مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: استرس و افسردگی از دلایل عمده کاهش بهره­ وری نیروی انسانی در کار هستند. با توجه به این که تغییر عوامل استرس ­زای شغلی بسیار سخت می ­باشند، نقش متغیرهای شخصیتی که بتوانند اثرات این عوامل را تعدیل کنند بسیار حایز اهمیت است. این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی سرسختی روان­شناختی و برون­ گرایی در رابطه­ ی تقاضاهای شغلی با استرس و افسردگی انجام شده است.

روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بود. نمونه ­ی این پژوهش 184 مرد شاغل بودند که از بین مردان شاغل در استان اصفهان با استفاده از روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند و به  مقیاس ویژگی­های دانشی مورگسون و هامفری(2006)، مقیاس اصلاح­ شده­ ی سرسختی-نسخه­ ی نروژی(هیستد و همکاران، 2010)، فهرست افسردگی بک، استیر و براون(1996) (BDI-II)، مقیاس استرس ادراک ­شده وارتیگ و همکاران(2013) و مقیاس برون گرایی پرسشنامه ­ی NEO_FFI(کاستا و مک­ کرا، 1989) پاسخ دادند.

یافته­ها: یافته ­های این پژوهش نشان داد که در رابطه ­ی تقاضاهای شغلی و استرس کارکنان، سرسختی روان­شناختی(B=-0.366, sig=0.05B=-) و برون ­گرایی(B=-0.155, sig=0.05) فرد نقش میانجی کامل را ایفا می ­کنند و در رابطه­ ی تقاضاهای شغلی و افسردگی، سرسختی روان­شناختی(B=-1.399, sig=0.05) میانجی کامل بود. همچنین مدل نهایی پژوهش با داده­ ها از نظر شاخص­های مطلق، تطبیقی و مقتصد برازش داشت(GFI=0.925; TLI= 0.953, RMSEA= 0.056).

نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج، افراد با سرسختی بالا، تقاضاهای شغلی را به عنوان چالشی ادراک می­ کنند که باید با آن درگیر شوند و بر آن کنترل پیدا کنند و لذا تقاضاهای شغلی در مورد این افراد نمی­تواند لزوما منجر به استرس و افسردگی گردد. افراد برون ­گرا نیز با توجه به عواطف مثبت، حمایت اجتماعی و گرایش به موفقیت، با تقاضاهای شغلی سازگار می­شوند و این تقاضاها منجر به استرس در آنان نمی ­گردد. با توجه به نتایج این پژوهش به شرکت­ها و سازمان­ها پیشنهاد می­گردد که در فرآیند گزینش و آموزش خود در مشاغل با تقاضاهای شغلی بالا، سرسختی روان­شناختی و برون­ گرایی آنان را مورد توجه قرار دهند.