مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: صنعت ساخت و ساز یکی از خطرناک‌ترین صنایع در سراسر دنیا به شمار می‌رود. ایمنی در محیط کار، پدیده پیچیده‌ای است و ایمنی مبتنی بر رفتار در محیط‌های ساخت و ساز از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر مدل‌سازی فاکتورهای موثر بر رفتار نا ایمن در صنعت ساخت و ساز است.

روش بررسی: در این مطالعه کمی، روش سه مرحله‌ای مدل‌سازی معادلات ساختاری در دو شرکت اصلی درگیر در پروژه‌های ساخت و ساز ایران به کار رفت. در مرحله اول، مدل اندازه گیری با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در محیط کار اول ارزیابی شد. در ادامه، مدل ساختاری مطلوب برای محیط کار اول استخراج شد. در مرحله نهایی، مدل ساختاری مطلوب در محیط کار ساخت و ساز دوم ارزیابی گردید. نرم افزار لیزرل ۸/۸ برای تحلیل داده‌ها بکار رفت.

یافته‌ها: شاخص‌های برازش نشان داد که مدل ساختاری مطلوب استخراج شده از محیط کار اول در محیط کار دوم (۹۳/۰GFI=؛ ۰۴/۰SRMR=؛ ۰۶/۰RMSEA=؛ ۹۸/۰CFI=؛ ۹۷/۰NFI=؛ و ۹۸/۱۲/df=χ) نیز به خوبی برازش می‌شود. مدل نشان می دهد که جو ایمنی کارفرما بیشترین همبستگی (۸۷/۰SPC=،۲۱/۱۶t-value=) را با متغیر کلی جو ایمنی دارد. نگرش‌ها و باورها بالاترین همبستگی را با متغیر کلی فاکتورهای فردی (۸۷/۰SPC=،۳۴/۱۳t-value=) دارد و شرایط فیزیکی نا ایمن بیشترین همبستگی (۷۷/۰SPC=، ۶۹/۷t-value=) را با متغیر کلی عملکرد ایمنی داراست.

نتیجه گیری: به منظور اجرای مداخلات موثر در محیط ساخت و ساز به مدلی یکپارچه و مناسب نیاز است که از طریق آن نحوه ارتباط عوامل موثر بر رفتار نا ایمن به آسانی درک شود. مدل ساختاری ارایه شده در این مطالعه، می‌تواند در درک بهتر فاکتورهای موثر بر عملکرد ایمنی در پروژه‌های ساخت و ساز یاری رسان باشد.

زمینه و هدف: امروزه رشد صنایع و تولید محصولات متنوع باعث افزایش تولید زباله­های صنعتی و خطرناک گردیده است. هدف از این مطالعه بررسی مدیریت پسماندهای صنعتی در شهرک صنعتی شکوهیه استان قم در سال ۱۳۹۲ می­باشد.

 روش بررسی: این تحقیق یک مطالعه توصیفی- مقطعی است که با مراجعه حضوری به واحدهای صنعتی، تکمیل پرسشنامه سازمان حفاظت محیط زیست ایران و تجزیه و تحلیل نتایج انجام شده است. این پرسشنامه حاوی ۲۴ سوال مشتمل بر کمیت، کیفیت و مدیریت پسماندهای صنعتی است. در این مطالعه ۴۱ واحد صنعتی فعال بابیش از ۵۰ نفر پرسنل مورد مطالعه قرار گرفت.

یافته­ها: صنایع گروه شیمیایی و فلزی بیشترین مقدار پسماند و بیشترین میزان پسماند ویژه را تولید می­کنند. پلاستیک با ۳۸ درصد و بعد از آن شیشه با ۵/۲۷ درصد بیشترین جز پسماند تولیدی را در بین اجزاء پسماند تشکیل می­دهند. ذخیره­­سازی موقت پسماندها در سبد با ۳۶ درصد و در محوطه روباز با ۳۲ درصد، متداول­ترین روش­های ذخیره­سازی بود. ۴۱ درصد از واحدهای صنعتی پسماندهای تولید شده را به صورت ماهانه، ۷/۳۱ درصد به صورت هفتگی، ۴/۲۴ درصد به صورت روزانه و ۴/۲ درصد به صورت نامنظم دفع می­کنند. ۵۸ درصد از پسماندهای تولیدی بازیافت، ۳۵ درصد دفن، ۶/۴ درصد سوزانده و ۴/۲ درصد به صورت نامشخص دفع می­شوند.

نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که جمع­آوری و نگهداری پسماندهای صنعتی در شهرک صنعتی شکوهیه به طور مناسبی انجام نمی­شود. همچنین در اکثر صنایع برنامه­های آموزشی در خصوص مدیریت پسماند برگزار نشده است. براین اساس استقرار یک سیستم مدیریت پسماند مناسب جهت سامان­دهی به وضعیت مواد زاید صنعتی تولیدی در این شهرک ضروری است.