۱۳ نتیجه برای ارزیابی عملکرد
پری شفائی غلامی، پروین نصیری، رسول یاراحمدی، عبدالامیر حمیدی، رکسانا میرکاظمی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۶-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به روند رو به رشد فعالیت شرکت های مختلف پیمانکار در صنایع پتروشیمی و نقش مهم عملکرد HSE در بهبود مستمر ضرورت وجود ابزاری برای ارزیابی عملکرد پیمانکاران احساس می گردد. هدف از این تحقیق مطالعه و بررسی عملکرد HSE پیمانکاران شاغل در یکی از شرکت های صنایع پتروشیمی بر اساس شاخص های کلیدی می باشد.
روش بررسی : در این پژوهش نوع مطالعه توصیفی- کاربردی به روش مقطعی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه و چک لیست بودند . نمونه پژوهش۱۴ شرکت پیمانکار شاغل در شرکت پتروشیمی بوده است . عنصر هفتگانه سیستم مدیریت HSE به عنوان شاخص های کلیدی تعیین و معیار های ارزیابی مربوطه براساس قوانین و الزامات پیمانکاران درصنایع پتروشیمی و همچنین مطالعات محققین تدوین شد. میانگین درصد سوالات معیار به عنوان درصد آن شاخص ( درصد شاخص کمتر از ۵۰% نامطلوب، ۵۰-۷۵% قابل قبول، ۷۵-۹۰% خوب،۹۰- ۱۰۰% مطلوب) در نظر گرفته شد . از رو ش های غیر پارامتری برای تجزیه و تحلیل یافته ها استفاده شده است . در تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی شامل میانگین و درصد و در آمار تحلیلی از آزمون همبستگی و کروسکال والیس استفاده گردید.
یافتهها : یافته های توصیفی داده ها نشان داد که همه معیارهای مورد سوال مرتبط با هفت شاخص عملکرد مدیریت HSE در بیش از ۷۰% موارد از سوی شرکت های پیمانکار اجرا می شوند. همچنین وضعیت عملکرد مدیریت HSE در حدود ۹۰% از شرکت های پیمانکار در همه ی ابعاد هفتگانه قابل قبول، خوب و مطلوب بوده است. نتایج آزمون تست کروسکال والیس نشان داد که بین عملکرد شرکت ها در شاخص های مختلف ( ۴۳۷/۰ p= ) و همچنین بین عملکرد شرکت های مختلف در مجموع شاخص های تعیین شده تفاوت آماری معنا داری وجود نداشت ) ۱ p= , ۴۲۳/۰ p= ). نتایج آزمون همبستگی بین نمره معیارهای مربوط به شاخص تعهد و رهبری نشان داد که بین میانگین نمره معیارهای این شاخص در شرکت پتروشیمی و شرکت های پیمانکار همبستگی معنی داری وجود داشت (۰۰۰/۱= r و ۰۱/۰= p )
نتیجه گیری : بر اساس شاخص ها ی تعیین شده، عملکرد مدیریت HSE در اکثر شرکت های پیمانکار در وضعیت مطلوب و در تعداد محدود از شرکت ها خوب و قابل قبول بود. این وضعیت نسبتاً مطلوب می تواند ناشی از استقرار مدیریت HSE در شرکت پتروشیمی و همچنین میزان تعهد پیمانکاران در رعایت الزامات HSE شرکت کارفرما باشد.
شکوفه یوسفی، شهناز نایب زاده، حسین اسلامی،
دوره ۱۲، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف: استرس شغلی عاملی مهم در ایجاد عوارض جسمی و روانی در کارکنان است و آثار و پیامدهای منفی بر سازمان دارد. هدف تحقیق حاضر، بررسی تأثیر استرس‌های شغلی ( ارزیابی عملکرد، حجم کار، تصمیمگیری، مسئولیت/ اختیار) بر رضایت شغلی حسابداران میباشد.
روش بررسی : روش تحقیق حاضر توصیفی و از نوع همبستگی میباشد. داده‌ها از طریق پرسشنامه استرس شغلی کان و همکاران (۱۹۶۴) و مقیاس رضایت شغلی ارزیابی سازمانی میشیگان جمع‌آوری شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه حسابداران شاغل در شرکت‌های تولیدی، خدماتی و بازرگانی استان یزد میباشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده ۱۷۹ نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار LISREL انجام شد.
