مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف : یکی از معضلات اصلی بهداشتی و زیست‌محیطی صنایع معدنی انتشار غبار در حین فعالیت‌های شکستن، سرند کردن و انتقال مواد می‌باشد. این مطالعه باهدف طراحی، اجرا و ارزیابی سامانه تهویه موضعی و تلفیق آن با سامانه مه پاش جهت کاهش انتشار ذرات هوابرد به همراه تحلیل اقتصادی در واحد سنگ‌شکن یک شرکت معدنی اجرا شد.

روش بررسی : پس از اطمینان از عدم تأثیر رطوبت بر خواص مواد، سامانه مه پاش آب به‌منظور فرونشانی بخشی از غبار در منبع تولید، طراحی و نصب شد. سایر ذرات منتشره نیز با به‌کارگیری سامانه تهویه مکنده موضعی با اقتباس از استانداردها و راهنماهای موجود کنترل گردید. به‌منظور پالایش ذرات جمع‌آوری‌شده توسط سامانه تهویه سه دستگاه سیکلون بازده بالا (مدل استایرمند) طراحی و مورداستفاده قرار گرفت. درنهایت عملکرد سامانه مه پاش و تهویه صنعتی به‌صورت مجزا و تلفیقی در کنترل ذرات منتشره در هوای محیط کار، مواجهه فردی و انتشار زیست‌محیطی مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته‌ها : بازده سامانه مه پاش، تهویه صنعتی و تلفیقی در کاهش غلظت غبار محیطی به ترتیب 49، 76  و 95 درصد بود. همچنین بازده سامانه مرطوب‌سازی، تهویه صنعتی و تلفیقی در کاهش میزان مواجهه با ذرات قابل استنشاق 54، 73 و 88 درصد حاصل شد. 

نتیجه‌گیری:  با توجه به ارزیابی‌های به‌عمل‌آمده با اجرای تلفیقی این دو سامانه، میزان مواجهه شغلی کارگران، غلظت غبار کل در محیط و انتشار زیست‌محیطی ذرات به کمتر از حدود مجاز کاهش یافت. مطابق تحلیل‌های اقتصادی، بالغ‌بر 80 درصد هزینه‌های اجرایی پروژه به این روش نسبت به روش خشک کاهش یافت، لذا می‌توان در شرایط مشابه این سامانه را به‌عنوان یک راهکار مؤثر و اقتصادی پیشنهاد داد.