صورت مستقیم یا مجازی ارائه شده است. اکثریت در حال حاضر در صورت امکان از مراقبت مجازی پرستاری در جامعه استفاده می کنند. بنابراین، مفهوم مراقبت مجازی و مدل مراقبت پرستاری با ارتباطات غیرکلامی، باید توسعه و بررسی شود. علاوه بر این، پرستاری از راه دور به یک مؤلفه ضروری برای ارائه مراقبت های پرستاری تبدیل شده است (17). متأسفانه، شکافی در درک چگونگی ارتباط نظریه‌های پرستاری با عملکرد پرستاری در بحران کووید-19 وجود دارد. شاید بتوانیم مدل‌های مراقبت پرستاری را برای ایجاد محیط‌های درمانی ایجاد کنیم. پیوند نظریه های پرستاری با عملکرد پرستاری در باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد (4).
آمادگی و صلاحیت پرستار در استفاده از فناوری مخابرات باید بررسی شود. همچنین طراحی ابزارهای جدید برای پرستاری از راه دور نیاز به بررسی کیفیت، سهولت و اثربخشی دارد. دسترسی و کیفیت مراقبت، به ویژه برای جمعیت های محروم، حیاتی خواهد بود. بنابراین توسعه برنامه های کاربردی از راه دور مراقبت های پرستاری در طول همه گیری و ارائه راهکارهای فناوری اطلاعات در آموزش پرستاری در دوران همه‌گیری کووید-19 از موارد اولویت داری بود که در این پژوهش شناسایی گردید علاوه بر این، باید پروتکلی برای ارزیابی و پیگیری بیماران از راه دور ارائه شود (4). این پژوهش اولویت برای تحقیقات متمرکز
تحقیقات مرتبط با مدیریت منابع انسانی و تجهیزات و مدیریت بحران از اولویت بالایی در این پژوهش برخوردار شد. بدون شک باید از هم اکنون برای آینده ای با تعداد کافی پرستار برنامه ریزی کنیم و کل نیروی پرستاری باید دستمزد بهتری دریافت کنند (20) . همچنین شکاف نسلی برای جایگزینی پرستاران بازنشسته وجود دارد. طراحی مدل های کارکنان و استراتژی های منابع انسانی نوآورانه برای جایگزینی نیروهای جدید ضروری است. علاوه بر این، تعهد سازمانی در میان پرستاران به دلیل حجم کاری بالا، حقوق کم، نسبت بالای بیماران/پرستاران و سایر عوامل نیاز به بررسی بیشتر دارد (21). کمبودنیروی انسانی و تجهیزات و منابع پزشکی مانند تجهیزات حفاظت فردی دومین مقوله مهمی است که پرستاران در شواهد موجود در مواجهه با کوید 19 بیان نمودند ، این مقوله موجب گسترش عفونت در میان پزشک و پرستار ومرگ انها شده است (22).
در دوران همه گیری کووید-19 ، بخــش آمــوزش یکــی از آســیب پذیــر تریــن بخــش هــا بــود (23). بــرای مقابلــه بــا پیامــد هــای ناشــی از تعطیلــی مراکــز آموزشــی و توقــف فراینــد هــای آموزشــی، فراگیـران و اسـاتید در تمـام مقاطـع ناگزیـر بـه اسـتفاده از آموزش مجـازی بـه اشـکال مختلـف شـدند (24). آموزش الکترونیکی در آموزش پرستاری ممکن است بر سلامتی بیماران تأثیرگذار باشد. بر اساس مرور متون بسیاری از دانشجویان بیان کردند که دوره هـای آموزشـی الکترونیکـی از نظـر محتـوا و فراینـد آمـوزش از کیفیـت مطلوبـی برخـوردار نبـوده (25) و بیـن محتـوا و روش آموزشـی و اهـداف دانشـگاهی تناسـب کمـی وجـود دارد (26). مشـکلی دیگــر در ایــن بخــش مربــوط بــه ماهیــت عملــی برخــی واحــد هـای درسـی اسـت کـه اجـرای آن بـه صـورت مجـازی امـکان پذیـر نیسـت (27). بنابراین استراتژی‌های نوآورانه یاددهی-یادگیری ، استفاده از تجربه دانشجویان و اساتید از آموزش از راه دور و آموزش به بیمار و خانواده آنها، تدوین راهنما )گایدلاین (آموزشی از موارد اولویت داری است که باید مورد توجه و مدنظر قرار گیرد.
پیشنهاد می گردد که اولویت های پژوهشی شناسایی شده در هر یک از حیطه ها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند همچنین تحقیقات پرستاری در دوران پسا کرونا نیز با توجه به تاثیرات این پاندمی در حوزه های روانی و اجتماعی بر پرستاران و بیماران ادامه یابد
شماره‌ی مقاله: 34
نوع مطالعه: Full Text |
موضوع مقاله:
مطالعات کمی و کیفی
دریافت: 1401/4/20 | پذیرش: 1401/9/10 | انتشار: 1402/1/20
دریافت: 1401/4/20 | پذیرش: 1401/9/10 | انتشار: 1402/1/20
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
