مجله علمی پژوهشی

---

  زمینه و هدف : در شغل نانوائی ریسک فاکتورهای بسیاری وجود دارند که می توانند باعث ایجاد اختلالات اسکلتی- عضلانی گردند.پیشگیری از بروز این اختلالات نیز مستلزم انجام ارزیابی جامعی از وضعیت های کاری با استفاده از روش های ارزیابی پوسچر می باشد. در این تحقیق از تکنیک شاخص OCRA که به عنوان یکی از کامل ترین روش ها جهت ارزیابی مواجهه نقاط انتهایی اندام فوقانی با حرکات تکراری محسوب می شود برای این منظور استفاده شده است

  روش بررسی: در این تحقیق تلفیقی از چهار روش جمع آوری اطلاعات شامل روش مشاهده ای،مصاحبه،استفاده از پرسشنامه و چک لیست استفاده شد .تعداد ۴۲۳ نمونه برای بررسی میزان مواجهه با شاخص OCRA به طور تصادفی و به شیوه نمونه گیری خوشه ای جمع آوری و جهت اثبات فرضیه ها ازآزمونهای کروسکال والیس، ،تکرارسنجش و من ویتنی با نرم افزار SPSS۱۵ استفاده گردید.

  یافته ها: .نتایج حاصل از این تحقیق نشان دادند که بیشترین مقدار میانگین شاخص OCRA دست چپ و دست راست مربوط به وظیفه شاطری در نانوائی سنگک ) ۹۹ /۱۴ OCRA INDEX= ) می باشد و به طور کلی به ترتیب ۵/۵۶ ،۴/۶۷ ،۳/۷۷ و ۷۵ درصد از کل وظایف کاری در نانوائی های تافتون دوار، تافتون سنتی، سنگک و باگت در ناحیه قرمز یا خطر قرار دارند. همچنین مشخص گردید که تنها، میانگین شاخص OCRA دست چپ و دست راست وظیفه های نان درآری،فروشندگی و نان درآر/فروشندگی با هم یکسان می باشند.

  نتیجه گیری: با توجه به اینکه سطح ریسک اکثر وظایف کاری در هر چهار نوع نانوائی در ناحیه قرمز یا خطر قرار دارند و از آنجائیکه بیشتر افراد شاغل در این حرفه از نطر سنی جوان بوده و سابقه کاری کمی دارند لذا لازم است که هرچه سریعتر با در نظر گرفتن اقدامات کنترلی مناسب شرایط موجود اصلاح گردند.

 

---

  زمینه و هدف: از آن جا که اعضای هیات علمی از مهم ­ ترین سرمایه ­ های مراکز آموزش عالی به شمار می­روند، بررسی و شناسایی عوامل مرتبط با این منابع که می ­ توانند بر عملکرد و استرس شغلی آنها موثر باشند، از اهمیت روز افزونی برخوردار شده است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی اثر میانجی رفتار پاسخگویی فردی در روابط علی وجدان و توافق پذیری با استرس و عملکرد شغلی اعضای هیات علمی بود.

  روش بررسی: به منظور انجام این مطالعه نمونه­ای به حجم ۲۵۰ نفر عضو هیات علمی به روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای از سه دانشگاه دولتی انتخاب شدند. داده­ها از طریق مقیاس پنج عامل بزرگ شخصیت نئو، پرسشنامه استرس، عملکرد شغلی و پرسشنامه پاسخگویی فردی جمع­آوری گردید. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه­گیری شده در الگوی مفهومی، از مدل­یابی معادلات ساختاری استفاده شد.

  یافته­ها: نتایج نشان داد که ویژگی شخصیتی با وجدان بودن با استرس رابطه منفی و معنی­دار؛ با احساس پاسخ­گویی رابطه مثبت و معنی­دار و ویژگی شخصیتی توافق پذیری با عملکرد رابطه مثبت و معنی­دار و با احساس پاسخ­گویی رابطه منفی و معنی­دار دارد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه بین با وجدان بودن و استرس شغلی از طریق احساس پاسخ­گویی میانجی­گری می­شود. نقش میانجی پاسخ­گویی احساسی در رابطه بین ویژگی شخصیتی توافق پذیری و عملکرد شغلی نیز تائید شد.

  نتیجه گیری: بر اساس یافته­های پژوهش، پاسخ­گویی فردی رابطه بین ویژگی­های شخصیتی با استرس و عملکرد شغلی را تحت تأثیر قرار می­دهد. این نتایج بر ضرورت بازشناسی نقش میانجی پاسخ­گویی فردی در بررسی رابطه علی ویژگی­های شخصیتی وجدان و توافق پذیری با استرس و عملکرد شغلی تأکید می­کند.

 

---

  زمینه و هدف: "سیرکادین" تغییرات شبانه­روزی فعالیت­های رفتاری و سوخت و ساز موجودات زنده است. بدن انسان دارای قابلیت­ها­ی متفاوت رفتاری در طی شبانه­روز می­باشد که هر ۲۴ ساعت تکرار می­شوند. هدف از این مطالعه تعیین روایی و پایایی پرسشنامه ۱۱ سؤالی نوع سیرکادین، متناسب با شاغلین روزکار و نوبت­کار جامعه ایرانی است.

