مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: با توجه به حوادث رخ‌داده در اثر نشت گاز مایع (LPG)، موضوع واکاوی پیامد آتش‌سوزی و انفجار مخازن ذخیره حاوی این ماده از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر واکاوی پیامدهای آتش‌سوزی و انفجار یک مخزن استوانه‌ای ذخیره LPG در یک صنعت منتخب نفت و گاز است.

روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی، چهار سناریوی نقص، شامل گسیختگی یک مخزن استوانه‌ای ذخیره LPG، نشتی مخزن از محل لوله ورودی، نشتی مخزن از محل دریچه آدم‌رو و باز شدن شیر ایمنی و پیامدهای آتش‌سوزی و انفجار متناظر با آن‌ها توسط نرم‌افزار PHAST شبیه‌سازی شد. سپس نتایج به‌دست آمده با معیارهای موجود مقایسه شد و شدت آسیب‌رسانی پیامدها مشخص گردید.

یافته‌ها: با توجه به نتایج به‌دست آمده، ناحیه اثر آتش کروی ناشی از سناریوی گسیختگی مخزن با شدت تشعشع  5/37 تا شعاع 290 متر از محل مخزن است که با توجه به خطوط راهنما، در این میزان شدت تابش، احتمال آسیب عمده به تجهیزات فرآیندی، تخریب سازه‌ها و مرگ‌ومیر قطعی افراد حاضر در این ناحیه وجود دارد. در پیامد آتش ناگهانی این سناریو، در محدوده‌ای به شعاع 505 متر احتمال مرگ‌ومیر افراد صددرصد است. در پیامد انفجار ناشی از گسیختگی مخزن، موج انفجار bar 2/0 تا شعاع 2092 متری قابل مشاهده است. سناریوی نشتی از محل دریچه آدم‌رو نیز شامل پیامدهای آتش فورانی، انفجار و آتش ناگهانی است. هم‌چنین سناریوهای نشتی از محل لوله ورودی و باز شدن شیر ایمنی، پیامدهای آتش فورانی و آتش ناگهانی را به دنبال خواهد داشت.

نتیجه‌گیری: با توجه به شدت پیامدهای سناریوی اول و احتمال رخ دادن حوادث زنجیره‌ای در تأسیسات ذخیره گاز مایع، پیشنهاد می‌شود به‌جای مخازن استوانه‌ای افقی از مخازن کروی استفاده شود و هم‌چنین برنامه جامع واکنش در شرایط اضطراری در اولویت‌های نخست واحد ایمنی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها: واکاوی پیامد، آتش‌سوزی، انفجار، مخازن LPG، PHAST