دوره 17، شماره 1 - ( 1399 )
جلد 17 شماره 1 صفحات 459-449 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Motalebi Kashani M, Zamani-Badi H. Study of the situation of ergonomics training in school textbooks of Iranian educational system from primary to secondary in different field of study,2018. ioh 2020; 17 (1) :449-459
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2687-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-2687-fa.html
مطلبی کاشانی مسعود، زمانی بادی حکیمه. بررسی جایگاه آموزش ارگونومی در کتب درسی نظام آموزشی ایران از ابتدایی تا متوسطه در رشته های مختلف تحصیلی، سال 96. سلامت كار ايران. 1399; 17 (1) :449-459
کارشناس ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران ، hakime2326@gmail.com
چکیده: (1749 مشاهده)
زمینه و هدف: ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، تجهیزات و شغل و تطابق آن با قابلیت ها و محدودیت های انسان است. منبع انسانی، بزرگترین دارایی های یک کشور محسوب می شود. از آنجائیکه کشور ما دارای جمعیتی جوان می باشد، سرمایه گذاری و آموزش این گروه از ضروریات می باشد. در روان شناسی رشد، بهترین و مناسب ترین دوره برای شکل گیری شخصیت واقعی انسان، دوره کودکی و نوجوانی است. کودکان و نوجوانان نقش بسزایی در تجدید حیات هر نسل دارند و بدون توجه به رشد کودک و آموزش او، پیشرفت جامعه بشری ممکن نیست. در بیشتر کشورهای جهان، دوران تحصیل به عنوان بهترین و موثرترین زمان برای آموزش در نظر گرفته می شود .با توجه به اهمیت دوران طلایی کودکی و نوجوانی، هدف از مطالعه بررسی کتب این دوران براساس اشاره به موضوعات ارگونومی انجام گردید.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-مقطعی می باشد. در ابتدا چک لیستی مرتبط با عناوین ارگونومی طراحی شد. چک لیست اولیه به ده نفر از متخصصین مهندسی بهداشت حرفه ای و ارگونومی ارسال گردید. بعد از بررسی متخصصان، اصلاحات اعمال شد. در نهایت مطابق با چک لیست اصلاح شده، تمامی کتب دوره آموزشی در تمامی رشته ها مورد بررسی قرار گرفت . داده ها در نهایت وارد SPSS شد و آنالیز گردید.
یافته ها: در مجموع سیصد کتاب در سه دوره ابتدایی، اول متوسطه و دوم متوسطه مورد بررسی قرار گرفتند. تمامی داده ها در پنج عنوان مورد طبقه بندی قرار گرفتند به این ترتیب: الف) برحسب موضوع ب) برحسب دوره تحصیلی ( ابتدایی، اول متوسطه، دوم متوسطه)، ج) برحسب نوع ارائه مطلب ( شامل: ارائه به صورت جمله، ارائه به صورت تصویر و یا هر دو مورد)، د) برحسب کیفیت (شامل: ضعیف، متوسط، خوب و عالی) و ه) برحسب رشته ( این بخش فقط شامل دوره دوم متوسطه می شد: رشته تجربی، ریاضی، فنی حرفه ای، هنر، ادبیات). 449 مورد ارگونومی و موضوعات مربوط به آن در کتب یافت شد. 73 مورد (3/16%) برای دوره ابتدایی، 38 مورد (5/8%) دوره اول متوسطه و 338 مورد (3/75%) مربوط به دوره دوم متوسطه بود. از بین ده موضوع به ترتیب وضعیت بدنی نامناسب و طولانی با 183 مورد (8/40%)، جابجایی دستی بار با 82 مورد (3/18%) و ارگونومی محصول با 57 مورد (7/12%) بیشترین اشاره را در کتب سه مقطع داشتند. از بین پنج رشته مورد بررسی در دوره دوم متوسطه، 332 مورد (9/73%) برای رشته فنی حرفه ای و تنها 6 مورد برای رشته تجربی و ریاضی (3/1%) را شامل می شد. در رشته هنر و ادبیات هیچ موردی یافت نشد.
نتیجه گیری: با توجه به اینکه تا مقطع دوم متوسطه، اشاره به موضوعات ارگونومی بسیار کم است و در مقطع دوم متوسطه نیز بیشتر موضوعات ارگونومی در رشته فنی حرفه ای وجود دارد، بازبینی کتب و توجه بیشتر بر موضوع ارگونومی و تاثیر آن بر کودک و نوجوان توصیه می شود.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-مقطعی می باشد. در ابتدا چک لیستی مرتبط با عناوین ارگونومی طراحی شد. چک لیست اولیه به ده نفر از متخصصین مهندسی بهداشت حرفه ای و ارگونومی ارسال گردید. بعد از بررسی متخصصان، اصلاحات اعمال شد. در نهایت مطابق با چک لیست اصلاح شده، تمامی کتب دوره آموزشی در تمامی رشته ها مورد بررسی قرار گرفت . داده ها در نهایت وارد SPSS شد و آنالیز گردید.
یافته ها: در مجموع سیصد کتاب در سه دوره ابتدایی، اول متوسطه و دوم متوسطه مورد بررسی قرار گرفتند. تمامی داده ها در پنج عنوان مورد طبقه بندی قرار گرفتند به این ترتیب: الف) برحسب موضوع ب) برحسب دوره تحصیلی ( ابتدایی، اول متوسطه، دوم متوسطه)، ج) برحسب نوع ارائه مطلب ( شامل: ارائه به صورت جمله، ارائه به صورت تصویر و یا هر دو مورد)، د) برحسب کیفیت (شامل: ضعیف، متوسط، خوب و عالی) و ه) برحسب رشته ( این بخش فقط شامل دوره دوم متوسطه می شد: رشته تجربی، ریاضی، فنی حرفه ای، هنر، ادبیات). 449 مورد ارگونومی و موضوعات مربوط به آن در کتب یافت شد. 73 مورد (3/16%) برای دوره ابتدایی، 38 مورد (5/8%) دوره اول متوسطه و 338 مورد (3/75%) مربوط به دوره دوم متوسطه بود. از بین ده موضوع به ترتیب وضعیت بدنی نامناسب و طولانی با 183 مورد (8/40%)، جابجایی دستی بار با 82 مورد (3/18%) و ارگونومی محصول با 57 مورد (7/12%) بیشترین اشاره را در کتب سه مقطع داشتند. از بین پنج رشته مورد بررسی در دوره دوم متوسطه، 332 مورد (9/73%) برای رشته فنی حرفه ای و تنها 6 مورد برای رشته تجربی و ریاضی (3/1%) را شامل می شد. در رشته هنر و ادبیات هیچ موردی یافت نشد.
نتیجه گیری: با توجه به اینکه تا مقطع دوم متوسطه، اشاره به موضوعات ارگونومی بسیار کم است و در مقطع دوم متوسطه نیز بیشتر موضوعات ارگونومی در رشته فنی حرفه ای وجود دارد، بازبینی کتب و توجه بیشتر بر موضوع ارگونومی و تاثیر آن بر کودک و نوجوان توصیه می شود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
