دوره 16، شماره 1 - ( 1398 )
جلد 16 شماره 1 صفحات 59-47 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Charkhandaz Yeganeh R, Ebrahimi H, Alimohammadi I, Khalilzadeh Ranjbar G. Survey of gender effect on driving performance and mental workload of Young Drivers using a driving simulator. ioh 2019; 16 (1) :47-59
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2416-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2416-fa.html
چرخ انداز یگانه رضا، ابراهیمی حسین، علیمحمدی ایرج، خلیل زاده رنجبر قربان. تاثیر جنسیت بر عملکرد رانندگی و بارکاری ذهنی رانندگان جوان با استفاده از شبیه ساز رانندگی. سلامت كار ايران. 1398; 16 (1) :47-59
دانشگاه علوم پزشکی ایران ، irajrastin1@gmail.com
چکیده: (4392 مشاهده)
زمینه و هدف: حوادث ترافیکی جاده ها سالانه جان بیش از 2/1 میلیون انسان را می گیرد و نیز باعث ناتوانی حدود 50 میلیون نفر در دنیا می شود. رانندگی و هدایت یک وسیله نقلیه نیازمند تخصیص سطوح متفاوتی از توجه افراد است. در این رابطه می توان به نقش بارکاری ذهنی نیز اشاره کرد. بارکاری ذهنی خود به عنوان نیازمندی که یک وظیفه بر منابع ذهنی و شناختی در دسترس افراد تحمیل می کند، شناخته می شود جنسیت افراد یکی از عوامل تاثیرگذار احتمالی بر عملکرد رانندگی می باشد. هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر جنسیت بر عملکرد رانندگی و بارکاری ذهنی رانندگان جوان با استفاده از شبیه ساز رانندگی بود.
روش بررسی: در این مطالعه 40 نفر راننده (20 نفر زن و 20 نفر مرد) با محدوده سنی 20 تا 29 سال مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی عملکرد رانندگان توسط شبیه ساز خودرو پراید و متغیر های وظیفه تشخیص محیطی (PDT) و انحراف عرضی خودرو در دو حالت رانندگی بدون محاسبات ذهنی و رانندگی در حال انجام محاسبات ذهنی انجام شد. همچنین از مقیاسهای خودگزارشی درجه تلاش ذهنی (RSME) و مقیاس بار کاری یکپارچه (IWS) جهت برآورد بارکاری ذهنی استفاده گردید. سناریو اصلی مطالعه شامل رانندگی به مسافت 20 کیلومتر در یک بزرگراه بود.
یافته ها: میانگین انحراف عرضی خودرو برای رانندگان زن و مرد در مرحله بدون محاسبات ذهنی به ترتیب برابر 55/0 و 51/0 متر به دست آمد. همچنین میانگین زمان واکنش نیز در این مرحله برای زنان و مردان به ترتیب برابر 482 و 450 میلی ثانیه محاسبه گردید. درحالت انجام محاسبات ذهنی نیز میانگین انحراف عرضی خودرو زنان و مردان به ترتیب برابر 67/0 و 62/0 متر و میانگین زمان واکنش زنان و مردان نیز به ترتیب برابر 606 و 569 میلی ثانیه بدست آمد. بر اساس مقیاس های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه نیز زنان متحمل بارکاری ذهنی بیشتری شدند اگرچه در مورد اغلب متغیرهای مطالعه اختلاف مقادیر مربوط به مردان و زنان بر اساس آزمون تی مستقل معنادار نبود (P-value>0.05). همچنین رانندگی در حالت انجام محاسبات ذهنی موجب افزایش معنادار (P-value˂0.05) مقادیر انحراف عرضی خودرو، زمان واکنش و مقادیر مقیاس های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه گردید.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد در اغلب موارد علی رغم اینکه در تمامی موارد عملکرد رانندگی زنان نسبت به مردان ضعیف تر بود اما سطح اختلاف مقادیر متغیر های مورد مطالعه در دو گروه از جنبه آماری معنادار نبود. همچنین این مطالعه نشان داد که تحمیل نیاز شناختی بالاتر توسط وظیفه انجام محاسبات ذهنی می تواند تاثیر چشمگیری بر افت عملکرد های رانندگی هر دو گروه مردان و زنان داشته باشد. از دیگر نتایج مهم این مطالعه، همبستگی نسبتا خوب و قابل توجه مقادیر شاخص های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه با زمان واکنش و انحراف عرضی خودرو بود که نشان دهنده اعتبار مناسب این مقیاس ها در اندازه گیری بارکاری ذهنی رانندگان بود.
روش بررسی: در این مطالعه 40 نفر راننده (20 نفر زن و 20 نفر مرد) با محدوده سنی 20 تا 29 سال مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی عملکرد رانندگان توسط شبیه ساز خودرو پراید و متغیر های وظیفه تشخیص محیطی (PDT) و انحراف عرضی خودرو در دو حالت رانندگی بدون محاسبات ذهنی و رانندگی در حال انجام محاسبات ذهنی انجام شد. همچنین از مقیاسهای خودگزارشی درجه تلاش ذهنی (RSME) و مقیاس بار کاری یکپارچه (IWS) جهت برآورد بارکاری ذهنی استفاده گردید. سناریو اصلی مطالعه شامل رانندگی به مسافت 20 کیلومتر در یک بزرگراه بود.
یافته ها: میانگین انحراف عرضی خودرو برای رانندگان زن و مرد در مرحله بدون محاسبات ذهنی به ترتیب برابر 55/0 و 51/0 متر به دست آمد. همچنین میانگین زمان واکنش نیز در این مرحله برای زنان و مردان به ترتیب برابر 482 و 450 میلی ثانیه محاسبه گردید. درحالت انجام محاسبات ذهنی نیز میانگین انحراف عرضی خودرو زنان و مردان به ترتیب برابر 67/0 و 62/0 متر و میانگین زمان واکنش زنان و مردان نیز به ترتیب برابر 606 و 569 میلی ثانیه بدست آمد. بر اساس مقیاس های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه نیز زنان متحمل بارکاری ذهنی بیشتری شدند اگرچه در مورد اغلب متغیرهای مطالعه اختلاف مقادیر مربوط به مردان و زنان بر اساس آزمون تی مستقل معنادار نبود (P-value>0.05). همچنین رانندگی در حالت انجام محاسبات ذهنی موجب افزایش معنادار (P-value˂0.05) مقادیر انحراف عرضی خودرو، زمان واکنش و مقادیر مقیاس های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه گردید.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد در اغلب موارد علی رغم اینکه در تمامی موارد عملکرد رانندگی زنان نسبت به مردان ضعیف تر بود اما سطح اختلاف مقادیر متغیر های مورد مطالعه در دو گروه از جنبه آماری معنادار نبود. همچنین این مطالعه نشان داد که تحمیل نیاز شناختی بالاتر توسط وظیفه انجام محاسبات ذهنی می تواند تاثیر چشمگیری بر افت عملکرد های رانندگی هر دو گروه مردان و زنان داشته باشد. از دیگر نتایج مهم این مطالعه، همبستگی نسبتا خوب و قابل توجه مقادیر شاخص های درجه تلاش ذهنی و مقیاس بار کاری یکپارچه با زمان واکنش و انحراف عرضی خودرو بود که نشان دهنده اعتبار مناسب این مقیاس ها در اندازه گیری بارکاری ذهنی رانندگان بود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