یافتهها: با توجه به مقدار قدر مطلق آماره t برابر ۷۲/۲ و مقدار تأثیر برابر ۲۰/۰ و منفی، میتوان گفت استرس شغلی بر رضایت شغلی تأثیر معنادار و منفی دارد؛ همچنین با توجه به این که قدر مطلق آماره t مربوط به تصمیمگیری، ارزیابی عملکرد وحجم کار کم تر از ۹۶/۱ است، میتوان گفت این مؤلفه‌ها تأثیر معناداری بر رضایت شغلی ندارند؛ اما قدر مطلق آماره t مربوط به مؤلفه مسئولیت/اختیار برابر با ۴۴/۲ و مقدار تأثیر ۵۲/۰و منفی میباشد؛ بنابراین میتوان گفت مسئولیت/اختیار بر رضایت شغلی تأثیر معنادار و منفی دارد.
نتیجهگیری: با توجه به این که استرس شغلی بر رضایت شغلی تأثیر دارد، بکارگیری راهبردهای مؤثر از سوی مدیران برای کاهش استرس های شغلی حسابداران نظیر مشخص کردن حوزه کاری و دادن اختیارات کافی جهت انجام مسئولیت‌های شغلی امری ضروری است.
رسول یاراحمدی، فرزانه السادات شاکوهی، فرشته طاهری، پروین مریدی،
دوره ۱۲، شماره ۶ - ( ۱۱-۱۳۹۴ )
چکیده
زمینه و هدف: زیرساخت ها از مهمترین بخش های حیاتی امنیت ملی،امنیت عمومی و زیست محیطی در هر جهان هستند. بروز حوادث در زیرساختهای اساسی از اتفاقات معمول درتمام کشورهای دنیاست. وقوع چنین حوادثی سبب آسیب و صدمه به انسان،صنعت ومحیط زیست می گردد. صنعت ساختمان سازی با مسائل و ابهامات زیادی مواجه ذاتی دارد. در کشور ایران حوادث و اتفاقات این صنعت در مقایسه با سایر صنایع بیشتر است.این مطالعه با هدف ، اولویت بندی شاخص های ایمنی و بهداشت در صنعت ساخت و ساز در دو گروه ساختمانهای کوچک و بزرگ با استفاده از روش تاپسیس فازی انجام شده است.
روش بررسی: شاخصها جهت کلیه محورهای فعالیتی مهمترین بخش و بدنه استقرار سیستم مدیریت ریسک محسوب میگردند. برای ارزیابی عملکرد بهداشت وایمنی در صنعت ساخت و ساز ابتدا شاخص های عملکردی از میان لیست مبسوط شاخص ها، کلیدی سازی و انتخاب گردید. سپس شاخص های کلیدی سازی شده با کمک معیارهای SMART( Specific, Measurable, Achievable, Realistic Timeable) وزن دهی و اولویت بندی شد.
یافته ها:نتایج بدست آمده از آنالیز فازی تاپسیس مبنی بر تعیین اولویت شاخصهای ایمنی بهداشت در هر گروه از ساختمان های کوچک و بزرگ، بیانگر محدوده مختلفی از اولویت شاخصهای۲۸گانه میباشد. ایمنی سازههای هم جوار و همچنین استفاده از وسایل حفاظت فردی PPE Personal protective Equipment) )در ساختمانهای کوچک و حداکثر ۶ طبقه از ضریب نزدیکی بالایی برخوردار بود.در حالیکه در ساختمانهای بزرگ و بیش از ۶ طبقه صدا، ایمنی داربست، گودبرداری و بالابرها به دلایل ارتفاع و گستره عمودی سازه ها در اولویت بالاتری قرار داشتند.
نتیجه گیری: اولویت بندی شاخص های ایمنی و بهداشت مبتنی بر روش تاپسیس فاز ی با کمک معیارهایSMART میتواند به عنوان یک روش کاربردی در رشته مهندسی بهداشت حرفه ای باشد.
رسول یاراحمدی، فریده گلبابایی، علیرضا علیپور، میترا رشیدی،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف: تهدید سلامت جوشکاران بعلت مواجهه با دمه های جوشکاری امری جدی می باشد. بنابراین برای اطمینان از رفاه کارکنان در معرض با چنین فرایندهایی، کنترل کارآمد دمه های جوشکاری ضروری می باشد. در این مطالعه، عملکرد یک نمونه آزمایشگاهی از سامانۀ تهویۀ مکشی موضعی نصب شده بر روی مشعل جوشکاری به منظور کنترل آلاینده های آن مورد ارزیابی قرار گرفت.