  روش بررسی: ترجمه و تطابق فرهنگی پرسشنامه طبق روش استاندارد ترجمه و باز ترجمه انجام شد. جهت تعیین روایی محتوا از نظرات ۱۰ نفر از اساتید اهل فن استفاده گردید . در این مطالعه ۳۰ پرستار نوبت­کار و ۳۰ کارمند روزکار دانشگاه علوم پزشکی کرمان اقدام به تکمیل پرسشنامه نمودند. برای بررسی پایایی از آلفای کرونباخ و برای تأیید روایی سازه پرسشنامه از تحلیل عاملی استفاده شد . تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار Lisrel ۸,۸ و spss۱۸ انجام شد.

  یافته­ها: پرسشنامه CTI دارای دو حیطه ثبات ریتم سیرکادین و دامنه ریتم سیرکادین است. پایایی کل پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ ۷۶/۰ محاسبه گردید. آلفای کرونباخ دو حیطه ثبات و دامنه ریتم سیرکادین در پرستاران نوبت ­ کار به ترتیب۷۰/۰ و ۸۲/۰ و مقدار این شاخص در شاغلین روزکار دانشگاه به ترتیب مساوی ۷۵/۰ و۷۸/۰ بدست آمد. شاخص کیسر ۷۹/۰بدست آمد که بیان­گر شرایط مناسب برای اجرای تحلیل عاملی می­باشد؛ همچنین مقدار کای- دو کرویت بارتلت ( p-value< ۰,۰۰۰۱ ) بدست آمده است که نشانگر همبستگی موجود بین متغیرهای مورد مطالعه می­باشد. تحلیل مؤلفه‌های اصلی با دوران واریماکس انجام شد که با در نظر گرفتن یک مدل دو عاملی، ۳/۵۴ درصد از واریانس کل توسط دو عامل تبیین شد که ۵۱/۳۹ درصد به عامل اول و ۸۲/۱۴ درصد به عامل دوم اختصاص داشت.

 

نتیجه­گیری: نسخه فارسی پرسشنامه CTI ابزاری روا و پایا جهت تعیین نوع سیرکادین می­باشد

---

چکیده

زمینه و هدف: در گذشته پس از هر حادثه، قضاوت معمول این بود که خطای انسانی علت آن بوده و طبق آخرین آمار حوادث منتشر شده در ایران نیز علت اصلی وقوع حوادث بی‌احتیاطی و اعمال نا ایمن بوده است. بنابراین هدف از انجام این مطالعه، بررسی عوامل موثر بر فرهنگ ایمنی در دو واحد شوینده و پاک کننده و نقش آن در شیوع حوادث می‌باشد.

روش بررسی: در این مطالعه به منظور تعیین سطح فرهنگ ایمنی در شرکت‌های شوینده و پاک کننده پرسشنامه استاندارد فرهنگ ایمنی استخراج و پایایی آن پس از بررسی در جامعه مورد مطالعه ۸۶/۰ به دست آمد. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، داده‌ها به رایانه منتقل و با استفاده از نرم افزار SPSS۱۷ آنالیز و ارزیابی شدند.

یافته‌ها: آنالیز اطلاعات نشان داد که در مجموع دو شرکت میانگین سن، سابقه کاری و هر نوع حوادث اتفاق افتاده برای پرسنل در طول مدت مشغول به کار در شرکت مورد نظر به ترتیب ۶۷/۶±۲/۳۴، ۸۴۲/۵±۴/۱۰ و ۹۵۷/۱±۹۲/۰ می‌باشد. همچنین نمره فرهنگ ایمنی در شرکت اول (۵۱/۱۸۰) و در شرکت دوم (۴۵/۲۰۰) بوده که این اختلاف از لحاظ آماری نیز معنی‌دار است (۰۰۱/۰> p).

نتیجه‌گیری: رابطه معنی‌دار و معکوسی بین نمره نهایی فرهنگ ایمنی و شیوع حوادث در دو شرکت وجود دارد.

---

زمینه و هدف: مواجهه بیش از اندازه با صدا یک خطر جدی برای سلامت شنوایی کارگران صنعتی مطرح است. در این مطالعه اختلالات افت شنوایی در یک صنعت نیشکر در استان خوزستان بررسی می شود.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی– تحلیلی، وضعیت شنوایی ۲۶۵ نفر از کارکنان، شامل کارگران بخش های مختلف و کارکنان بخش اداری، از نظر میزان کاهش شنوایی گوش چپ، راست و هر دو گوش در فرکانس های اکتاوی (۵۰۰- ۶۰۰۰ هرتز) مورد بررسی قرار گرفت، در این پژوهش علاوه بر فاکتورهای تاثیر گذار در بروز افت شنوایی مانند سابقه کار، سن، توجه ویژه ای به میزان تراز صدا در بروز افت شنوایی شده است و نتایج حاصله با استاندارد های مختلف در این رابطه مقایسه شد.

