مجله علمی پژوهشی

---

زمینه و هدف: در سال های اخیر عملکرد و اثربخشی سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بسیار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بنابراین ارزیابی عملکرد سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت اطلاعاتی را در مورد کیفیت سیستم از نظر توسعه، اجرا و نتایج ارائه می نماید. این مطالعه با هدف ارائه چارچوبی برای ارزیابی عملکرد سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، تعیین عوامل موثر در موفقیت و بهبود مستمر آنها انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه بر اساس مدل ها و راهنماهای سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت،۴۳ معیار در قالب ۵ عنصر اصلی مشخص گردید. از روش فرایند تحلیل شبکه ای برای تعیین وزن معیارها و از روش شباهت به گزینه ی ایده آل برای استفاده و رتبه بندی اطلاعات شاخص های اندازه گیری عملکرد استفاده شد.

یافته ها: عناصر خط مشی و بررسی به ترتیب از بیشترین و کمترین وزن نسبی برخوردار بودند. معیارهای تعهد مدیریت، اطلاع رسانی اهداف و برنامه های ایمنی و بهداشت و مشارکت کارکنان در فعالیت های ایمنی و بهداشت به ترتیب در عناصر خط مشی، برنامه ریزی و اجرا و عملیات بیشترین وزن را داشتند. همچنین معیار اندازه گیری و پایش شاخص های ایمنی و بهداشت در عنصر بررسی و معیار در دسترس بودن نتایج فعالیت های ایمنی و بهداشت در عنصر بازنگری مدیریت بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند و بعنوان عوامل تاثیر گذار در موفقیت سیستم های مدیریت ایمنی وبهداشت شناخته شدند.

نتیجه گیری: با استفاده از روش ارائه شده، می توان فعالیت های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را به صورت سیستماتیک مورد بررسی قرار داد و با ارزیابی معیار ها و شاخص ها ، عوامل موثر در موفقیت یا ناکارایی سیستم های مدیریت را شناسایی نمود.

---

زمینه و هدف: حمل و نقل مواد خطرناک بعنوان یکی از مهمترین مشکلات در کشور های در حال توسعه می باشد. حوادث مربوط به ناوگان حمل نقل مواد خطر ناک می تواند پیامدهای غیر قابل جبرانی را داشته باشد. این مطالعه با هدف ارائه الگوی ارزیابی عملکرد ایمنی نفتکش های جاده پیما با رویکرد ارزیابی ریسک انجام گرفت.
روش کار: این تحقیق از نوع توصیفی است. دراین تحقیق، حوادث نفت کش های جاده پیما با مخزن ثابت، در یک دوره ۱۰ ساله (۸۴-۹۴) مورد مطالعه قرار گرفت. معیارها و زیر معیارهای ایمنی با توجه به ویژگی های فنی نفتکش ها، در دو دسته " عوامل القاگر خطای انسانی" و " عوامل غیر القاگر خطای انسانی" تقسیم بندی شدند. جهت تایید نهایی معیارها و زیر معیارها و وزن دهی آنها، از تیم خبرگان و فرآیند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی در محیط فازی (FAHP) استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که مهمترین معیار موثر بر عملکرد ایمنی نفتکش های جاده پیما "عوامل القا گر خطای انسانی " می باشد. همچنین مهمترین زیرمعیارهای موثر عبارتند از "سیستم ترمز و رابط های آن" ،"سیستم تهویه مناسب" و " بازرسی های فنی". با توجه به الگوی ارائه شده مشخص گردید که نفتکش های Dangfeng، Hino، Mack، Howo۶×۴ از پایین ترین سطح ایمنی برخودار هستند.
نتیجه گیری: از علل پایین بودن سطح  ایمنی ناوگان حمل و نقل مواد نفتی ایران، عدم انجام بموقع بازرسی ها ی فنی و عدم کارایی تجهیزات فنی نفتکش ها از جمله  نقص سیستم تهویه و سیستم ترمز می باشد که مهمترین علت آن عدم پیوست ایران به توافق نامه ADR و عدم رعایت مفاد آن است.