مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف : تحقیقات نشان میدهند که در سالهای اخیر به علت تغییرات در شیوه‌ ی زندگی و به تبع آن تغییرات در الگوی غذایی و رفتاری، شیوع بیماری‌ های غیر واگیردار از جمله سندروم متابولیک و بیماری های قلبی، دیابت در جهان از جمله در ایران افزایش چشمگیری پیدا کرده است به گونه ای که نتایج یک مطالعه سیستماتیک در ایران نشان می دهد که شیوع اضافه وزن و چاقی به ترتیب ۵/۳۸-۲۸  و ۶/۱۲-۹/۲۵درصد در ۱۵ مطالعه در سطح ملی و ۷۱ مطالعه منطقه ای بوده است. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی سندروم متابولیک و ارتباط آن با مشخصات دموگرافیکی موثر در کارگران یکی از صنایع پتروشیمی می باشد.
روش بررسی : این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی بر روی ۶۹۲  نفر از کارکنان مرد یکی از صنایع پتروشیمی جنوب غرب کشور ایران  انجام شد. جهت سنجش سندروم متابولیک بعد از اندازه گیری متغیرهای پاراکلینیکی خون از معیارهای ATP III[۱] استفاده شد. برای آنالیز داده های جمع آوری شده از آزمون های آماری Independent Samples Test و رگرسیون لجستیک و برای تشخیص همبستگی بین مولفه های مورد پژوهش از آزمون های آماری کای دو،کرامر و اسپرمن در نرم افزار SPSS۲۴  در سطح معنی‌دار ۰۵/۰ استفاده گردید.  
یافته ها: نتایج بدست آمده نشان می دهد که شیوع سندروم متابولیک۱/۱۵درصد، و فراوانی نسبی غیر طبیعی دوره کمر۳/۲۷، تری گلیسرید۵/۴۹، لیپوپروتئین با چگالی بالا۶/۷۱، فشار خون۱/۳۴، قند خون ناشتا ۴/۱۳و سطح کلسترول کل خون ۸/۳۷درصد می باشند. نتایج بررسی همبستگی بین مشخصات دموگرافی با سندروم متابولیک نشان می دهد که ارتباط معنی داری بین سندرم متابولیک با هر از یک مولفه سن، فشار خون، شاخص توده بدنی، نوبت کاری و  دیس لپیدمی وجود دارد، به گونه ای که  این ارتباط با فشار خون، شاخص توده بدنی و نوبت کاری نسبتا متوسط(۳۱۶/۰s= ،۳۷۱/۰s= و ۴۵۲/۰s=) و با سن و دیس لپیدمی ضعیف مشاهده شد(۱۵/۰s= و ۱۸/۰s=). در حالی که سایر مشخصات دموگرافیکی از جمله؛ وضعیت تاهل، سیگار کشیدن و سطح تحصیلات دارای ارتباط معنی داری با شیوع سندروم متابولیک دارا نمی باشند(۰۵/۰<P) بررسی آماری نشان داد اختلاف میانگین معنا داری بین میانگین شاخص توده بدنی، دیس لیپیدمی، نوبت کاری، دوره کمر، تری گلیسرید، فشار خون، لیپوپروتئین با چگالی بالا و قند خون افراد دارای سندروم متابولیک و فاقد آن وجود داشت (p <۰,۰۰۱). همچنین بررسی نتایج نسبت شانس نشان می دهد که هریک از پارامتر های : فشارخون (۳۷/۲-۱/۴= CL۹۵%) ۱۲/۳(OR)[۲]=، شاخص توده بدنی (۲۲/۱-۳۸/۱CI=۹۵%) ۳۰۱/۱OR=، سن (۰۳۱/۱-۰۸۸/۱CI=۹۵%) ۰۵۹/۱OR=، دیس لیپیدمی(۰۱۹/۱-۰۱/۱CI=۹۵%) ۰۱۵/۱OR=، قند خون ناشتا(۳۴۳/۴-۷۸۶/۱CI=۹۵%) ۷۸/۲OR=، دوره کمر (۸۲۹/۱۵-۱۰۵/۶CI=۹۵%) ۸۳۰/۹OR=، نوبت کاری  (۲۹۰/۱۲-۲۴۹/۴CI=۹۵%) ۳۰۹/۷OR= تری گلیسرید (۰۱۱/۱-۰۰۶/۱CI=۹۵%) ۰۰۹/۱OR= باعث افزایش CI)۹۵% Odds Ratio (سندروم متابولیک می شود.
نتیجه گیری : با توجه به شیوع نسبتا بالا سندروم متابولیک و همچنین سطوح غیر طبیعی هر از پارامتر های دوره کمر، تری گلیسرید، فشار خون، لیپوپروتئین با چگالی بالا و قند خون افراد و شاخص توده بدنی، لذا ضروری است که با پیاده سازی برنامه های آموزشی در جهت افزایش آگاهی افراد، برای تغییر در سبک زندگی و شغلی آنها به کاهش عواض ناشی از سندروم متابولیک و افزایش سطح سلامت افراد کمک نمود.