یافته ها: رانندگان ماشین آلات کشاورزی و اپراتورهای ماشین آلات صنعتی که به ترتیب با صدای ۹۰ و ۸۵ دسی بل در تماس هستند بالاترین میزان افت شنوایی را دارند. بالاترین میزان افت شنوایی برابر با ۴/۷ ±۰/۲۴ می باشد، که در تماس با صدای ۹۵ دسی بل بوده است. با افزایش یک واحد در میزان صدای محیط وقتی دیگر متغیرها ثابتند متوسط افت شنوایی به اندازه ۴۶/۰ افزایش می یابد. میانگین آستانه شنوایی در فرکانس های ۶۰۰۰ و ۴۰۰۰ بیشتر از سایر فرکانس ها بود

نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق، در تایید استانداردهای مربوطه و مخصوصا ISO ۱۹۹۹ می باشد. شروع افت شنوایی در فرکانس ۴۰۰۰ هرتز می باشد. متغیر صدا در این مدل بیشترین تأثیر و سابقه کار تاثیر معناداری از نظر آماری ندارد. کلمات کلیدی صدا- افت شنوایی- صنعت نیشکر- فرکانس- استانداردهای افت شنوایی

---

زمینه و هدف: نیتریت و نیترات از جمله افزودنی های مورد استفاده در فرآورده های گوشتی هستند که اثرات سرطان زایی آن ها به اثبات رسیده است. هدف از این مطالعه تعیین میزان نیتریت و نیترات در انواع فرآورده های گوشتی سوسیس و کالباس عرضه شده در شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۰ می باشد. روش بررسی: مطالعه از نوع توصیفی – مقطعی بود. در این مطالعه از ۱۹ کارخانه عرضه کننده فرآورده های گوشتی در شهر کرمانشاه به طور تصادفی تعداد ۱۰۰ نمونه جمع آوری گردید و جهت تعیین میزان نیتریت و نیترات آن ها از روش اسپکتروفتومتری استفاده شد. تفاوت میانگین ها با آزمون های آماری ANOVA و T.test مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: میزان نیتریت و نیترات فرآورده های گوشتی مختلف بترتیب در محدودهppm ۱۶۸- ۹۶ و ppm ۷۶۳ – ۱۶۷ قرار داشت. بر اساس این مطالعه مشخص گردید که میزان نیتریت و نیترات به ترتیب در ۷۶ % و ۷۰ % نمونه ها در حد مجاز می باشد. بر اساس آزمون های آماری اختلاف بین میزان نیتریت و نیترات مربوط به فراورده های گوشتی با درصدهای متفاوت گوشت معنی دار نمی باشد. در صورتی که اختلاف بین میزان نیتریت و نیترات در کارخانه های مختلف معنی دار می باشد( ۰۵/۰ >P  ).

نتیجه گیری: میزان بالای باقیمانده نیتریت و نیترات در فرآورده های گوشتی نگران کننده می باشد. لذا رعایت استانداردهای مربوطه و اندازه گیری مرتب این دو افزودنی در فرآورده های گوشتی امری ضروری است.

---

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی اوباشگری سازمانی با خستگی مزمن و نارسایی‌های شناختی شغلی انجام شده است

روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه‌ی آماری ‌آن شامل کلیه‌ی کارکنان پالایشگاه گاز بیدبلند بود که از میان آنان ۲۷۰ نفر به شیوهی نمونه گیری در دسترس انتخاب و به ابزارهای پژوهش شامل مقیاس ترور روانشناختی لیمن، پرسشنامه خستگی مزمن چالدر و همکاران و پرسشنامه نارسایی‌های شناختی شغلی اللهیاری و همکاران پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام انجام شد.

یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که بین اوباشگری سازمانی و مولفه‌های آن با خستگی مزمن و نارساییهای شناختی شغلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. علاوه بر این، نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان دادند که خستگی مزمن به ترتیب از طریق رفتار تهدید کننده ارتباطات و رفتار تهدید کننده شهرت شخصی قابل پیش بینی است (۰۱/۰p<)، و در نهایت، از میان مولفه‌های اوباشگری سازمانی، "رفتار تهدید کننده شهرت شخصی" یکی از مهمترین پیش بینی کننده‌های نارسایی‌های شناختی شغلی است و بیشترین درصد تغییرات واریانس نارسایی‌های شناختی شغلی را به خود اختصاص داده است.

نتیجه گیری: اوباشگری مکرر طولانی مدت می تواند برای هدف مقدار زیادی مشکلات اجتماعی، روانشناختی و روان تنی ایجاد کند. بنابراین، مدیران و کارکنان بایستی به اوباشگری در سازمان‌ها نظر ویژه ای داشته و با کنترل علل آن، از اعمال اوباشگری در محل کار و نتایج مخرب آن جلوگیری کنند.

