مجله علمی پژوهشی

  زمینه و هدف : سموم ارگانو ­ فسفره از پر مصرفترین حشره ­ کش ­ ها در مبارزه با آفات می ­ باشند. این سموم در میزان فعالیت کولین ­ استراز تداخل نموده و آن را مهار می ­ سازند. اندازه ­ گیری فعالیت کولین ­ استراز کاربرد زیادی در تشخیص مسمومیت و آسیب ­ های ناشی از حشره­کش­ها دارد. یکی از گروه­هایی که در معرض مسمومیت با آفت­کش­هایی چون ارگانو­فسفره ها و کاربامات ­ ها قرار دارند کارکنان شاغل در گلخانه­ها می­باشند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان تماس کارگران شاغل در گلخانه با سموم آنتی کولین­استراز از طریق اندازه گیری میزان فعالیت کولین استراز خون در کارکنان شاغل در گلخانه ها بود.

  روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به منظور ارزیابی میزان تماس کارکنان شاغل در گلخانه­های خیار استان یزد با سموم ارگانوفسفره در سال 89-90 انجام شده است. در این مطالعه با استفاده از برآورد آماری 40 نفر از کارکنان شاغل در گلخانه انتخاب و فعالیت آنزیم کولین­استراز در نمونه­های خون آن­ها به روش الکترومتریک اندازه گیری ودر نهایت با میزان زمینه مقایسه شد. در روش الکترومتریک با استفاده از تغییرات pH ایجاد شده به دلیل توقف آنزیم کولین­استراز، می­توان میزان فعالیت این آنزیم را تعیین نمود. نتایج حاصله با استفاده از نرم افزار spss16 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.

  یافته­ها: نتایج این مطالعه نشان داد درصد توقف آنزیم کولین­استراز اریتروسیت­ها در افراد بین 77/1 % تا 4/35 % متغیر بوده و میانگین و انحراف معیار آن 68/9 ± 2/23 % تعیین گردید. به همین ترتیب درصد توقف آنزیم کولین­استراز پلاسما بین 1% تا 28 % متغیر بوده و میانگین و انحراف معیار آن برابر با 92/7 ± 57/16 بدست آمد. ارزیابی نتایج تحقیق نشان داد که از این تعداد 25% (10 نفر) بدون مسمومیت, 17.5%( 7 نفر) دارای مسمومیت اندک, 55%(22 نفر) دارای مسمومیت متوسط و 2.5%(1نفر) دچار مسمومیت شدید بودند.

  بحث و نتیجه گیری: مسمومیت با سموم ارگانوفسفره در کشور ما به عنوان سومین علت مسمومیت و نیز علت اصلی مرگ و میر ناشی از مسمومیت­ها گزارش شده است. بنابراین، با توجه به نتایج تحقیق و اهمیت ارزیابی تماس کارگران با سموم ارگانوفسفره می­توان بیان داشت که استفاده از روش الکترومتریک روش بسیار مناسبی در پایش بیولوژیک کارگران در معرض می­باشد. استفاده از این روش به دلیل ساده و پرتابل بودن، هزینه کم و در عین حال دقت بالا قابلیت آن را دارد که در مطالعات غربالگری و در تشخیص به موقع مسمومیت­ها در مقیاس بزرگ بکار گرفته شود.