روش بررسی: میانگین سرعت کانال با استفاده از روش نقاط فروبری و هواگذر مکشی تامین شده توسط سامانۀ تهویه بر اساس روش استاندارد ACGIH تعیین گردید. همچنین سرعت ربایش در نزدیک منبع آلاینده (نقطه جوش) با استفاده از آنمومتر حرارتی مورد اندازه گیری قرار گرفت. سپس به منظور تعیین غلظت ذرات کل و راندمان ربایش ایجاد شده توسط این سامانه، روش استاندارد ۷۲۰۰ NIOSH مورد استفاده قرار گرفت.
یافته ها: نتایج حاصل، میانگین سرعت کانال و در نتیجه هواگذر مکشی تامین شده توسط سامانۀ مورد بررسی را به ترتیب برابر fpm ۵/۹۲±۱/۶۲۹۶ و Scfm ۵/۰±۰۶/۳۴ نشان داد. همچنین سرعت ربایش در نزدیک محل جوش، fpm ۱۴۰ بدست آمد. نتایج حاصل از نمونه برداری در وضعیت خاموش و روشن بودن سامانۀ مکشی به ترتیب، میانگین غلظت ذرات کل را mg/m۳ ۷±۷۵ و mg/m۳ ۴±۷/۱۶ نشان داد. در نتیجه کارایی حذف ۷۷% توسط این سامانه حاصل شد.
نتیجه گیری: سامانۀ تهویۀ مکشی موضعی مورد استفاده در این مطالعه یک نمونه اولیه ساخته شده کم هزینه میباشد و مطابق با نتایج بدست آمده، توانست غلظت ذرات کل در منطقه تنفسی را تقریبا به میزان ۲۲% کاهش دهد.
علی درمحمدی، ایرج محمدفام، اسماعیل زارعی،
دوره ۱۳، شماره ۶ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
زمینه و هدف: ارزیابی عملکرد نظام مدیریت HSE پیمانکاران یک مرحله کلیدی در فرایند مدیریت پیمانکاران محسوب میشود و پایههای بهبود مستمر را تشکیل میدهد. لذا هدف پژوهش کنونی ارائه یک الگویی کاربردی برای ارزیابی عملکرد HSE سطح پروژه پیمانکاران میباشد.
روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی-کاربردی، پس از تعیین فاکتورهای اصلی و شاخصهای مربوط به هر یک از آنها، پرسشنامه مورد نظر آماده شد و سپس فرایند روایی و پایایی پرسشنامه انجام گردید. با استفاده از این پرسشنامه و با نظرسنجی از ۳ گروه از خبرگان HSE شرکت، اهمیت فاکتورهای اصلی و شاخصهای آنها مشخص شد. سپس نتایج خروجی نظرات خبرگان بررسی گردید و با کمک فرمولهای مربوطه، اهمیت نسبی فاکتورهای اصلی و شاخصهای آنها محاسبه گردید. برای شکلگیری الگو، نمره شاخصهای عملکرد محاسبه گردید. در پایان به منظور اعتبار سنجی الگوی ارائه شده، عملکرد HSE سه پیمانکار بزرگ ساخت و ساز یک شرکت فعال در حوزه پتروشیمی مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: الگوی ارائه شده از ۷ فاکتور اصلی و ۱۲۳ شاخص تشکیل شده است. دامنه نمره کل ارزیابی عملکرد پیمانکار از نظر HSE در سطح پروژه میتواند بین ۸۰ (عملکرد خیلی ضعیف) تا ۴۰۰ (عملکرد خیلی خوب) باشد. نتایج ارزیابی عملکرد سطح پروژه ۳ پیمانکار نشان داد که پیمانکار اول عملکردHSE خوب و پیمانکار دوم و سوم عملکرد HSE متوسطی دارند.
نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی میتواند توسط کارفرمایان سازمانهای بزرگ جهت ارزیابی عملکرد HSE سطح پروژه پیمانکاران خود بکار گرفته شود. همچنین با توجه به نمره خروجی از فرایند ارزیابی عملکرد میتوان پیمانکاران را طبق عملکرد HSE آنها سطح بندی کرد و بعنوان ورودی در انتخاب پیمانکاران برای پروژههای بعدی استفاده کرد.