---

زمینه و هدف: شایعترین نوع اختلالات اسکلتی–عضلانی در بین پرستاران کمردرد می‌باشد. شیوع بالای کمردرد در گروه پرستاران به علت انجام فعالیت‌هایی مانند جابجایی بیمار، وضعیت‌ بدنی نامناسب، حرکات ناگهانی، خم‌شدن، چرخیدن و بلند‌کردن بار و بیمار می باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه روش‌های ارزیابی ریسک مرتبط با جابجایی بیماران و رابطه آن با شیوع کمردرد در کادر پرستاری بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود.

روش بررسی: مطالعه تحلیلی حاضر در سال ۱۳۹۳ بر روی ۲۴۳ نفر پرستار شاغل در سه بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه نوردیک مربوط به ناحیه کمر، پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک افراد و چک لیست MAPO و PTAI بود. تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS,۲۲ و آمارهای تحلیلی کای دو و پیرسون  انجام شد.

یافته ها: شیوع کمردرد در افراد مورد مطالعه ۵/۶۹ بدست آمد. براساس آزمون آماری کای دو، رابطه معنی داری بین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در ناحیه کمر و سطوح ریسک روش‌های MAPO و PTAI مشاهده شد(p<۰,۰۵). همچنین، بین یافته‌های دو روش MAPO و PTAI همبستگی معنا داری برقرار نشد.

 نتیجه گیری:

روش‌های ارزیابی ریسک MAPO و PTAI ابزارهای کارآمد در طبقه بندی سطح ریسک و شناسایی عوامل تاثیرگذار در بروز کمردرد در کادر پرستاری جابجا کننده بیمار محسوب می شوند. در همین راستا برای انجام مداخلات ارگونومیکی درجهت کاهش شیوع کمردرد در این گروه شغلی، می توان به اصلاح  فاکتورهای نامناسب شناسایی شده در این دو روش از جمله، افزایش ابزار بلند کننده و کمکی در بخش‌ها اشاره کرد.

---

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی و آزمون الگویی ساختاری از پیشایندها و پیامدهای تعهد حرفه ای می‌باشد. متغیرها در این الگو شامل پیشایندها (وجدانی بودن، رهبری تحولی، اخلاق کاری اسلامی و جو روانشناختی) و پیامدهای تعهد حرفه ای (قصد ترک شغل، خستگی عاطفی و رفتار خود توسعه‌ای) می‌باشند.

روش بررسی: طرح پژوهش توصیفی- همبستگی می‌باشد. نمونه پژوهش (بر اساس ملاک‌های ورود به پژوهش) شامل ۲۱۰ نفر (۱۹۹ مرد و ۱۱ زن) از کارکنان شرکت فولاد خوزستان است؛ که به روش نمونه‌گیری تصادفی مرحله ای انتخاب گردیده‌اند. از بین ۸ بخش شرکت فولاد خوزستان به‌تصادف بخش مواد اولیه و از بین واحدهای مختلف در این بخش واحد انباشت و برداشت انتخاب و در آخرین مرحله به‌منظور رسیدن به حجم نمونه، افراد موردمطالعه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.

ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های تعهد حرفه‌ای، جو روان‌شناختی کار، ویژگی‌های شخصیتی نئو، رهبری تحولی کلی، اخلاق کاری اسلامی، قصد ترک شغل، فرسودگی شغلی و رفتار خود توسعه‌ای می‌باشند. به‌منظور ارزیابی مدل پیشنهادی از روش الگو یابی معادلات ساختاری SEM با نرم‌افزار AMOS ویراست ۲۱ استفاده شده است. جهت آزمودن اثرات غیرمستقیم و تعیین معناداری آن‌ها از روش بوت استراپ استفاده شده است.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش قابل‌قبولی با داده‌ها برخوردار است. برازش بهتر از طریق حذف یک مسیر غیر معنی دار حاصل شد. از میان ۱۰ فرضیه مستقیم پژوهش تنها  فرضیه مربوط به اثر مثبت مستقیم رهبری تحولی بر تعهد حرفه‌ای مورد تأیید قرار نگرفته است. ۳ فرضیه غیرمستقیم پژوهش نیز مورد تأیید واقع شده‌اند.

نتیجه گیری: پژوهش حاضر بینشی در خصوص نقش متغیرهای فردی، فرهنگی و سازمانی در ارتقاء تعهد افراد به حرفه و درنتیجه کاهش خستگی عاطفی و ترک شغل و هزینه‌های ناشی از آن فراهم می‌کند.

---

 
 

---

زمینه و هدف: بیش از ۴۰ درصد مرگهای ناشی از حوادث ترافیکی در شهر تهران در عابران پیاده اتفاق می افتد. هدف این مطالعه تعیین تاثیر عوامل انسانی موثر در افزایش شدت حوادث ترافیکی در عابران پیاده بود.
 
روش بررسی: در این مطالعه مقطعی، تعداد ۶۳۲۳ حادثه جرحی و ۹۹ حادثه فوتی مرتبط با عابران پیاده در طی سال ۱۳۹۲ در تهران بررسی شد. داده ها از پایگاه داده های پلیس راهنمائی و رانندگی راهور تهران بزرگ و پزشکی قانونی استخراج شد. در آنالیز تحلیلی برای کنترل مخدوش کننده های احتمالی از مدل‌ رگرسیون لجستیک استفاده شد.
 
