مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: جذب بخارات سمی جیوه (Hg 0) در هوای محیط کار از طریق جاذب‌های مناسب در کنترل حدود تماس شغلی شاغلین بسیار مؤثر است. با توجه به تمایل ساختارهای کربنی برای جذب سطحی جیوه، احتمالا می‌توان نانو لوله‌های کربنی را به عنوان نمونه‌بردار مناسب جیوه در نظر گرفت.هدف این مطالعه بررسی احتمال جذب بخارات جیوه توسط نانو لوله‌های کربنی و مقایسه کارایی جذب نانو لوله‌های کربنی چند‌جداره و تک‌جداره می باشد.

 روش بررسی: در مطالعه تجربی، راندمان جذب و تأثیر متغیرهای مختلف بر جذب بخارات جیوه عنصری توسط نانو لوله‌های کربنی، واجذب مقادیر جرمی بخارات جیوه، ظرفیت جذب، زمان و دمای واجذب، تکرار‌پذیری و زمان ماندگاری جیوه بررسی شد. برای صحت نتایج از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه،رگرسیون خطی تک و چند‌متغیره و تی‌مستقل استفاده گردید.

 یافته‌ها: ظرفیت و راندمان جذب توسط جاذب به جرم جاذب، نوع نانو لوله کربنی،جرم جیوه وابسته می‌باشد.محدوده خطی این روش برای نانو لوله‌های کربنی تک جداره(7/0 – 006/0 میکرو گرم)و برای چند جداره(3 – 006/0 میکرو گرم)، حد تشخیص برای هر دو نانو لوله کربنی برابر با 006/0 میکرو گرم می باشد. دمای و زمان بهینه برای واجذب مقادیر جرمی جیوه به ترتیب برابر با 250 درجه سانتی گراد و 10 دقیقه و زمان ماندگاری جیوه بر روی نانو لوله‌های کربنی تا سه هفته بعد از نمونه-برداری(بیش از 90 درصد)بود.

نتیجه گیری: نانو لوله‌های کربنی پتانسیل جذب بخارات جیوه را دارند و می‌توان از آنها برای نمونه‌برداری نیز استفاده نمود.