مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: حداکثر میزان اکسیژن مصرفی افراد نمودی بارز از توانایی انجام کار جسمانی در آنهاست. بدین ترتیب، در مشاغل با نیازهای فیزیکی سنگین مانند آتش‌نشانی، ارزیابی‌های دقیق ظرفیت هوازی کارکنان برای اطمینان از توانایی جسمانی و متناسب بودن آنان با شغل خود ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی حداکثر ظرفیت هوازی و عوامل مرتبط با آن در آتش‌نشانان انجام شده است.

روش بررسی: در این مطالعه‌ توصیفی تحلیلی مقطعی، 31 نفر از کارکنان عملیاتی آتش‌نشانی تهران به صورت تصادفی ساده از ایستگاه‌های آتش‌نشانی مستقر در شهر تهران انتخاب شدند و پرسشنامه‌ اطلاعات دموگرافیک- شغلی و آزمون تست پله ‌توکسورث و شهنواز بکار برده شد. برای تحلیل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS19و روش‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.

 یافته ها: میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی در آتش‌نشانان مورد بررسی ml/kg/min 28/3± 18/36 بود. حداکثر ظرفیت هوازی با وزن همبستگی معکوس معنادار داشت (43/0-= r، 017/0= P) اما ارتباط بارزی بین وضعیت تأهل، داشتن شغل دوم، داشتن سابقه‌ استعمال دخانیات، قد، گروه سنی، شاخص توده‌ بدنی و سمت در بخش عملیاتی با حداکثر ظرفیت هوازی در سطح 5 درصد وجود نداشت.

نتیجه گیری: حداکثر ظرفیت هوازی آتش‌نشانان در مطالعه‌ حاضر بر اساس مقادیر معیار حداکثر ظرفیت هوازی در طبقه متوسط (برای گروه سنی 29-20 سال، در محدوده ml/kg/min 42-34، برای گروه سنی 39- 30 در محدوده ml/kg/min 38- 31 و برای گروه سنی 49- 40 در محدوده ml/kg/min 35-27) قرار دارد و از مقادیر گزارش شده در بسیاری از گروه‌های شغلی دیگر بالاتر بوده، ولی در مقایسه با نتایج مطالعات انجام شده بر آتش‌نشانان در سطح جهان کمتر بود؛ از این‌رو توجه اکید بر افزایش توان هوازی آنان با توجه به اهمیت شغل آتش‌نشانی توصیه می‌گردد. همچنین، انجام مطالعات مشابه با دیگر روش‌های سنجش حداکثر ظرفیت هوازی نظیر استفاده از تردمیل و دوچرخه و مقایسه نتایج با تست پله پیشنهاد می‌گردد.