مهناز عظیمی، شهرام وثوقی، سید محمدرضا میری لواسانی،
دوره ۱۴، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: یک سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) هر چند هم در پیاده سازی و استقرار موفق باشد ولی تضمینی در کیفیت عملکرد آن وجود ندارد، بنابراین وجود یک سیستم ارزیابی عملکرد جامع جهت نظارت، ارزیابی و بهبود مستمر این سیستم ها امری ضروری است و چنانچه این ارزیابی ها بر مبنای برنامه ریزی استراتژیک سازمان استوار باشد، در مسیر صحیحی قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر پیاده سازی کارت امتیازی متوازن (BSC) در بهبود عملکرد سیستم مدیریت HSE در یکی از شرکت های بزرگ تولیدی کشور می باشد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که به لحاظ ماهیت، کاربردی و به لحاظ روش اجرا پیمایشی می باشد. طی مراحل تحقیق، ابتدا مطالعات گسترده ای بر مبنای نظری انجام و سپس مدل BSC در سیستم HSE شرکت، پیاده سازی شد. در مرحله بعد، یک مدل مفهومی ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت HSE در قالب کارت امتیازی متوازن طراحی گردید و توسط مدل طراحی شده، عملکرد سیستم مدیریت HSE، قبل و بعد از پیاده سازی BSC مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بعد از پیاده سازی BSC، سیستم مدیریت HSE از میان ۶۷ شاخص عملکردی مورد بررسی، در ۴۳ شاخص (۶۴/۲ %) پیشرفت داشته است و عمده این پیشرفت در منظر فرآیندهای داخلی و مشتریان قابل مشاهده است. در منظر رشد و یادگیری عملکرد ضعیفتری نسبت به سایر منظرهای استراتژیک وجود دارد، بنابراین سازمان باید با فراهم ساختن بستری برای رشد و یادگیری در حوزه HSE اهتمام بیشتری بورزد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه موردی نشان داد که پیاده سازی BSC میتواند منجر به بهبود عملکرد سیستم مدیریت HSE گردد.
آذین شمایی، منوچهر امیدواری، فرهاد حسین زاده لطفی،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( ۴-۱۳۹۶ )
چکیده
زمینه و هدف: یکی از مهمترین مسایل در سیستم های مدیریتی ارزیابی شاخص های عملکرد است که لازم است بدرستی انجام گردد. در سنجش عملکرد قضاوت های کیفی و شخصی ارزیاب ها می تواند در دقت ارزیابی اثر گذار باشد. این تحقیق با هدف تعیین شاخص های عملکرد واحد HSE در صنایع ذوب می باشد.
روش بررسی: در این تحقیق با استفاده از ۷ خبره شاخص های ارزیابی عملکرد واحدهای HSE در صنعت ذوب مشخص شد. سپس با استفاده از ترم های زبانی فازی وزن شاخص ها بدست آمد. با استفاده از وزن های نرمال شده بدست آمده یکی از بزرگترین واحدهای صنعت ذوب مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که در سیستم HSEبالاترین اهمیت مربوط به برنامه کنترل بیماری ها با ۰۵۷/۰ در حوزه بهداشت و کنترل خطرات حریق ۰۶۲/۰ در حوزه ایمنی و کنترل آلودگی هوا با ضریب ۰۵۴/۰ در حوزه محیط زیست می باشد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین علت کاهش عملکرد مربوط به شاخص های بهداشتی و محیط زیست بوده است.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سیستم های مدیریت HSE می تواند در کوتاه مدت روی اکثر شاخص های عملکردی در حوزه ایمنی اثر بگذارد در حالی که در خصوص شاخص های بهداشتی و محیط زیست نیاز به زمان های بیشتری برای اثر بخشی سیستم HSE دارد.
محسن فلاحتی، علی کریمی، مجتبی ذکائی، علی دهقانی،
دوره ۱۵، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: اندازهگیری عملکرد ایمنی و بهداشت، با هدف تهیه اطلاعات لازم در رابطه با میزان پیشرفت و شرایط کنونی استراتژیها، فرآیندها و فعالیتهایی سازمان تدوین می شود. هدف از این مطالعه ارائه یک مدل جدید تدوین شاخص های ارزیابی عملکرد ایمنی با استفاده از مدل ارزیابی ریسک احتمالاتی و بکارگیری نظرات خبرگان می باشد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی در ۳ مرحله شامل: شناسایی و دسته بندی عملیات فاز ساخت پروژه و مخاطرات مربوط به آن، تشکیل شبکه علی حوادث رخداده در فاز ساخت پالایشگاه نفت و گاز با استفاده از شبکه بیزی و انتخاب شاخص های عملکرد کلیدی با استفاده از روش
AHP انجام گرفت.
