چکیده
زمینه و هدف: امروزه بکارگیری سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست در محیط‌های کاری جهت حفظ سلامت کارکنان، کاهش حوادث شغلی، ایجاد محیط ایمن، تعدیل اثرات مخرب بر محیط‌زیست، افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار در حال گسترش است. در دیدگاه تاب‌آوری توجه به درون سیستم و قابلیت بازآفرینی آن، سازوکارهای یادگیری، یکپارچگی اجزاء و سایر ویژگی‌هایی که انطباق‌پذیری سیستم را با هر گونه تغییرات و شوک‌های محیطی افزایش می‌دهد، تأکید می‌شود. مهندسی تاب‌آوری به عنوان نگرشی جدید در حوزه سیستم‌های مدیریتی، در صدد حفظ عملکرد سیستم‌ها در شرایط مختلف، با تکیه برنقاط قوت به جای نقاط ضعف می‌باشد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده که با استفاده از ابزار پرسشنامه در ۱۲ شرکت فعال در حوزه‌ی تولید شمش روی دارای سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط‌زیست یا سیستم مدیریت یکپارچه شهرک روی زنجان در سال ۱۳۹۷ انجام گرفت.
یافته‌ها: وضعیت سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط‌زیست از دیدگاه مهندسی تاب‌آوری شهرک روی زنجان، با (۸/۵۷ درصد) در سطح متوسط ارزیابی شد. در معیارهای اصلی سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط‌زیست؛ معیار ارزیابی و مدیریت ریسک با (۹۷/۶۵ درصد) و معیار نتایج با (۹۵/۴۲ درصد) و در زیرمعیارها؛ زیرمعیار رهبری و تعهد مدیریت ارشد با (۴/۷۱ درصد) و زیرمعیار عملکرد پیشگیرانه با ( ۴۶/۴۲ درصد) و در زیر زیرمعیارها؛ زیر زیرمعیار منابع با (۹۱/۷۷ درصد) و زیر زیرمعیار پیمانکاران با (۱۳/۳۸ درصد) به ترتیب بالاترین و پائین‌ترین امتیاز ارزیابی را به خود اختصاص دادند. رویکرد ساختاری و عملکردی به ترتیب ۵۷/۶۲ درصد و ۵۵/ ۶۰ درصد امتیاز در سطح متوسط و رویکرد عملکردی با ۹۵/۴۲ درصد ضعیف ارزیابی شد.
نتیجه‌گیری: ملاحظه همزمان سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط‌زیست با رویکردهای؛ ساختاری، عملکردی، عملیاتی و مهندسی تاب‌آوری، نسبت به روش‌های ارزیابی معمول سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط‌زیست ارزیابی جامع ارائه داد و نقاط قوت و ضعف سیستم مدیریت سلامت، ایمنی و محیط‌زیست بهتر شناسائی شد. بکارگیری ابزار، روش و نتایج این تحقیق، باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه، بهبود شاخص‌های سلامت، ایمنی و محیط‌زیست ، افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار خواهد شد.
