Iran Occupational Health Journal
سلامت كار ايران
ioh
Medical Sciences
http://ioh.iums.ac.ir
136
journal136
1735-5133
2228-7493
10.61186/ioh
fa
jalali
1399
12
1
gregorian
2021
3
1
18
1
online
1
fulltext
fa
سمیت کبدی و استرس اکسیداتیو ناشی از سم کلرپیریفوس در موش صحرایی: اثر حفاظتی عصاره رزماری در مواجهات تحت مزمن
Role of rosemary officinalis in hepatotoxicity induced by Chlorpyrifos sub-chronic exposure in rats
سم شناسی شغلی
Occupational Toxicology
پژوهشي
Research
<strong><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">زمینه و هدف:</span></span></strong> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کلرپیریفوس</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">یکی</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">از</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">پر</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">مصرف</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">ترین</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">سموم</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">ارگانوفسفره</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">است</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">که</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بهطور</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">عمومی</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">در</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">دنیا</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استفاده</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">میشود</span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">.</span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> این سم علاوه</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بر</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">مهار</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">آنزیم</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کولین</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استراز،</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">در</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">القاء</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">استرس</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">اکسیداتیو</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">و</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">افزایش</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">اکسیدآنها</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نیز</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نقش</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">دارد. از</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">طرفی</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">عصاره گیاه رزماری یک</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">ماده آنتیاکسیدانی</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">است</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">و</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نقش</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">محافظت</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کننده</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">ای</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">در</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">برابر</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">رادیکال</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">های</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">آزاد ایفاء</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">می</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کند. بنابراین هدف از انجام این مطالعه، بررسی</span></span> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">پیشگیری از </span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">آسیب کبدی</span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> ناشی از مواجهه با سم تجاری </span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">کلرپیریفوس در نتیجه مصرف عصاره رزماری به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی این گیاه میباشد.</span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span></span><br>
<strong><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">روش بررسی: </span></span></span></strong><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">در این مطالعه از 30 راس موش صحرایی نر نژاد ویستار با محدوده وزنی 200-220 گرم استفاده شد. در ابتدا حیوانات بهطور تصادفی به پنج گروه (هر گروه 6 سر) تقسیم شدند. پنج گروه شش تایی شامل، گروه کنترل تیمار با آب مقطر به صورت تزریق درون صفاقی، گروه مواجهه با کلرپیریفوس به صورت تزریق درون صفاقی (دوز</span></span></span><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;"> mg/kg </span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">5/13)، گروه مواجهه با عصاره رزماری به صورت خوراکی و توسط گاواژ (غلظت</span></span></span><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;"> mg/kg</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">100)، گروه مواجهه توام با سم به صورت تزریق درون صفاقی (دوز</span></span></span><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;"> mg/kg </span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">5/13)و رزماری به صورت خوراکی و توسط گاواژ (غلظت </span></span></span><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">mg/kg</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> 100) ، گروه مواجهه همزمان سم به صورت تزریق درون صفاقی و رزماری به صورت خوراکی و توسط گاواژ (غلظت </span></span></span><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">mg/kg</span></span><span dir="RTL"><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> 200 خوراکی)، بهعنوان گروههای مورد مطالعه انتخاب شدند. بعد از 30 روز متوالی، موشها وزن و کشته شدند و بافت کبد جهت بررسیهای هیستوپاتولوژی و تغییرات سطح مالون دی آلدئید و فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز مورد بررسی قرار گرفت. جهت سنجش سطح مالون دی آلدئید، دستگاه الایزا ریدر مدل </span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">بیوتیک بر روی طول موج 535 نانومتر و جهت سنجش سطح فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز، دستگاه بر روی طول موج 412 نانومتر تنظیم شد. سپس دادههای حاصل توسط نرمافزار آماری </span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">SPSS 22</span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و روش آزمون آنالیز واریانس یکطرفه </span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">One-way ANOVA</span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> و به دنبال آزمون آماری </span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">Tukey</span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> مورد تجزیهوتحلیل آماری قرار گرفتند و تفاوت میانگینها در سطح </span></span><span dir="LTR"><span style="font-family:Times New Roman,serif;"><span style="font-size:12.0pt;">P<0.05</span></span></span><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> معنیدار در نظر گرفته شد.