مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: تولید بخارات با غلظت ثابت از مایعات آلی خالص در مطالعات میدانی و آزمایشگاهی بهداشتی و سم‌شناسی و همچنین کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری بهداشت حرفه‌ای و محیط کاربردهای فراوانی دارد. شناخت مزایا و معایب روش‌های مختلف غلظت‌سازی می‌تواند محقق را در راه اندازی یکی از مهم‌ترین بخش‌های مطالعه که همان غلظت‌سازی است یاری نماید. در این تحقیق ضمن بررسی روش‌های مختلف غلظت‌سازی به مقایسه دو روش و شناسایی عوامل تأثیرگذار در هر یک پرداخته شده است.

روش بررسی: به منظور ساخت غلظت‌های مشخص از استایرن، از دو سیستم تبخیری و تزریقی استفاده شد. در سیستم تبخیری با دمش هوا در بطری گاز شوی ml)250 )در دو حالت نازل (در فاصله نزدیک از سطح مایع و در داخل مایع) غلظت‌های مورد نظر تولید شد و در سیستم تزریقی از یک دستگاه پمپ سرنگی (3100Graseby، ساخت شرکت Smiths) استفاده شد. نتایج بدست آمده از هر دو سیستم با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار در ثبات غلظت هر یک از سیستم‌ها از جمله ثبات دما، میزان جریان، تعداد منافذ و موقعیت قرار گیری نازل مورد مقایسه قرار گرفت.

یافته‌ها: برای تولید غلظتppm)300 )از بخارات استایرن در رطوبت 19%، ضریب تغییرات غلظت‌های تولید شده در سیستم بابلر 86/2% و سیستم غلظت‌سازی پمپ سرنگی 01/2% محاسبه شد. زمان تقریبی ایجاد تعادل در سیستم غلظت‌سازی پمپ سرنگی در حدود 60 دقیقه بود، این در حالی است که سیستم غلظت‌سازی تبخیری در حدود 105 دقیقه به ثبت رسید. ضریب تغییرات غلظت‌های تولید شده در حالتی که نازل هوا در سطح مایع قرار دارد 52/2% و در شرایطی که نازل درون مایع قرار گیرد به 97/1% می‌باشد.

نتیجه‌گیری: مهم‌ترین فاکتور در دستیابی به غلظت ثابت کنترل عوامل تأثیرگذار از جمله دما و جریان می‌باشد. پایین‌تر بودن ضریب تغییرات غلظت‌های تولید شده در سیستم پمپ‌سرنگی نشان دهنده برتری این سیستم در مقایسه با سیستم غلظت‌سازی بابلر می‌باشد که یکی از دلایل آن دلیل عدم وابستگی سیستم تزریقی به سطح مایع درون ظرف می‌باشد.