یافته ها: در حوادث مورد مطالعه ۴۰۷۰ (۵/۶۳% ) عابر مرد و ۲۳۳۵ (۵/۳۶%) عابر زن دچار حادثه شده بودند. میانگین سن عابران حادثه دیده ۴۷/۱۹± ۱۵/۳۹ سال و میانگین سن رانندگان مقصر ۳۸/۱۲± ۷۵/۳۴ سال بود. مدل نهائی نشان داد که متغیرهای جنس، سن، موقعیت و مقصر بودن عابر و نوع گواهینامه راننده با متغیر وابسته دارای ارتباط معنی دار می باشند. حوادث منجر به مرگ در مردان، عابران ایستاده در کنار سواره رو، عابران مقصر و رانندگان دارای گواهینامه پایه ۱ بطور معنی داری بیشتر بوده است.
 
نتیجه گیری: عوامل انسانی در شدت حوادث ترافیکی مرتبط با عابران پیاده در تهران نقش دارند. این عوامل رابطه زیادی با عوامل محیطی و وسیله نقلیه دارند. پژوهشهای بیشتر برای مشخص نمودن مکانیسم تاثیر هریک از این عوامل در بروز حوادث ترافیکی مرتبط با عابران پیاده و طراحی راهکارهای مناسب جهت ارتقاء فرهنگ ترافیک و رفتارهای ایمن در عابران و رانندگان نیاز است.
 

---

---

زمینه و هدف خستگی احساس طاقت فرسایی از فرسـودگی و کمبود انرژی است که انجام هرگونه فعالیت فیزیکـی و شـناختی را مختل می نماید. خستگی یک عامل بازدارنده در تمام کارها، درست انجام ندادن آنها و نهایتا کاهش دهنده بازده کاری است. در چهارچوب مراقبتهای رسمی ارائه خدمت به افراد آسیب دیده یا در معرض آسیب می تواند استرس زا باشد. تحقیقات زیادی نشان داده است که حرفه ای هایی که با افراد آسیب دیده کار می کنند اغلب نشانه هایی از پریشانی روانشناختی که نتیجه این تعاملات است را بروز می دهند. مددکاری اجتماعی نیز حرفه ایست کاملا مبتنی بر مراجع (مراجع محور) و مددکاران اجتماعی همواره درگیر شرایط پیچیده کاری بوده و هستند. به این ترتیب آنها بسیاری از مشکلات و مسائلی را که در کار خدمت رسانی به انسانها مشهود است را تجربه می کنند و در معرض خستگی ناشی از نوع کار و حرفه خود قرار دارند. در واقع ریشه کن کردن نابرابریها کار بسیار طاقت فرساست که مددکاران اجتماعی با آن مواجه هستند.
روش بررسی مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی می باشد که به بررسی خستگی چند بعدی در مددکاران اجتماعی شاغل در ایران پرداخته است. این مطالعه در بازه زمانی تیر ماه تا آبان ماه ۱۳۹۸ انجام گرفت. نمونه گیری به روش در دسترس و گوله برفی انجام شد و در کل ۳۳۴ نفر مددکار اجتماعی شاغل در ایران در مطالعه شرکت نمودند. بـه منظـور سـنجش خـستگی از پرسـشنامه استاندارد MFI استفاده شد این پرسشنامه به صورت الکترونیکی تهیه و در اختیار مددکاران اجتماعی قرار گرفت. داده های  به وسیله نرم افزار SPSS نـسخه ۲۲ و با استفاده از روش های آمار توصیفی، آزمـون هـای من ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها سن مشارکت کنندگان بین ۲۱ تا ۶۲ سال و میانگین و انحراف معیار آن۸۲/۲۳± ۹۱/۳۸  بود. تعداد ۸۴ نفر (۱/۲۵ درصد) مرد و ۲۵۰ نفر (۹/۷۴ درصد) زن بودند. میانگین و انحراف نمره کل۹/۴ ± ۷۲/۶۲ به دست آمد. خستگی ذهنی و کاهش انگیزه با میانگین  ۸/۱۲ بالاترین میانگین را در میان ابعاد خستگی داشتند. ۸/۶۶ درصد مشارکت کنندگان مقدار خستگی خود را زیاد گزارش کرده اند. و ۹/۳۲ درصد خستگی متوسط و تنها ۳/۰ درصد فاقد خستگی شغلی بودند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که در حوزه های مختلف کاری مددکاران اجتماعی که ارائه دهنده خدمات اجتماعی هستند (شاغل در بهزیستی، انجمن های نیکوکاری و بیمارستان) میانگین نمره خستگی در آنها بالاتر از سایر حوزه های خدماتی بود. گروه سنی ۶۲-۵۶ میانگین خستگی بیشتری نسبت به سایر گروه های سنی را گزارش کردند. مددکاران اجتماعی که سابقه کاری ۳۰ سال به بالا داشتند نیز خستگی شغلی بیشتری نسبت به سایر افراد گزارش نمودند.
نتیجه گیری به دلیل نوع و ماهیت کار مددکاری اجتماعی، اشتغال در حوزه های کاری مختلف میزان متفاوتی از خستگی را برای مددکاران اجتماعی رقم می زند. بنابراین خستگی ناشی از اشتغال در این حرفه گریز ناپذیر بوده و آموزش شیوه های خود مراقبتی و بوجود آوردن امکان تغییر و چرخش در حوزه های مختلف کار برای مددکاران اجتماعی می تواند عوارض خستگی ناشی از شغل را کاهش دهد. ایجاد معنا در زندگی حرفه ای و مرور دلایل گرایش به حرفه مددکاری اجتماعی از مواردی است که می تواند خستگی شغلی را کاهش دهد. پرورش فلسفه شخصی که راهنمای طرز فکر و عمل در حرفه مددکاری اجتماعی باشد نیز اثر گذار خواهد بود.