یافته ها: نتایج آنالیز آماری حوادث ثبت شده نشان داد که ۲۱ درصد نرخ فراوانی حوادث مربوط به سقوط از ارتفاع می باشد. از بین کلیه فعالیت های فاز ساخت و ساز با استفاده از آنالیز
WBS پروژه، ۲۷ فعالیت دارای مخاطره کار در ارتفاع شناسایی شد، با تشکیل شبکه علی حوادث سقوط از ارتفاع، ۱۸ شاخص ارزیابی عملکرد فعال استخراج گردید و با استفاده از معیارهای
SMART و احتمال وقوع علل بدست آمده از شبکه بیزی حوادث ۵ شاخص عملکرد کلیدی فعال انتخاب گردید.
نتیجه گیری: تعیین شاخص های عملکرد ایمنی پیشرو تحت تاثیر فاکتورهای مختلف سازمانی، مدیریتی، عملیاتی و غیره می باشد. با پیشرفت عملیات پروژه، ماهیت و سطح ریسک عملیات پروژه های عمرانی در حال تغییر می باشد
. بنابراین شاخص های اندازه گیری عملکرد ایمنی در این پروژه ها باید حساس به تغییرات سریع باشد. بنابراین شاخص های فعال که دارای دوره اندازه گیری کوتاه مدت می باشند جهت اندازه گیری سطح عملکرد ایمنی عملیات ساخت و ساز دارای اثربخشی بیشتر می باشند.
سحر قلعه، منوچهر امیدواری، پروین نصیری، منصور مومنی، سید محمد رضا میر لواسانی،
دوره ۱۵، شماره ۶ - ( ۱۱-۱۳۹۷ )
چکیده
زمینه و هدف: حمل و نقل مواد خطرناک بعنوان یکی از مهمترین مشکلات در کشور های در حال توسعه می باشد. حوادث مربوط به ناوگان حمل نقل مواد خطر ناک می تواند پیامدهای غیر قابل جبرانی را داشته باشد. این مطالعه با هدف ارائه الگوی ارزیابی عملکرد ایمنی نفتکش های جاده پیما با رویکرد ارزیابی ریسک انجام گرفت.
روش کار: این تحقیق از نوع توصیفی است. دراین تحقیق، حوادث نفت کش های جاده پیما با مخزن ثابت، در یک دوره ۱۰ ساله (۸۴-۹۴) مورد مطالعه قرار گرفت. معیارها و زیر معیارهای ایمنی با توجه به ویژگی های فنی نفتکش ها، در دو دسته " عوامل القاگر خطای انسانی" و " عوامل غیر القاگر خطای انسانی" تقسیم بندی شدند. جهت تایید نهایی معیارها و زیر معیارها و وزن دهی آنها، از تیم خبرگان و فرآیند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی در محیط فازی (FAHP) استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که مهمترین معیار موثر بر عملکرد ایمنی نفتکش های جاده پیما "عوامل القا گر خطای انسانی " می باشد. همچنین مهمترین زیرمعیارهای موثر عبارتند از "سیستم ترمز و رابط های آن" ،"سیستم تهویه مناسب" و " بازرسی های فنی". با توجه به الگوی ارائه شده مشخص گردید که نفتکش های Dangfeng، Hino، Mack، Howo۶×۴ از پایین ترین سطح ایمنی برخودار هستند.
نتیجه گیری: از علل پایین بودن سطح ایمنی ناوگان حمل و نقل مواد نفتی ایران، عدم انجام بموقع بازرسی ها ی فنی و عدم کارایی تجهیزات فنی نفتکش ها از جمله نقص سیستم تهویه و سیستم ترمز می باشد که مهمترین علت آن عدم پیوست ایران به توافق نامه ADR و عدم رعایت مفاد آن است.
