مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای آروماتیک (PAHs) گروهی از ترکیبات آلی هستند که در حین احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی و محصولات نفتی تشکیل و بصورت گسترده در محیط زیست انتشار می‌یابند. شاغلین در کیوسک‌های روزنامه فروشی با آلاینده‌های موجود در هوای شهرها از جمله هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای آروماتیک مواجهه دارند. هدف از مطالعه‌ی حاضر ارزیابی مواجهه‌ی تنفسی شاغلین کیوسک‌های روزنامه‌ فروشی شهر تهران با هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای آروماتیک در دو فصل تابستان و پاییز سال 1392 است.

روش بررسی: هشت ترکیب هیدروکربن به عنوان شاخص مواجهه با آلودگی PAHs موجود در آلاینده‌های هوای شهری و خروجی از خودروها انتخاب و نمونه برداری در دو فاز ذره‌ای و گازی با استفاده از روش 5515 سازمان NIOSH توسط جاذب XAD-2 و فیلتر 37 میلی‌متری PTFE صورت گرفت. آنالیز این ترکیبات توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز اسپکتروفتومتر جرمی انجام گردید.

یافته‌ها: بیشترین مواجهه‌ی تنفسی شاغلین کیوسک‌های روزنامه فروشی در فصل تابستان و همچنین فصل پاییز مربوط به ترکیب بنزو آلفا آنتراسن و کمترین میزان مواجهه در هر دو فصل مربوط به ترکیب بنزو جی اچ ای پریلین بود. نتایج آزمون آماری M‏ann-Whitney نشان داد که غلظت کلیه‌ی ترکیبات اندازه‌گیری شده در ناحیه‌ی تنفسی شاغلین به جز بنزو جی اچ ای پریلین (089/0 = p-value) دارای رابطه‌ی معنی‌دار با تغییرات فصل است.

نتیجه گیری: شاغلین کیوسک‌های روزنامه فروشی مواجهه‌ی تنفسی قابل توجهی با هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای آروماتیک دارند اما در کلیه‌ی ایستگاه‌های نمونه‌برداری مواجهه‌ی شغلی پایین‌تر از حدود شغلی مجاز ارائه شده است. تغییرات فصلی بر میزان مواجهه‌ی تنفسی شاغلین اثر داشته و میزان مواجهه در فصل سرد بیش از فصل گرم است.