---

زمینه و هدف: پس از پاندمی کووید-۱۹ و تهدیدات بزرگی که برای سلامت جهانیان ایجاد کرد، محققان زیادی به مطالعه در این زمینه روی آوردند و یافته­ های زیادی نیز کشف شده است. تحقیقات گسترده و کسب اطلاعات دقیق اهمیت بسزایی دارد. در این مطالعه تیم تحقیق با مرور مطالعات و شواهد منتشر شده در پایگاه های اطلاعاتی، جدیدترین یافته ­ها را ارائه داده اند.
روش بررسی: در این مطالعه مروری روایتی، مقالات چاپ شده تا دسامبر ۲۰۲۰ در پایگاه های اطلاعاتی ,SID, PubMed, Scopus
 Web of science, Google scholar ,Science direct, Up To Dateو نیز سایت­هایWHO و CDC مورد بررسی قرار گرفتند. ۶۵۳ مقاله یافت شد که با حذف موارد تکراری و غیرمرتبط و ارزیابی اولیه مقالات، ۶۳ مقاله انتخاب شدند. پس از بررسی متن کامل مقالات، درنهایت تعداد ۳۵ مقاله مرور گردید.
یافته­ ها: بیماری همه گیر کووید-۱۹ بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران را مبتلا و درگیر کرده است. طبق آمار جهانی، نرخ مرگ و میر ۳/۴ % برای این بیماری ثبت شده است. علائم اولیه کووید-۱۹ شامل پنومونی، تب، دردهای عضلانی و خستگی می باشد. تا به امروز هیچ واکسن یا داروی ضد ویروسی موفقیت آمیزی برای این بیماری از نظر بالینی تأیید نشده و در دسترس نیست. بنابراین پیشگیری و کنترل عفونت و رعایت اصول بهداشتی توسط عموم مردم در اولویت می باشد.
نتیجه­ گیری: اپیدمی و مهار­­ ویروس جدید خانواده کرونا ویروس به یک بحران سلامت در دنیا تبدیل شده است اما با توجه به روش های پیشگیری و مدیریت عوامل موثر در انتقال آن، می توان از ابتلا به آن پیشگیری کرد. با توجه به منشا پدید آمدن بیماری کووید-۱۹، به نظر می رسد توصیه های تغذیه ای و بهداشتی دین مبین اسلام بویژه غذای حلال و رعایت بهداشت را بیش از پیش بایستی مورد توجه قرار داد. عدم ایجاد استرس و اضطراب در میان مردم، توصیه و آموزش مردم به رعایت اصول بهداشتی و سلامت و حفظ آرامش مردم برای مقابله با این بیماری از اهمیت بسزایی برخوردار است. امید است که پیشگیری، کنترل و درمان بیماری کووید-۱۹ از طریق تولید واکسن و دارو و همچنین اقدامات بهداشتی درمانی در آینده نزدیک محقق شود.