محسن فلاحتی، مجتبی ذکائی، هادی اسدی، محمد نجفی مجره، اعظم بیابانی، یوسف فقیه نیا ترشیزی،
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: اندازهگیری عملکرد سیستم مدیریت HSE، با هدف تهیه اطلاعات لازم در رابطه با میزان پیشرفت و شرایط کنونی استراتژیها، فرآیندها و فعالیتهایی یک سازمان به منظور کنترل مخاطرات انجام تدوین می شوند. سنجش عملکرد یک سازمان در حوزه HSE پیشنیازی برای بهبود مستمر میباشد که روح سیستمهای مدیریتی جدید HSE است. لذا هدف اصلی از انجام این پژوهش ارائه یک مدل کاربردی جهت تدوین و اولویت بندی شاخص های پایش عملکرد سیستم مدیریت HSE شهری می باشد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی-کاربردی در ۴ مرحله شامل: تعیین محورهای عملکردی مدیریت HSE شهری، تعیین مولفه های سیستم مدیریت HSE، تدوین شاخص های ارزیابی عملکرد و انتخاب شاخص های عملکرد کلیدی با استفاده از روش AHP انجام گرفت.
یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل نتایج، در مجموع ۱۵۵ شاخص ارزیابی عملکرد HSE در سه محور فرآیند، نتیجه و مدیریت شهری تدوین شد که در نهایت ۴۷ شاخص ارزیابی عملکرد کلیدی فرآیند محور، ۱۶ شاخص عملکرد کلیدی نتیجه محور و ۷ شاخص عملکرد کلیدی جهت اندازه گیری مولفه های مدیریت شهری تاثیر گذار بر عملکرد HSE بر اساس معیارهای SMART انتخاب گردید.
نتیجه گیری: بررسی ساختار مدیریتی شهرداری ها نشان می دهد شاخص های استخراج شده براساس مولفه های سیستم مدیریت HSE به تنهایی نمی تواند عملکرد HSE شهری را پوشش دهد زیرا فاکتورهایی از قبیل پایداری اقتصادی، فرهنگی-اجتماعی، جمعیت شناسی، معماری و شهرسازی و صنفی- صنعتی می تواند بطور قابل ملاحضه ای در وضعیت عملکرد سیستم مدیریت HSE شهری تاثیر گذار باشد.
محسن فلاحتی، علی کریمی، مجتبی ذکایی، اعظم بیابانی، یوسف فقیه نیا ترشیزی، فرهاد صالحی،
دوره ۱۶، شماره ۴ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
با توسـعه روزافـزون استفاده از برق در تمامی جنبه هـای زنـدگی انسـان، حـوادث برقـی نیـز افزایش یافته است. یکی از مولفه های اصلی در مکـانیزم پیشگیری از حوادث برقی، ارزیابی عملکرد ایمنی سازمان یا صنعت با استفاده از شاخص های ارزیابی عملکرد مناسب با عملیات مربوطه می باشد.
روش بررسی:
این مطالعه، توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی در ۶ مرحله شامل : آنالیز ساختار شکست پروژه، آنالیز مقدماتی خطر عملیات، تشکیل شبکه علی حادثه، تعیین اقدامات کنترلی، استخراج شاخص های فعال ارزیابی عملکرد و اعتبارسنجی شاخص ها انجام گرفت.
یافته ها:
در این مطالعه نرخ احتمال وقوع حادثه برق گرفتگی با استفاده از روش BN ۰۵۳/۰ بدست آمد و ۱۱ شاخص فعال ارزیابی عملکرد ایمنی برق تدوین گردید. میزان R- square ضریب فراوانی حادثه با شاخص های فعال کل پروژه ۸۱۹/۰ و مقدار P-value کمتر از ۰۵/۰ بود. بنابراین این نتایج نشان می دهد همبستگی بین ضریب فراوانی حوادث بعنوان متغیر وابسته و شاخص های فعال بعنوان متغیرهای مستقل در کل پروژه معنادار می باشد.
نتیجه گیری:
با پیشرفت عملیات در پروژه های عمرانی، سطح ریسک عملیات در این پروژه ها تغییر می کند. بنابراین شاخص های اندازه گیری عملکرد ایمنی در این پروژه ها باید حساس به تغییرات سریع باشد. بنابراین شاخص های فعال که دارای دوره اندازه گیری کوتاه مدت می باشند جهت اندازه گیری سطح عملکرد ایمنی عملیات ساخت و ساز دارای اثربخشی بیشتر می باشند.
