دماری بهزاد، طاهری فرشته، المدنی حسین، نوری رویا، نارنجی ها هومان. الگوی عملی مواجهه کارفرمایان با کارگران مصرف کننده مواد اعتیاد آور. سلامت كار ايران. 1399; 17 (1) :370-381
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3130-fa.html
دانشیار، ، دپارتمان حکمرانی و سلامت، پژوهشکده علوم اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران ، bdamari@gmail.com
چکیده: (1859 مشاهده)
چکیده
مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر امروزه بصورت یک بلای اجتماعی است و بدون تردید مصرف مواد در محیط کار یکی از اصلیترین معضلات محیطهای کاری است زیرا کارفرمایان را با هزینههای زیادی مانند کاهش بهرهوری و افزایش نیاز به مراقبتهای سلامتی روبرو میکند. مصرف مواد مخدر به کاهش بهره وری، غیبت از کار، جراحت در محیط کار، افزایش هزینههای درمان سلامتی، فساد در محیط کار و نیز مشکلات فردی و مضرات اجتماعی منجر می شود. محیط کار موقعیت منحصر به فردی در درمان افراد مصرفکننده مواد اعتیادآور می باشد بنابراین کارفرما به عنوان یکی از گروههای متضرر میتواند نقش منحصربه فردی در درمان کارگران مصرفکننده داشته باشد. راه اندازی خانه بهداشت کارگری در محیطهای کاری فرصتی برای ایفای چنین نقشی فراهم می آورد . هدف این مطالعه تعیین الگوی عملی مواجهه کارفرمایان با کارگران مصرفکننده مواد اعتیادآور است.
روش: این مطالعه از نوع کیفی است. برای جمعآوری دادهها از سه روش مرور منابع ، برگزاری جلسات بحث گروهی متمرکز و نظرخواهی با پرسشنامه کتبی استفاده شده است. ابتدا کلید واژههای اصلی این پژوهش در پایگاههای Magiran و SID، Scopus، Google Scholar، Elsevier، PubMed مورد بررسی قرار گرفتندو پس از بررسی مطالعات بدست آمده، مدل مفهومی اولیهای طراحی شد. سپس این مدل مفهومی طی سه جلسه بحث گروهی متمرکز با خبرگان در قالب مراحل، روالها و استانداردها تدوین شد. حاصل این جلسات شکل گیری شیوه نامه رویارویی کارفرمایان با کارگران مصرف کننده مواد بوده است. حاصل این جلسات شکل گیری شیوه نامه رویارویی کارفرمایان با کارگران مصرف کننده مواد بوده است. در مرحله نهایی شیوهنامه با استفاده از پرسشنامه به تمامی ذینفعان جهت نظرخواهی ارسال و پس کسب و اعمال نظرات آنها، نهایی شد.
یافته ها: الگوی عملی رویارویی کارفرمایان با کارگران مصرفکننده مواد اعتیادآور به ترتیب شامل دو مرحله خوداظهاری و سپس تست تصادفی است که به شکل دورهای تکرار میشود . در صورت خوداظهاری و یا مثبت بودن تست تصادفی اعتیاد، فرایند درمان اجرا میشود. شرایط تشویقی برای درمان کارگر مصرفکننده مواد در مرحله خوداظهاری بیشتر از مرحله تست تصادفی مثبت است. اجرای این الگو نیازمند فراهم شدن زیرساختهای قانونی ، فیزیکی و رعایت ملاحظات اخلاقی است .
نتیجه گیری: از ویژگیهای مهم این مدل این است که با درخواست سیاستگذاران امر تدوین شده است، نظر همه ذینفعان در آن اعمال شده است و همچنین این مدل شیوهای از برخورد تشویقی و نه تنبیهی را ارائه میدهد که به دنبال درمان کارکنان معتاد است. لذا پیشنهاد میشود این الگو به شکل شیوهنامه در شورای هماهنگی ارائه خدمات بهداشتی به بیمهشدگان، شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و شورای فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر تصویب شده و کارفرمایان برتر در اجرای آن تشویق شوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانشناسی سازمانی دریافت: 1398/8/18 | پذیرش: 1399/5/16 | انتشار: 1399/7/1