---

اقتصاد درمان، شاخه­ای از علم اقتصاد است و سهم زیادی در وضعیت اقتصادی کشورها دارد. مراقبت­های بهداشتی-درمانی به­عنوان اصلی­ترین عنصر هزینه­ها، سرمایه­گذاری­ها و اشتغال­زایی در تمامی اقتصادهای پیشرفته جهان شناخته می­شود. بنابراین عملکردها و رویکردهای اقتصادی نظام سلامت، به شدت اقتصاد یک کشور را تحت تاُثیر قرار می­دهد در نتیجه خدمات درمانی مرکز مهم توجه و مدیریت مالی اقتصاد است. اطلاعات مرتبط با­ هزینه­ها یکی از متغیرهای اصلی بهبود کارآیی در تمامی سیستم­های ارایه مراقبت­های سلامتی است. در حال حاضر در کشور ایران، شیوع بیماری کووید-۱۹ نیز تاثیر منفی بر این روند اقتصاد درمان گذاشته و بیمارستان­ها را در زمینه تامین هزینه­هایشان با مشکلاتی مواجه کرده است. عواملی مانند اختصاص برخی بیمارستان­ها به­عنوان مرکز پذیرش­کننده بیماران کووید-۱۹، عدم دریافت وجه از بیماران بستری،‌ طول مدت درمان، لزوم پیگیری­های پس از ترخیص بیماران و احداث نقاهتگاه­ها باعث افزایش هزینه­های مراکز درمانی شده است. از طرف دیگر کنسل نمودن اعمال جراحی الکتیو، تأمین وسایل حفاظت فردی،‌ فراهم ساختن امکانات و تسهیلات رفاهی برای کادر درمانی و لزوم توجه به جنبه­های مختلف بهداشت عمومی جامعه و آموزش همگانی،‌ باعث کاهش میزان درآمد آنها شده است. این اختلال در روند تولید و مصرف منابع مالی در مراکز درمانی می­تواند نظام سلامت را با مشکلاتی مواجه کند. تاُثیرات این همه­گیری تنها به دوران شیوع آن محدود نشده و یکی از موضوعاتی است که می­تواند تا مدت­ها بر روند اقتصاد سلامت باقی مانده و اثرات سوء داشته باشد. یکی از این موارد، دیدگاه منفی افراد جامعه نسبت به بیمارستان­های مرجع کووید-۱۹ است که سبب می­شود تا مدت­ها بعد از همه­گیری، سطح درآمد بیمارستان­ها پایین باشد زیرا آنها انتظار خدمات مراقبتی در یک محیط امن را دارند.
علاوه بر بیماران، کادر درمانی نیز بایستی در محیطی کاملاُ ایمن به مراقبت بپردازند و تمرکز لازم و کافی را در درمان بیماران داشته باشند. یکی از حیاتی­ترین مواردی که می­تواند در افزایش ایمنی، نقش مهم و فعالی ایفا نماید،‌ در دسترس بودن امکانات و منابع موردنیاز برای مراقبت است. امروزه هزینه­ها سیر صعودی دارند بنابراین اگر بیمارستان­ها برای افزایش درآمد اختصاصی خود و کاهش هزینه­های جاری کاری نکنند مطمئناُ با چالش جدی مواجه خواهند شد. یکی از این چالش­ها افت کیفیت مراقبت است.  استیگما یا انگ به عنوان مفهومی متشکل از عواقب مربوط به ناآگاهی و پیش داوری و تبعیض نسبت به یک موضوع معرفی شده است. برچسب مسری و خطرناک بودن این بیماری می تواند باعث تخریب وجهه ایمن بودن بیمارستان­های مرجع گردد. بنابراین بسیار محتمل است با توجه به گمانه­زنی­ها درباره­ی مدت ماندگاری طولانی این بیماری در سطح جامعه،‌ حتی پس از فروکش کردن بیماری نیز مراجعه به این مراکز درمانی نسبت به قبل کاهش داشته و این مشکل به چالشی اساسی در نظام اقتصاد سلامت تبدیل گردد.
 لذا ضروری به­نظر می­رسد با تشکیل کارگروه­های تخصصی در حوزه­های روانشناسی،‌ جامعه شناسی و اقتصاد سلامت هر چه سریعتر برای کنترل استیگمای ناشی از بیماری اقدام کرده تا از آسیب­های مهلک بر بدنه سلامت کشور پیشگیری نمایند. مداخلات آموزشی همراه با راه­اندازی کمپین­های اجتماعی به­منظور افزایش آگاهی و بهبود نگرش جامعه و درنتیجه از بین بردن استیگمای کووید-۱۹پیشنهاد می­گردد.

---

 مقدمه: پژوهش حاضر به تعیین رابطه سندرم شناختی- توجهی با استرس شغلی شاغلین در معرض حوادث شغلی شرکت فولادسازی اصفهان پرداخته است.  
روش بررسی: تحقیق حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد که در سال ۱۳۹۸ بر روی کارگران خط تولید در معرض حادثه در شرکت تولید فولاد در شهر اصفهان انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارگران شاغل در شرکت تولید فولاد شهر اصفهان بودند که با توجه به حجم جامعه با استفاده از جدول کرجسی- مورگان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده ۲۳۴ نفر از کارگران به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس سندرم شناختی- توجهی CAS-۱ و پرسشنامه استرس شغلی استاینمتز (Steinmetz) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-۱۸ و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد.  
    یافته ها: یافته های به دست آمده از پژوهش نشان داد بین متغیر سندرم شناختی- توجهی و استرس شغلی، همبستگی مثبت و معنادار (۰۱/۰>, p ۹۴/۰ r=) وجود دارد. همچنین F مشاهده شده معنادار بود (۰۰۰۱/۰ >p) که نشان دهنده معنادار بودن پیش بینی  است و ۸۸ درصد از واریانس مربوط به سندرم شناختی- توجهی به وسیلۀ استرس شغلی تبیین می شود. ضرایب رگرسیون نشان می دهد که متغیر استرس شغلی (۰۱/۰ p< ,۴۹/۴۲t=) می تواند واریانس سندرم شناختی- توجهی را به صورت معنادار پیش بینی کند.
نتیجه گیری: سندرم شناختی- توجهی یکی از عوامل مؤثر بر میزان استرس شغلی در شاغلین می باشد که در حیطه بهزیستی روانی افراد شاغل باید مورد توجه قرار گیرد.
 

