مجله علمی پژوهشی

زمینه و هدف: شغل راهبری قطار درون شهری در طبقه مشاغل نوظهور در ایران است و بنابراین، تا کنون مطالعات محدودی بر روی واکاوی وظایف و خطرات این شغل انجام شده است. با توجه به این امر، این مطالعه با هدف واکاوی وظایف و خطرات شغل راهبری مترو و ارایه راهکارهای کنترلی انجام شده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع کیفی است که طی سالهای 1392 الی 1393 در مترو شهر تهران انجام شده است. در این مطالعه که مطالعه‌ای تلفیقی است داده‌ها به روش‌های بررسی میدانی، بررسی اسنادی، مصاحبه انفرادی، مصاحبه گروهی متمرکز و بحث گروهی متمرکز گردآوری شدند. از روش‌های واکاوی وظیفه، مدل سازمانی حوادث، سیستم طبقه­بندی فاکتورهای انسانی، واکاوی اثر و حالت شکست، واکاوی درخت واقعه، واکاوی درخت خطا، مدل انرژی هادن، واکاوی پایش مدیریت و درخت ریسک، امتیاز اولویت ریسک و حدود پایین و بالای کنترل در شناسایی و واکاوی خطرات استفاده شد.

یافته‌ها: به دلیل گستردگی وظایف شغل راهبری، راهبران در شغل خود با خطرات متعددی مواجه هستند. در حالت فعال بودن سیستم ایمنی خودکار (ATP)، بیشتر خطرات در شرایط تحت کنترل و در حالت غیر فعال بودن این سیستم، بیشتر خطرات غیر قابل کنترل هستند.

نتیجه گیری: عدم توازن تعهد مدیریت به ایمنی در مقابل تعهد به مشتری مداری، ریشه بسیاری از نقص‌های سیستم و خطرات در عملیات و شغل راهبری است. با استقرار سیستم مجوز کار در حالت غیر فعال بودن ATP، می‌توان بسیاری از خطرات جدی را تحت کنترل قرار داد.