دوره 17، شماره 1 - ( 1399 )
جلد 17 شماره 1 صفحات 1163-1148 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hayati A, Marzban A. Strategic analysis of ergonomic and safety problems in mechanization of date palm crown access operation with the sustainable agricultural development approach. ioh 2020; 17 (1) :1148-1163
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3024-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3024-fa.html
حیاتی عبداله، مرزبان افشین، رهنما مجید. تحلیل راهبردی مشکلات ارگونومیکی و ایمنی عملیات دسترسی به تاج نخل خرما با رویکرد توسعه کشاورزی پایدار. سلامت كار ايران. 1399; 17 (1) :1148-1163
تحلیل راهبردی مشکلات ارگونومیکی و ایمنی عملیات دسترسی به تاج نخل خرما با رویکرد توسعه کشاورزی پایدار
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران ، afshinmarzban@asnrukh.ac.ir
چکیده: (2166 مشاهده)
زمینه و هدف: نخل خرما از جمله محصولات اصلی بسیاری از کشورهای مناطق غرب آسیا و شمال آفریقا به شمار میرود. این درخت تأمینکنندهی عمدهی غذا و منبع درآمد بسیاری از خانوارهای ساکن در مناطق ذکر شده میباشد. یکی از عملیات مهم تولید خرما، عملیات دسترسی به تاج نخل خرما میباشد. ماشینهای خدمترسانی نخیلات برای عملیات دسترسی به تاج نخل خرما طراحی شده است، اما بنا به دلایلی بستر مورد نیاز برای پذیرش و سازگاری ماشینهای خدمترسانی نخیلات کمتر فراهم بوده است. علیرغم اهمیت و جایگاه خرما در ایران و گسترش مکانیزاسیون، هنوز هم عملیات دسترسی به تاج نخل خرما به صورت سنتی و همراه با مشکلات ارگونومیکی و ایمنی بسیاری انجام میشود. در مطالعه حاضر، این مسئله و ارتباط آن با توسعه کشاورزی مورد تحلیل راهبردی قرار گرفت و میزان وقوع و شدت هر یک از عوامل بالقوه بروز حادثه سقوط در عملیات مذکور بررسی شد.
روش بررسی: مطالعه حاضر در دو بخش تحقیق کتابخانهای و میدانی صورت گرفت. در بخش مطالعه کتابخانهای، علل شیوع مشکلات ارگونومیکی و ایمنی در عملیات دسترسی به تاج نخل خرما برشمرده شد. ارکان توسعه پایدار در کشاورزی (جامعه، اقتصاد و محیط) در ارتباط با این علل مورد بررسی قرار گرفت. ماتریسهای SWOT و TOWS برای تحلیل راهبردهای کاهش مشکلات ارگونومیکی و ایمنی در عملیات دسترسی به تاج نخل خرما استفاده شد. در بخش مطالعه میدانی، دادههای مربوط به میزان وقوع عوامل بالقوه سقوط و شدت حادثه ناشی از عوامل بالقوه سقوط با در نظر گرفتن 117 شرکتکننده به ترتیب با پرسش در مورد امکان سقوط از نخل خرما به دلیل عامل بالقوه مورد نظر و با استفاده از مقیاس آنالوگ بصری جمعآوری شد. همخوانی بین این دو متغیر با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن بررسی شد.
یافتهها: مشکلات مربوط به فاکتورهای ارگونومیکی، وضعیت اقتصادی تولیدکنندگان خرما، شرایط مزرعه، مناطق در حال توسعه و کمتر برخوردار از زیرساختهای مناسب و کمبود آگاهی و شناخت میتوانست باعث عدم استقبال مناسب از مکانیزاسیون عملیات دسترسی به تاج نخل باشد. این علل با ارکان توسعه پایدار در زمینه مورد مطالعه در ارتباط بودند. بالاترین درصد وقوع حادثه سقوط به میزان 5/91 درصد مربوط به پوسیدگی تنه درخت و پایینترین درصد مربوط به گرما به میزان 8/24 درصد بود. همخوانی بین میزان وقوع حادثه و شدت حادثه معنیدار شد (ضریب همبستگی اسپیرمن: 398/0، آلفا: 000/0). این یعنی عواملی که درصد وقوع بالاتری داشتند در صورت به وقوع پیوستن دارای شدت آسیب بالاتری بودند.