 

---

چکیده
 
مقدمه و اهداف: شیوع ویروس کووید-۱۹ باعث اختلال در چرخ‌های اقتصادی، صنعت و تجارت شده ‌است، و منابع انسانی بشدت در معرض آسیب قرار گرفته اند و این امر توجه به نقش مدیریت منابع انسانی را در مواجهه با این آسیب­ها، بسیار برجسته می‌نماید. لذا این مطالعه با هدف مرور و شناسایی بهترین اقدامات مدیریت منابع انسانی در دوره شیوع کرونا انجام شد.  
روش کار: ایـن مطالعـه یـک مـرور سیسـتماتیک بـر اسـاس بانـک هـای اطلاعـاتی داخلـی شـاملMagiran ،IranDoc ، SID، و بین المللی شامل،Web of Science  و همچنین موتورجستجو Google Scholar در محدوده زمانی ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۱، با استفاده از کلید واژه های مدیریت منابع انسانی، کووید-۱۹ و کرونا ویروس، معادل انگلیسی آنها و ترکیب آنها انجام شد.
یافته ها: از ۱۳۷ مقاله به دست آمده، ۱۵ مقاله شرایط ورود به پژوهش را داشتند. نتایج حاصل از بررسی مقالات حاکی از آن است که اقداماتی چون دورکاری، برقراری آموزش آنلاین، حفظ بهداشت و ایمنی محل کار، ایجاد مشوق ها، کمک به کاهش استرس کارکنان و... از جمله برترین اقدامات مدیریتی در مدت زمان شیوع بیماری کروناست.
نتیجه گیری: مرور مستندات موجود نشان می دهد که با شیوع بحران کرونا در جهان، اکثر سازمانها با مشکلات متعددی مواجه شده اند که غلبه بر آنها، اقدامات ویژه ای را از سوی مدیریت منابع انسانی می طلبد.

---

مقدمه: وجود برنامه استراتژیک  به جهت‌دهی و همسوسازی اقدامات و منابع سازمان­ها در جهت رسیدن به رسالت و اهداف بلندمدت کمک شایانی می‌کند. در حال حاضر، تدوین یک برنامه استراتژیک جامع در حوزه ارگونومی بـمنظـور دسـتیابی بـه جایگـاه برتـر علمـی و در نهایـت پاسخگویی به نیازهای واقعی جامعه یکی از اولویت‌های دانشگاهی و صنعتی کشور است. بنابراین این پژوهش با هدف تدوین برنامه استراتژیک رشته ارگونومی برای سال­های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴ در ایران اجرا شد.

روش کار: تحقیق حاضر با استفاده از استراتژی اقدام پژوهی مشارکتی در سال ۱۴۰۰ انجام شد. در این راستا، کمیته برنامه‌ریزی استراتژیک متشکل از ۱۸ نفر از اساتید، کارشناسان و دانشجویان مقطع دکتری رشته ارگونومی و مهندسی بهداشت حرفه­ای تشکیل شد. این کمیته با تشکیل جلسات منظم هفتگی اقدام به تعیین مجموعه عوامل مهم و تأثیرگذار بر عملکرد رشته ارگونومی از دو منظر عوامل داخلی و عوامل خارجی از مدل SWOT پرداختند. یک چک لیست محقق ساخته جهت جمع­آوری اطلاعات مربوط به نقاط قوت، ضعف، و فرصت­ها و تهدیدهای رشته ارگونومی مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت اهداف کلی و اختصاصی رشته و اقدامات مورد نیاز برای هر هدف تعیین شد. 

یافته‌ها: براساس تحلیل SWOT انجام شده، جایگاه استراتژیک رشته ارگونومی در موقعیت "حفظ وضعیت حاضر" به دست آمد که مجموعه استراتژی‌های معماری سازمانی، مدیریت کیفیت، نفوذ در بازار و مدیریت هزینه به عنوان استراتژی‌های منتخب را شامل می­شود. در برنامه عملیاتی ارائه شده، در مجموع ۵۷ هدف اختصاصی در شش حیطه آموزشی، پژوهشی، خدمات تخصصی رشته ارگونومی و همچنین بهبود رضایت اساتید و کارکنان رشته، بهبود رضایت دانشجویان، و بهبود رضایت جامعه از خدمات ارگونومی استخراج گردید که برای دستیابی به این اهداف ۱۲۴ اقدام مرتبط پیش‌بینی شد. 

نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر برنامه استراتژیک ۴ ساله رشته ارگونومی در ایران ارائه شد. دستیابی به دورنمای رشته ارگونومی با استفاده از اهداف شناسایی شده در این پژوهش و همچنین بکارگیری بهینه از اقدامات پیش­بینی شده برای هر هدف؛ و برنامه‌ریزی در جهت استفاده حداکثری از فرصت‌ها و به حداقل‌رساندن آسیب و چالش‌های ناشی از ضعف‌ها مسیر خواهد شد