مجله علمی پژوهشی

---

زمینه و هدف: روش های تعیین آلاینده های آلی فرار در نمونه های هوا نیازمند استخراج آلاینده ها با استفاده از حلال های سمی و خطرناک می باشد. روش ریز استخراج فاز جامد، یک روش مناسب دوستدار محیط زیست وکاربر می باشد که برای گستره وسیعی از ترکیبات قابل استفاده می باشد. استخراج مناسبی است که می توان آلاینده ها را در غلظت های پایین و با حساسیت بسیار بالا و بدون استفاده از حلال انجام داد. فیبرهای ریز استخراج فاز جامد که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرند دارای معایبی می باشند که با استفاده از تکنیک های ساخت و جاذب های نوین ، برخی از این معایب رفع می گردد. هدف از این مطالعه ، بررسی عملکرد یک نانوفیبر ساخته شده برای نمونه برداری از تتراکلرید کربن در هوا می باشد.

روش بررسی: در این مطالعه یک فیبر نوین از نانولوله های کربنی چند دیواره برپایه تکنیک سل – ژل ساخته شد و تاثیر عوامل مختلف در مراحل نمونه برداری و تعیین مقدار از تتراکلرید کربن هوا مورد بررسی قرار گرفت وسپس با فیبر تجاری کربوکسن / پلی دی متیل سیلوکسان مقایسه شد.

یافته ها: عملکرد فیبر پیشنهادی تحت شرایط بهینه در مرحله نمونه برداری در دما ورطوبت پایین بهتر بود. دمای واجذب C ◦۲۸۰ وزمان واجذب ۳ دقیقه بود. انحراف معیار نسبی تکرار پذیری ۳/۴- ۴ % و بازتولید ۵/۴- ۲/۳ % به دست آمد و در مقایسه با فیبر تجاری کربوکسن / پلی دی متیل سیلوکسان ، عملکرد مطلوبی داشت.

نتیجه گیری: روش ریز استخراج فاز جامد با فیبر نانوساختار ساخته شده ، روشی آسان و کاربردی با حساسیت ودقت بالا تشخیص داده شد که می تواند به طور موفقیت آمیزی برای تعیین مقادیر تتراکلرید کربن در هوا مورد استفاده قرار گیرد.

---

زمینه و هدف: اکسید های نیتروژن به عنوان یکی از آلاینده های خطرناک هوا، اثرات زیان آوری بر روی سلامت افراد در محیط های کاری دارند. امروزه اکسیداسیون کاتالیستی در فرآیند حذف اکسید های نیتروژن یکی از روش های کارآمدی است که بخشی از تحقیقات را به خود اختصاص داده است. این پژوهش با هدف بررسی بازده حذف دی اکسید نیتروژن (NO_۲) توسط کاتالیست های نیکل و نیکل- پلاتین بارگذاری شده بر روی نانو لوله های کربنی چند دیواره از جریان هوا در فرایند اکسیداسیون کاتالیستی، انجام گردید.
روش: در این مطالعه تجربی پس از تثبیت نانو ذرات نیکل و نیکل _ پلاتین بر روی بستر نانو لوله های کربنی،  ویژگی های ساختاری و عملکردی کاتالیست ها توسط آنالیز های میکروسکوپ الکترونی (FE-SEM)، پراش اشعه ایکس (XRD)، تبدیل فوریه طیف سنج مادون قرمز(FTIR) و احیا با برنامه دمایی (H_۲-TPR) مشخص شدند. بازده حذف کاتالیست های سنتز شده در دمای ۲۵۰ درجه سانتی گراد، سرعت های فضایی ۱۵۰۰۰و۲۰۰۰۰ بر ساعت و غلظت های ۳۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۵۰۰۰ قسمت در میلیون NO_۲، مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز  FESEMو XRD نشان دادند که قطر نانو لوله های کربنی در محدوده ۱۱ تا ۱۸ نانومتر و اندازه نانوذرات کریستالی نیکل و پلاتین  بر روی بستر کاتالیست ها بین ۱۰ تا ۵۰ نانو متر بود. نتایج حذف کاتالیستی NO_۲ نشان داد که کاتالیست Ni-Pt/MWCNT در دمای ℃۲۵۰ دارای بیشترین بازده حذف در غلظت ppm۳۰۰۰ و سرعت های فضایی ۲۰۰۰۰ و ۱۵۰۰۰ بر ساعت می باشد.
نتیجه گیری: مطابق با نتایج مطالعه حاضر، استفاده از نانو لوله های کربنی جهت حذف NO_۲ از جریان هوا به عنوان پایه کاتالیست، مناسب است. استفاده از کاتالیست های دوفلزی ترکیبی نیکل و پلاتین بارگذاری شده بر روی نانو لوله های کربنی دارای بازده و بهره وری بالایی در جهت حذف NO_۲ در دما، زمان ماند و غلظت های مختلف آلاینده می باشد.