مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: صنعت ساخت و ساز یکی از خطرناک‌ترین صنایع در سراسر دنیا به شمار می‌رود. ایمنی در محیط کار، پدیده پیچیده‌ای است و ایمنی مبتنی بر رفتار در محیط‌های ساخت و ساز از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر مدل‌سازی فاکتورهای موثر بر رفتار نا ایمن در صنعت ساخت و ساز است.

روش بررسی: در این مطالعه کمی، روش سه مرحله‌ای مدل‌سازی معادلات ساختاری در دو شرکت اصلی درگیر در پروژه‌های ساخت و ساز ایران به کار رفت. در مرحله اول، مدل اندازه گیری با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در محیط کار اول ارزیابی شد. در ادامه، مدل ساختاری مطلوب برای محیط کار اول استخراج شد. در مرحله نهایی، مدل ساختاری مطلوب در محیط کار ساخت و ساز دوم ارزیابی گردید. نرم افزار لیزرل 8/8 برای تحلیل داده‌ها بکار رفت.

یافته‌ها: شاخص‌های برازش نشان داد که مدل ساختاری مطلوب استخراج شده از محیط کار اول در محیط کار دوم (93/0GFI=؛ 04/0SRMR=؛ 06/0RMSEA=؛ 98/0CFI=؛ 97/0NFI=؛ و 98/12/df=χ) نیز به خوبی برازش می‌شود. مدل نشان می دهد که جو ایمنی کارفرما بیشترین همبستگی (87/0SPC=،21/16t-value=) را با متغیر کلی جو ایمنی دارد. نگرش‌ها و باورها بالاترین همبستگی را با متغیر کلی فاکتورهای فردی (87/0SPC=،34/13t-value=) دارد و شرایط فیزیکی نا ایمن بیشترین همبستگی (77/0SPC=، 69/7t-value=) را با متغیر کلی عملکرد ایمنی داراست.

نتیجه گیری: به منظور اجرای مداخلات موثر در محیط ساخت و ساز به مدلی یکپارچه و مناسب نیاز است که از طریق آن نحوه ارتباط عوامل موثر بر رفتار نا ایمن به آسانی درک شود. مدل ساختاری ارایه شده در این مطالعه، می‌تواند در درک بهتر فاکتورهای موثر بر عملکرد ایمنی در پروژه‌های ساخت و ساز یاری رسان باشد.