مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: استرسِ شغلی، یکی از مهم­ترین معضلات دنیای امروز است که علاوه بر تأثیرگذاری جسمی و روانی کارمندان، کارایی افراد را کاهش داده و بنابراین بهره­وری سازمان­ها و اقتصاد آنها را تحت تأثیر قرار می­دهد. از طرف دیگر، با نگاهی به وضعیت فضاهای اداری در جهان و تغییر آن از اوایل قرن بیستم و مقایسه­ی آن با کشور ایران، ضرورت انجام پژوهش و ایجاد دگرگونی در طراحی فضاهای اداری ایران نیز احساس می­شود. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل نقش عوامل طبیعی نور، دید و منظر بر کاهش استرس کارمندان فضاهای اداری می­باشد.

روش بررسی: برای دستیابی به این منظور، از روش روان­ـ­فیزیک استفاده گردید. همچنین برای سنجش شرایط استرس­زا در مقابل شرایط با استرس ناچیز، آزمونی پژوهشگر­ساخت بر پایه­ی آزمون استروپ رنگ­ـ­کلمه به کار گرفته شد و داده­های حاصل از ۴۰ آزمون­شونده، توسط نرم­افزار متلب (MATLAB) تحلیل گشت. این آزمون شوندگان دبیران دعوت شده از تمامی استان­های کشور بودند.

یافته ­ها: تحلیل آزمون نشان داد که زمان واکنش افراد در محرک­های نمایش­دهنده­ی فضاهای فاقد نور طبیعی، دید و منظر بیشتر است و میانگین زمان پاسخ در تصاویر ناخوشایند، به صورت معنادار، بیشتر از میانگین زمان پاسخ در تصاویر خوشایند می­باشد (P<۰,۱).

نتیجه ­گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که سه عامل نور و روشنایی، دید و منظر در کاهش استرس کارمندان نقش مؤثری دارند، بنابراین پیشنهاد می­شود که طراحان با در نظر گرفتن این سه عامل، محیط­های با استرس کمتر، پویا و خوشایند را برای کارمندان خلق نمایند.