نتیجهگیری: با توجه به استراتژیهای مربوط به مدیریت نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در حوزه مکانیزاسیون دسترسی به تاج نخل خرما و مخاطرات ایمنی که میتواند منجر به سقوط در این عملیات شود، ضمن توجه و حمایت از فعالیتهای تحقیقاتی در خصوص گسترش مکانیزاسیون در تولید خرما تا فراهم شدن بسترهای لازم برای این امر، بهسازی ابزارهای غیرپیچیده و ارزانقیمت با ملاحظه وضعیت اقتصادی تولیدکنندگان خرما، زیرساختها، میزان آگاهی و شناخت جامعه هدف، جنبههای ایمنی، ارگونومی، بهرهوری تولید و پایداری در معیشت خانوارهای کشاورز و توسعه پایدار راهکار به نسبت مناسبتری میباشد.
روش بررسی: مطالعه حاضر در دو بخش تحقیق کتابخانهای و میدانی صورت گرفت. در بخش مطالعه کتابخانهای، علل شیوع مشکلات ارگونومیکی و ایمنی در عملیات دسترسی به تاج نخل خرما برشمرده شد. ارکان توسعه پایدار در کشاورزی (جامعه، اقتصاد و محیط) در ارتباط با این علل مورد بررسی قرار گرفت. ماتریسهای SWOT و TOWS برای تحلیل راهبردهای کاهش مشکلات ارگونومیکی و ایمنی در عملیات دسترسی به تاج نخل خرما استفاده شد. در بخش مطالعه میدانی، دادههای مربوط به میزان وقوع عوامل بالقوه سقوط و شدت حادثه ناشی از عوامل بالقوه سقوط با در نظر گرفتن 117 شرکتکننده به ترتیب با پرسش در مورد امکان سقوط از نخل خرما به دلیل عامل بالقوه مورد نظر و با استفاده از مقیاس آنالوگ بصری جمعآوری شد. همخوانی بین این دو متغیر با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن بررسی شد.
یافتهها: مشکلات مربوط به فاکتورهای ارگونومیکی، وضعیت اقتصادی تولیدکنندگان خرما، شرایط مزرعه، مناطق در حال توسعه و کمتر برخوردار از زیرساختهای مناسب و کمبود آگاهی و شناخت میتوانست باعث عدم استقبال مناسب از مکانیزاسیون عملیات دسترسی به تاج نخل باشد. این علل با ارکان توسعه پایدار در زمینه مورد مطالعه در ارتباط بودند. بالاترین درصد وقوع حادثه سقوط به میزان 5/91 درصد مربوط به پوسیدگی تنه درخت و پایینترین درصد مربوط به گرما به میزان 8/24 درصد بود. همخوانی بین میزان وقوع حادثه و شدت حادثه معنیدار شد (ضریب همبستگی اسپیرمن: 398/0، آلفا: 000/0). این یعنی عواملی که درصد وقوع بالاتری داشتند در صورت به وقوع پیوستن دارای شدت آسیب بالاتری بودند.
نتیجهگیری: با توجه به استراتژیهای مربوط به مدیریت نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در حوزه مکانیزاسیون دسترسی به تاج نخل خرما و مخاطرات ایمنی که میتواند منجر به سقوط در این عملیات شود، ضمن توجه و حمایت از فعالیتهای تحقیقاتی در خصوص گسترش مکانیزاسیون در تولید خرما تا فراهم شدن بسترهای لازم برای این امر، بهسازی ابزارهای غیرپیچیده و ارزانقیمت با ملاحظه وضعیت اقتصادی تولیدکنندگان خرما، زیرساختها، میزان آگاهی و شناخت جامعه هدف، جنبههای ایمنی، ارگونومی، بهرهوری تولید و پایداری در معیشت خانوارهای کشاورز و توسعه پایدار راهکار به نسبت مناسبتری میباشد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
