مجله علمی پژوهشی

  زمینه و هدف: در اکثر مسائل تصمیم­گیری چند معیاره گزینه­ای که از نظر تمام معیارهای ارزیابی مناسب­ترین باشد، وجود ندارد. در روش­های ارزیابی فعلی پس از تلفیق معیارها و تعیین بهترین گزینه، کاستی­ها و برتری­های این گزینه ناملموس باقی می­ماند. هدف از این پژوهش ارائه روشی ساده برای تصمیم­گیری در چنین موقعیت­هایی است.

  روش بررسی: روش پیشنهادی برای تعیین مکان مناسب خاکچال دفن زباله جامد شهر یاسوج، به کار رفت. در نخستین گام با اعمال معیارهای محدود کننده بر پایه قوانین سازمان حفاظت محیط­ زیست ایران، اراضی نامناسب حذف شدند. در گام بعد گزینه­های مناسب برای مکان خاکچال در سه هدف مجزای زیست­محیطی، اجتماعی­ و اقتصادی به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی وزن­دهی و اولویت­بندی شدند.

  یافته­ها: نتایج حاصل نشان داد که گزینه برتر با در نظر داشتن سه هدف مکان­یابی به صورت مجزا، با حالتی که در آن تمام معیارها در یک سلسله مراتب در نظر گرفته می­شوند، متفاوت است. بر پایه نتایج کلی در یک سلسله مراتب، بهترین گزینه برای خاکچال شهر یاسوج گزینه 2 است که در اهداف زیست­محیطی و اجتماعی بالاترین اولویت را نسبت به سایرین داشت. لیکن مقبولیت این گزینه از نظر اقتصادی برای اولیای امور شهر یاسوج دور از انتظار بود. در مقابل، گزینه 1 هر چند که در اهداف جزئی محیط­زیستی و اجتماعی اولویت دوم را نسبت به گزینه 2 داشت، لیکن از نظر اقتصادی نسبت به سایر گزینه­ها بیشترین ارجحیت را دارد.

  نتیجه­گیری: به نظر می­رسد در مسائل ارزیابی به کمک تصمیم­گیری چند معیاره مانند مکانیابی خاکچال دفن زباله، توجه به اهداف جزئی می­تواند تصمیم­گیرندگان را به نتایج کاربردی­تر رهنمون سازد.