دوره 16، شماره 6 - ( 1398 )                   جلد 16 شماره 6 صفحات 39-27 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Homayooni A, Homayooni F, Homayooni S. The relationship between personality traits, basic psychological needs satisfaction, work-related psychological flexibility and job burnout. ioh 2020; 16 (6) :27-39
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2367-fa.html
همایونی عاطفه، همایونی فرشته، همایونی صدیقه. بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، ارضاء نیازهای بنیادین روانشناختی و انعطاف پذیری روانشناختی در کار با فرسودگی شغلی. سلامت كار ايران. 1398; 16 (6) :27-39

URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2367-fa.html


دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان ، atefeh_0913@yahoo.com
چکیده:   (5183 مشاهده)
زمینه و هدف: فرسودگی شغلی واکنشی طولانی مدت به محرک ­های تنش ­زای عاطفی و میان فردی مزمن در شغل است، و توسط سه بعد خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و کاهش پیشرفت فردی تعریف می­ شود. پژوهش­ های متعددی به بررسی تاثیرات منفی فرسودگی شغلی بر کارکنان و سازمان­ هایشان پرداخته ­اند. این مطالعات بر اهمیت شناسایی عوامل پیش­ بین این پدیده با اهداف پیشگیری و مداخله تاکید می ­کنند. از این ­رو پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه‌ی ویژگی­ های شخصیتی، ارضاء نیازهای بنیادین روانشناختی مرتبط با کار و انعطاف­ پذیری روانشناختی در کار با فرسودگی شغلی انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس نحوه گردآوری داده­ ها توصیفی-همبستگی م ی­باشد. جامعه‌ی آماری ‌این پژوهش شامل کلیۀ کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف ­آباد بود که از میان آنان 200 نفر به شیوۀ نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ­ها با استفاده از مقیاس شخصیت پنج عاملی نئو (NEO-FFI-R)؛ کاستا و مک­ کرا (1991)، مقیاس نیازهای بنیادین روانشناختی مرتبط با کار؛ ون­دن بروک و همکاران (2010)، پرسشنامه پذیرش و عمل مرتبط با کار )WAAQ(؛ باوند و همکاران (2013) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون (1981) جمع­ آوری شد. داده ­ها بوسیلۀ آزمون­ های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته­ ها: نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که بین نیاز به خودمختاری (0/49-=r، 0/01p<)، شایستگی (0/36-=r، 0/01p<)، و ارتباط (0/46-=r، 0/01p<) با فرسودگی شغلی رابطه منفی معنادار وجود دارد. همچنین بین انعطاف ­پذیری روانشناختی در محل کار با فرسودگی شغلی (0/38-=r، 0/01p<) و ابعاد خستگی عاطفی (0/26-=r، 0/01p<)، مسخ شخصیت (0/28-=r، 0/01p<) و عدم موفقیت فردی (0/26-=r، 0/01p<)  رابطه منفی معنادار وجود دارد. از بین ابعاد شخصیت، برون­گرایی (0/51-=r، 0/01p<)، وظیفه­ شناسی (0/35-=r، 0/01p<)، و توافق ­پذیری (0/29-=r، 0/01p<) با رابطۀ منفی و روان ­رنجورخویی با رابطۀ مثبت (0/43=r، 0/01p<)  با فرسودگی شغلی رابطۀ معنادار دارند. علاوه ­براین، نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که برون گرایی، خودمختاری، وظیفه­ شناسی، ارتباط و انعطاف­ پذیری با رابطۀ منفی نقش معناداری (0/05p<) در پیش ­بینی فرسودگی شغلی کارکنان دارند. این متغیرها قادرند در مجموع %45 از تغییرات فرسودگی شغلی را پیش ­بینی کنند. خستگی عاطفی، به ترتیب از طریق خودمختاری و ارتباط قابل پیش ­بینی است. این متغیرها می­ توانند 44% از پراکندگی­ های خستگی عاطفی را به صورت معنادار پیش­ بینی نمایند (p<0/001). نتایج همچنین نشان داد که برون گرایی و وظیفه­ شناسی قادر هستند 25% از پراکندگی­های عدم موفقیت فردی را پیش ­بینی نمایند (p<0/001). سرانجام، وظیفه­ شناسی و انعطاف­ پذیری می‌توانند 12/1%از پراکندگی‌های مسخ شخصیت را بصورت معنی‌دار پیش‌بینی نمایند (p<0/001).
نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر می ­توان نتیجه گرفت که انعطاف ­پذیری روانشناختی، ارضاء نیازهای بنیادین روانشناختی و ویژگی­ های شخصیتی، خصوصاً برونگرایی نقشی کلیدی در توسعه فرسودگی شغلی دارند، و بنابراین باید به طور منظم در پژوهش و درمان فرسودگی در نظر گرفته شوند. بر اساس نتایج این مطالعه به مدیران پیشنهاد می ­شود که در خصوص استخدام کارکنان، کارکنانی را با ویژگی­ های شخصیتی برونگرایی، توافق ­پذیری، وظیفه­ شناسی و انعطاف­پ ذیری بالا و روان ­رنجورخویی پایین انتخاب کنند. همچنین شرایط محیط کاری را به گونه ­ای تغییر دهند که نیازهای بنیادی کارکنان ارضاء شود.
 
متن کامل [PDF 608 kb]   (3193 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: فرسودگی شغلی
دریافت: 1397/2/21 | پذیرش: 1398/3/26 | انتشار: 1399/2/1

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله سلامت کار ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iran Occupational Health

Designed & Developed by : Yektaweb