رضا رمضانیان، سید سعید حسن الحسینی،
دوره ۱۶، شماره ۵ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: رتبهبندی یک نوع معیار صلاحیتگذاری بر اساس استانداردهای تعریفشده است و برای تضمین کیفیت و کمیت پیمانکاران در ارائهی خدمات و دفاع از حقوق ذینفعان و استفادهکنندگان می باشد. رویکرد ترکیبی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و تاکسونومی به عنوان روشهای تصمیمگیری چندمعیاره، به تصمیمگیرندگان کمک میکند تا مشکلات را سازماندهی و تحلیل، و گزینهها را اولویتبندی کنند. در این تحقیق به شناسایی شاخصها، انتخاب سنجه‌ها و وزندهی شاخصها و همچنین ارزیابی عملکرد نظام مدیریت HSE پرداخته شده است. در نهایت، ۵ سازمان فعال در صنعت ساخت شناور با روش تاکسونومی رتبهبندی شدهاند.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش دانش‌آموختگان رشته‌های مرتبط با مقوله ایمنی، بهداشت و محیط زیست با سابقه کار در زمینه ارزیابی عملکرد میباشند. تعداد نمونه ۸ نفر بوده که با توجه به نوع نمونه‌گیری یعنی غیراحتمالی، هدفمند و در دسترس، این تعداد با هدف مطالعه سازگار میباشد. استانداردهای ISO ۱۴۰۰۱:۲۰۱۵ و ISO ۴۵۰۰۱:۲۰۱۸ و نیز دروس دانشگاهی مهندسی ایمنی صنعتی، مهندسی بهداشت حرفه‌ای و مدیریت/مهندسی محیط زیست و همچنین استفاده از نظرات خبرگان مبنای شناسایی شاخصهای مدیریتی و عملیاتی این نظام مدیریت میباشند. جهت کمی نمودن هر شاخص، سنجه‌هایی تعیین میگردد. خبرگان پس از انتخاب سنجه‌ها، به آنها وزن داده که با استفاده از رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی به روش واکاوی توسعه‌ای و بکارگیری مقایسات زوجی، وزن شاخصها و سنجه‌ها تعیین گردید. در نهایت، با استفاده از سنجه‌های منتخب به ارزیابی عملکرد این نظام مدیریت در ۵ سازمان فعال در صنعت ساخت شناور با روش تاکسونومی پرداخته شد.
یافتهها: با بررسی ادبیات موضوع و دریافت نظرات خبرگان، ۱۰ معیار کلی و ۵۴ شاخص شناسایی گردید بطوریکه تعداد شاخصها و زیرشاخصهای مدیریتی به ترتیب ۷ و ۲۸ مورد و تعداد شاخصها و زیرشاخصهای عملیاتی به ترتیب ۳ و ۲۶ مورد میباشد، با این حال با توجه به مقایسات زوجی انجام شده، مجموع وزن شاخصهای مدیریتی معادل ۵/۴۰ درصد و مجموع وزن شاخصهای عملیاتی معادل ۵/۵۹ درصد میباشد. با وجود تعداد بیشتر شاخصهای مدیریتی، وزن و اهمیت شاخصهای عملیاتی در ارزیابی عملکرد HSEبیشتر است. ۳ معیار عملیاتی بیشترین اوزان را به خود اختصاص داده و پس از آن معیارهای مدیریتی قرار می‌گیرند. همچنین از بین ۵۴ شاخص شناساییشده، ۶ شاخص اول که دارای بیشترین وزن هستند همگی از نوع شاخصهای عملیاتی و ۶ شاخص آخر که دارای کمترین وزن میباشند از نوع شاخصهای مدیریتی هستند. نتایج رویکرد پیشنهادی نشان داد سازمان اول در اولویت اول قرار گرفته است. رتبهبندی سازمان‌ها با احتساب اوزان شاخصها و بدون احتساب آنها محاسبه شد که نتیجه حکایت از تأثیر اوزان شاخصها در رتبهبندی سازمان‌ها دارد. لحاظ این مهم در ارزیابی عملکرد سازمان‌ها بخصوص در حوزه نظام مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست پیشنهاد میگردد.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق انجامشده نشان داد میتوان روش ترکیبی پیشنهادی شامل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و تاکسونومی را با موفقیت به منظور ارزیابی عملکرد نظام مدیریت HSE بهکار گرفت. به نظر میرسد ارزیابی عملکرد با استفاده از روشهای تصمیمگیری به همراه مشارکت نیروهای انسانی میتواند منتج به اثربخشی بیشتر این نظام مدیریت شود.
