زمینه و هدف: در حالیکه بیمارستان‌ها یکی از نهادهای مهم در ارائه خدمات بهداشتی-درمانی محسوب می‌شوند، این روزها بعلت نبود سیستم تبادل و تصفیه هوا کافی، نرخ تهویه پایین و تردد بیش‌از اندازه افراد، به یکی از کانون‌های خطر انتقال ویروس SARS-CoV-2 تبدیل شده‌اند.  مطالعه حاضر به ارزیابی حضور SARS-CoV-2   در هوا و سطوح بخش ICU در یکی از مهمترین بیمارستان‌های معین در شهر تهران می‌پردازد، تا از این طریق علاوه بر مشخص شدن امکان مواجهه استنشاقی و تماسی افراد در بخش ICU که به عنوان اصلی‌ترین مرکز ارائه خدمات درمانی ویژه به بیماران با عفونت شدید حاد تنفسی محسوب می‌شود، به بررسی فرضیه انتقال هوابرد SARS-CoV-2   نیز پرداخته باشد.
روش بررسی: به منظور نمونه‌برداری از هوای بخش، از روش ایمپینجر استفاده شد. به این ترتیب که در فاصله 5/1 تا 8/1 متری از سطح زمین، هوای بخش از طریق یک پمپ نمونه‌برداری  با نرخ هواگذر 5/1 لیتر بر دقیقه به داخل ایمپینجر متخلخل-ml30 حاوی 15 میلی‌لیتر  محیط انتقال ویروس، پاستوویرال ترانسپورت مدیوم (PVTM)، به مدت 45 دقیقه عبور داده ‌شد. برای تشخیص حضور SARS-CoV-2 در نمونه‌های هوا، از روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز رونویسی معکوس  (RT-PCR) استفاده ‌گردید. نمونه‌برداری از سطوح قسمت‌های مختلف بخش با کمک سواپ آغشته به محلول محیط انتقال (Viral Transport Medium) از یک سطح مشخص (cm² 25) از محل‌های مورد نظر صورت گرفت و نمونه‌ها داخل ویال حاوی محیط انتقال (تثبیت کننده پروتئین، آنتی بیوتیک و محلول بافر) قرار ‌گرفتند و از طریق روش RT-PCR   آنالیز ‌شدند.
یافته‌ها: از ده نمونه جمع‌آوری شده از هوای اتاق، 6 عدد آن مثبت (60%) بود که بیشترین غلظت RNA ،  3913 کپی در میلی‌لیتر ثبت شد. اکثر نمونه‌های منفی اعلام شده مربوط به هوای عمومی وسط اتاق بودکه فاصله بیشتری نسبت به تخت‌های بیماران داشتند. میانگین غلظت RNA ویروس در هوای اتاق مورد بررسی 820±2601 کپی بر میلی‌لیتر بدست آمد.  همچنین، از ده نمونه تهیه شده از سطوح مختلف اتاق، 4 نمونه آن (40%) مثبت بود که بالاترین غلظت، 8318 کپی بر میلی‌لیتر تعیین گردید. تمام نمونه‌های مثبت در کنار تخت بیماران مشاهده شد و میانگین غلظت RNA ویروس در سطوح مورد بررسی 3227±3674 کپی بر میلی‌لیتر گزارش گردید.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از حضور این ویروس در هوای و سطوح بخش ICU به خصوص محل‌های نزدیک تخت بیماران مبتلا بود. این یافته‌ها تاکیدی بر راه انتقال هوابرد این ویروس در کنار سایر طرق انتقال مانند تماس فرد به فرد و تماس با سطوح آلوده می‌باشد. با توجه به آلودگی محیط بخش ICU مورد مطالعه به ویروس SARS-CoV-2، اجرای مؤثر روش‌های ایزولاسیون هوایی مانند استفاده از تجهیزات حفاظت تنفسی (ماسک N95) و ماسک‌های الکتریکی تصفیه کننده هوا و همچنین اطمینان از صحت عملکرد سیستم‌های تهویه بیمارستانی و بهبود آن جهت حفاظت از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی کاملاً ضروری است.

واژه‌های کلیدی: ویروس SARS-CoV-2، انتقال هوابرد، نمونه برداری، بخش ICU

متن کامل [PDF 1104 kb]   (945 دریافت)