فلاحتی محسن، عباس زاده مجتبی، طاهری فرشته، نجفی مجره محمد، ذکائی مجتبی. روش های رایج در تجزیه و تحلیل تغییرپذیری ضربان قلب: مطالعۀ مروری. سلامت كار ايران. 1399; 17 (1) :544-556
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3072-fa.html
دانشکده علوم پزشکی ساوه ، mzokaei2011@gmail.com
چکیده: (7371 مشاهده)
الکتروکاردیوگرافی یکی از ابزار مفید و رایج در بررسی عملکرد قلب می باشد. در مطالعات انجام شده در سالهای1960 ،تغییرپذیری ضربان قلب[1] (HRV)، به عنوان ابزاری غیرتهاجمی برای بررسی عملکردهای سیستم خودمختار قلبی و سایر اختلالات عملکردی قلب در شرایط مختلف معرفی و استفاده شد.علاوه بر کاربردهای بالینی تغییرپذیری ضربان قلب، این پارامتر فیزیولوژیک در حوزه ارگونومی و بهداشت حرفه ای نیز کاربردهای فراوانی دارد. در مطالعه بارکارذهنی، مواجهه با صدای محیط کار، نوبتکاری، استرس و دیگر پارامترهای مرتبط با محیطکار از تغییرپذیری ضربان قلب بهره میگیرند. تغییرپذیری ضربان قلب تحت تاثیر سیستم عصبی خودمختار و بوسیله گره سینوسی تنظیم میشود. سیستم عصبی خودمختار به شاخه های سمپاتیک و پاراسمپاتیک تقسیم می شود و تأثیرات آنها بر ضربان قلب و تغییرپذیری ضربان قلب کاملاً درک شده است. فعالیت سمپاتیک تمایل به افزایش ضربان قلب و کاهش تغییرپذیری ضربان قلب دارد، در حالی که پاراسمپاتیک تمایل به کاهش ضربان قلب و افزایش تغییرپذیری ضربان قلب دارد. بارزترین مؤلفه دورهای تغییرپذیری ضربان قلب، آریتمی سینوس تنفسی[2] (RSA) است که از 15/0 تا 4/0 هرتز در نظر گرفته می شود. مولفه ی فرکانس بالا تنها تحت تاثیر فعالیت عصبی پاراسمپاتیک است. یکی دیگر از مولفه های تغییرپذیری ضربان قلب، مؤلفه فرکانس پایین (LF) در رنج فرکانسی، 04/0تا 15/0هرتز است.این مولفه تحت تاثیر فعالیت عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک می باشد. روشهای محاسباتی بسیاری برای تجزیه و تحلیل HRV توسعه داده شدهاند، هر یک از این روشها با نقاط قوت و ضعف همراه هستند. اگرچه، ممکن است در تفسیر این شاخص همچنان دشواریهای وجود داشته باشد، این ابزار، با یک رویکرد غیرتهاجمی اطلاعات فیزیولوژیکی قابل اطمینان را در اختیار محققین، پزشکان و کارشناسان بهداشت و درمان قرار میدهد. پارامترهای HRV را میتوان در حوزههای زمان، فرکانس و روشهای غیرخطی طبقهبندی کرد. تجهیزات تجاری در دسترس ECG ، معمولاً به دلیل عدم وجود پروتکلهای تشخیصی استاندارد شامل ویژگیهایHRV نیستند. به عنوان جایگزین این نرم افزارهای تجاری، بسیاری از نرم افزارهای ساده، آنلاین و رایگان، مستقل از دستگاه و قابل حمل برای تجزیه و تحلیل HRV و تحقیقات قلبی عروقی تهیه شدهاند. از مهمترین ابزارهای تجزیه و تحلیل ضربان قلب می توان به کوبیوس، gHRV ، KARDIA، VARVI، ARTiiFACT و RHRV اشاره کرد. در این مقاله خلاصهای از روشهای تجزیه و تحلیل HRV بررسی شده است، که برای محققین و متخصصین علاقمند به مطالعه عملکردهای قلب و عروق از جمله متخصصین قلب عروق، ارگونومی، طب ورزش، فیزیولوژی و دیگر رشتههای مرتبط مفید میباشد.
[1] - Heart Rate Variability
[2] - Respiratory Sinus Arrhythmia
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
ارگونومی دریافت: 1398/12/15 | پذیرش: 1399/3/24 | انتشار: 1399/7/2