عسل جبلی، منوچهر امیدواری، روح الله کاظمی، کیومرث سمراد جاه،
دوره ۱۹، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: ارزیابی عملکرد در هر مدیریتی یک مرحله ی کلیدی در بهبود مستمر است. در حالیکه چندین سال است مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی اجرا میشود، سوال چگونگی کنترل و ارزیابی عملکرد این سیستم‌هنوز هم جریان دارد. مدیریت ایمنی نیازمند است، به جای تمرکز بر شاخص های پس نگر متمرکز بر شکست ، بر شاخص های پیش‌نگر پیشگویانه، تمرکز نماید. ابزار کارت امتیاز ایمنی برای تسهیل پشتیبانی از تصمیم گیری طراحی شده و توانایی یکپارچه‌سازی شاخصهای عملکرد با شاخصهای پیشرفته را داراست. صنعت گاز با توجه به کیفیت و کمیت مواد مورد استفاده و داشتن سه مشخصه پیچیدگی بالا، انعطاف پایین و آسیب پذیری زیاد از دیدگاه HSE جزء صنایع بحرانی محسوب می گردد.
روش بررسی: در پی مصاحبه با ۶ کارشناس خبره از گازرسانی استان تهران و همچنین ۴ متخصص HSE که همگی دارای مدرک کارشناسی ارشد و حداقل ۲۰ سال سابقه ی کاری در زمینه ی کاری خود و HSE بودند، معیارها و شاخص های کلی موثر در بخش ایمنی و بهداشت شغلی در شرکت گازرسانی استان تهران به دست آمده و با استفاده از پرسشنامه ی مقایسه ی زوجی، اولویت بندی شاخص ها بر اساس الگوی ANP و با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان انجام پذیرفت. چون روش AHPبه وابستگی و ارتباط بین معیارهای داخلی و در سطوح نپرداخته و فقط معیارها را با ساختار سلسله مراتبی و از بالا به پایین سطح‌بندی و وزن دهی می کند. در این مطالعه برای رفع این نیاز از مدل ANP استفاده گردید که روابط داخلی پیچیده بین معیارها و تأثیر آنها بر هدف نهایی را می سنجد. سپس با طراحی و تکمیل کارت امتیازی ایمنی در واحدهای نمونه، عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی در شرکت گازرسانی استان تهران مورد سنجش قرار گرفت. مدل ارائه شده در این تحقیق در اداره گاز استان تهران در ۷ منطقه به اجرا در آمد که در نهایت با یکدیگر مقایسه شدند.
یافته ها: از بین ۸ شاخص عملکرد تاییدشده با نظر خبرگان، شاخص گزارش تجزیه و تحلیل خطرات شغلی با وزن ۲۲۹/۰در اولویت اول وشاخص تجزیه وتحلیل تحقیق حوادث و رویدادها با وزن ۰۴۹/۰در اولویت هشتم قرار گرفت. لذا نیاز به ایجاد یک ساز و کار قوی درخصوص ثبت، تجزیه و تحلیل و درس‌آموزی درخصوص کلیه ی حوادث و شبه حوادث وجود دارد. با طرح روش کارت امتیاز ایمنی،۷ واحد از شرکت طی دی ۹۶ تا دی ۹۸ از لحاظ عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی، مقایسه شدند.در سال اول مطالعه موردی ۶ با امتیاز ۶/۵، وضعیت مناسب تر و مطالعه موردی ۳ با امتیاز ۰۸/۴ عملکرد چالش برانگیزتر و در سال دوم مطالعه موردی ۱ با امتیاز ۴۳/۸ وضعیت مناسب تر و مطالعه موردی ۲ با امتیاز ۶۶/۶ وضعیت چالش برانگیزتری داشته اند. لذا وجود یک سیستم نظارت دائم و پیگیر HSE در مناطق بسیار ضروری است و عملکرد مناطق پس از حضور ناظرین HSE بسیار پیشرفت داشته است.
نتیجه گیری: در نهایت مدلی از کارت امتیازی ایمنی که شاخص های مدیریت را در سطوح مختلف یک سیستم مدیریتی OHS ادغام می کند به همراه روش اجرایی امتیازدهی در کارت ایمنی، برای شرکت گازرسانی استان تهران، پیشنهاد گردید. مدل ارائه شده در این مطالعه با در بر داشتن شاخص های کنشی و واکنشی، قابلیت پایش عملکرد مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را داشته و مدیران و کارشناسان ایمنی و بهداشت صنایع و سازمان ها را در ارزیابی اثربخشی این سیستم یاری می نماید.
کلید واژه: ارزیابی عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی، صنعت گاز، کارت امتیاز ایمنی
