مجله علمی پژوهشی

چکیده

زمینه و هدف: کلروبنزن ماده‌ای شیمیای است که در تولید حشره‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و همچنین تولید لاستیک استفاده می‌شود و باعث عوارض نرولوژیکی و اثر بر مجاری تنفسی می‌گردد. در این پژوهش با استفاده از روش میکرواستخراج فاز جامد ((SPME  مقدار کلروبنزن در هوای محیط کار نمونه‌برداری و شرایط بهینه‌ی تجزیه با گازکروماتوگرافی-طیف‌بین جرمی تعیین گردید.

روش بررسی: نمونه‌برداری از غلظت های مشخص کلروبنزن در یک سیستم تولید اتمسفر دینامیک با روش میکرواستخراج فاز جامد انجام گرفت. پس از انتخاب نوع فیبرهای لازم، دما و زمان بازیافت بهینه در بخش تزریق تعیین شد و نتایج بدست آمده از SPME با روش شماره‌ی 1003، انستیتوی ملی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای مقایسه گردید. به‌منظور تجزیه‌ی نمونه‌های تهیه‌شده از کلروبنزن با روش میکرواستخراج فاز جامد (SPME)، از دستگاه گازکروماتوگرافی-طیف‌بین جرمی (MS(GC- استفاده گردید.

یافته‌ها: نتایج نشان داد فیبر CAR/PDMS از قابلیت جذب بیشتری درمقایسه‌با سایر فیبرها برخوردار است. شرایط دمایی واجذب در بخش تزریق دستگاه آنالیز در سه حالت دمایی 200 تا 280 بررسی گردید و تفاوتی در مقدار استخراج کلروبنزن در این شرایط وجود نداشت (P>0.05). زمان تعادل برای حالت SPME خارج از سرپوش، 30 دقیقه  و برای شرایط داخل سرپوش زمان رسیدن به تعادل تا چندین ساعت ادامه یافت. تفاوت معناداری در نرخ نمونه‌برداری در دماها و سرعت‌های تعیین‌شده در این مطالعه وجود نداشت(P>0.05). هرچند افزایش رطوبت نسبی باعث کاهش نرخ نمونه‌برداری در دامنه مورد بررسی گردید (P<0.05).

نتیجه‌گیری: در این پژوهش مشخص گردید که روش SPME در سوزن میتواند به عنوان جایگزین مناسبی برای روش معمول NIOSH  برای تعیین کلروبنزن در هوا مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از فیبر SPME به صورت در سرپوش میتوان میانگین مواجهه‌ی وزنی-زمانی (TWA) در هوای محیط کار را به روش پسیو تعیین نمود