مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: بروز حوادث در  صنعت نفت می­تواند خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. بنابراین تجزیه و تحلیل و درک علت‌های حوادث در این صنعت برای پیشگیری از بروز آن‌ها بسیار مهم است. به دلیل وجود عوامل متعدد تأثیرگذار بر انتخاب روش تجزیه ‌و تحلیل حوادث و تنوع روش‌ها، یکی از اصول و مبانی مهم تجزیه ‌و تحلیل حوادث،  انتخاب صحیح  و کارآمد روش می‌باشد. بنابراین، این مطالعه با هدف انتخاب روش بهینه برای تجزیه ‌و تحلیل حوادث صنعت نفت و با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه مدلی بر اساس روش تصمیم‌گیری چند معیاره ساخته شد که شامل روش فرآیند تحلیل شبکه برای به دست آوردن وزن معیارهای استفاده ‌شده جهت انتخاب روش و استفاده از روش  تاپسیس فازی برای ارزیابی اولویت‌بندی روش‌های تجزیه ‌و تحلیل حادثه بود.

یافته‌ها: بر اساس نتایج، 8 معیار اصلی و 21 زیر معیار برای انتخاب روش تجزیه ‌و تحلیل حادثه مورد استفاده قرار گرفت که معیارهای اصلی توانایی شناسایی سطوح چندگانه علل، نیاز آموزشی روش و سطوح دامنه کاربرد به ترتیب با وزن نهایی 375/0، 168/0 و 088/0 بیشترین وزن را در انتخاب روش داشتند. بر اساس نتایج اولویت‌بندی تاپسیس فازی، Tripod beta به‌عنوان روش بهینه برای حوادث انتخاب شد و روش‌های Bow tie و MTO در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد که برای انتخاب روش بهینه تجزیه ‌و تحلیل حادثه، معیارهای زیادی با درجه اهمیت متفاوت وجود دارد. بر اساس اهمیت معیارهای این مطالعه، روش beta Tripod به‌عنوان روش بهینه برای تجزیه ‌و تحلیل حوادث صنعت نفت انتخاب شد. به‌منظور بهبود تجزیه‌ و تحلیل حوادث و پوشاندن ضعف روش‌ Tripod beta، استفاده از این روش ‌به همراه روش‌های دیگر می‌تواند کمک زیادی در تجزیه ‌و تحلیل حادثه داشته باشد.