</span></span><br>
<strong><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">یافته ها:</span></span></strong> <span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">طبق تست های آماری گروه مواجهه یافته با عصاره رزماری نتایج مشابه گروه کنترل یافت شد اما در گروه مواجهه یافته با کلرپیریفوس این سم بهطور معنیداری باعث تغییر در میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و مالون دی آلدئید نسبت به گروه کنترل و همچنین آسیبهایی از جمله آشفتگی در چیدمان سلولها، افزایش فضای سینوزوئیدها، نکروز سلولهای کبدی و ادم سیاهرگ مرکزی در بافت کبد میشود در حالیکه مواجهه همزمان با کلرپیریفوس و عصاره رزماری بهطور معنیداری باعث بهبود فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و سطح مالون دی آلدئید و همچنین کاهش آسیب ناشی از کلرپیریفوس میگردد.</span></span><br>
<strong><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;">نتیجه گیری:</span></span></strong><span style="font-family:B Nazanin;"><span style="font-size:12.0pt;"> با توجه به نتایج فوق به نظر می رسد که سم کلرپیریفوس به واسطه تولید رادیکالهای آزاد، تنش اکسیداتیو و تضعیف دفاع آنتیاکسیدانی باعث آسیب سلولی و تغییرات ساختاری در بافت کبد موشهای صحرایی میشود. درحالیکه عصاره رزماری به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتیاکسیدان باعث افزایش فعالیت آنتیاکسیدانی، کاهش میزان پراکسیداسیون لیپیدی و محافظت در برابر آسیب کبدی ناشی از ماده سمی کلرپیریفوس میگردد.</span></span>
<strong>Introduction:</strong> Chlorpyrifos is a worldwide used organophosphorus pesticide. In addition to controlling the cholinesterase enzyme, this toxicant also theatres significant role in oxidative stress and augmented oxidants. Whereas, extracted rosemary is an antioxidant and plays a protective role against free radicals. Therefore, the object of this study was to investigate the reduction of liver damage caused by chlorpyrifos through the effect of rosemary extract on the oxidative stress of this pesticide. <br>
<strong>Methods</strong> <strong>and Materials: </strong>In this study, 30 male Wistar Rats, weighing 200-220 g were used. The animals (Rats)were randomly divided into five groups, each group containing six rats for further comparison; Group І: served as control, Group П: the Chlorpyrifos exposure group (13.5 mg / kg single dose), Group Ш: the group exposed to Rosemary extract (100 mg / kg), Group ІV: the exposure group with the toxicant (13.5 mg / kg dose) and Rosemary (100 mg / kg concentration), Group V: simultaneous exposure of toxicant and rosemary (200 mg / kg oral dose). After 30 days, the Rats were weighed, killed and the liver tissue was histologically examined and changes in MDA and GPx were reviewed.<span dir="RTL"></span><br>
<strong>Results:</strong> The results of statistical tests showed that Chlorpyrifos significantly damaged the liver tissue and altered the activity of glutathione peroxidase and malondialdehyde compared to the control group, as well as the simultaneous exposure to CPF and rosemary extract can significantly make modifications to GPx and MDA levels and mitigate the CPF damage.<br>
<strong>Conclusion:</strong> According to the results, rosemary extract can reduce the oxidative stress caused by Chlorpyrifos and this plant can be used to treat poisoning caused by this toxic pesticide.
کلرپیریفوس, استرس اکسیداتیو, رزماری, سمیت کبدی, آنتیاکسیدان
Chlorpyrifos, Oxidative stress, Rosemary, Liver toxicity, Antioxidant
75
88
http://ioh.iums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2853-1&slc_lang=fa&sid=1
reza
Pourbabaki
رضا
پوربابکی
yasin.babaki@gmail.com
13600319475328460038782
13600319475328460038782
No
. Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
Monireh
Khadem
منیره
خادم
monirehkhadem@gmail.com
13600319475328460038783
13600319475328460038783
No
Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran,Assistant Professor, Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
تهران، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، دانشکده بهداشت،استادیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
sajjad
Samiei
سجاد
سمیعی
sajjadsamiei1994@yahoo.com
13600319475328460038784
13600319475328460038784
No
Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Institute for Environmental Research,Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
مهندسی بهداشت حرفه ای، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
fatemeh
amirkhanloo
فاطمه
امیرخانلو
royaamirkhanloo@yahoo.com
13600319475328460038785
13600319475328460038785
No
department of pharmacology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran,Department of Toxicology_ Pharmacology, Faculty of Pharmacy, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
تهران، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، دانشکده بهداشت،گروه سم شناسی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
Seyed Jamaleddin
Shahtaheri
سید جمال الدین
شاه طاهری
shahtaheri@tums.ac.ir
13600319475328460038786
13600319475328460038786
Yes
, Department of Occupational Health Engineering, School of Public Health, Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
استاد، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران