دوره 19، شماره 1 - ( 1401 )
جلد 19 شماره 1 صفحات 426-408 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
abdolahi B, Hajjartabar M, Saeedi R, Bagheri A. Survey of effectiveness of HSE management system on the situation of sustainable development in the petrochemical industry. ioh 2023; 19 (1) : 27
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3261-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3261-fa.html
عبدالهی بهروز، حجارتبار محمد، سعیدی رضا، باقری امین. بررسی اثر بخشی سیستم مدیریت HSE بر وضعیت توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی. سلامت كار ايران. 1401; 19 (1) :408-426
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ، m.hajjartabar@gmail.com
چکیده: (1299 مشاهده)
چکیده
زمینه و هدف: براساس اهمیت توسعه پایدار و نقش آن در توسعه کشور، سازمانها و صنایع با توجه به چالش ها و نگرانی های سلامت، ایمنی و محیط زیست، فراتر از سودآوری و افزایش بهره وری اندیشیده و اهداف اجتماعی و زیست محیطی را مدنظر قرار داده اند. اما در عمل این مهم کمتر محقق شده است. سیستم مدیریت HSE رویکردی است که استقرار بهینه و کارآمد آن در صنایع بسیار حائز اهمیت است و بر توسعه پایدار صنایع، و رشد و توسعه هرکشور موثر است. بنابراین در اهمیت تعامل این دو می توان گفت که رفع چالش های HSE مستلزم تغییر الگوی عملکرد فرهنگی، سازمانی و انسانی است و مدیران باید به لحاظ دانش نگرش و مهارت، در راستای تحقق سیستم مدیریت HSE و به تبع از آن، توسعه پایدار حرکت کنند. در جهت تحقق این مهم، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی سیستم مدیریت HSE بر توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی سنندج انجام شد. براین اساس رویکردهای منتهی به شرایط بهینه استقرار سیستم مدیریت HSE موثر بر توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی، مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - کاربردی است که در دو بخش کلی (اول،طراحی و اعتبار سنجی ابزارهای ارزیابی، و دوم، بررسی وضعیت و اثربخشی) و هفت مرحله انجام شده است و بر بررسی اثربخشی سیستم مدیریت HSE بر توسعه پایدار تاکید دارد. پرسشنامه محقق ساخته برای ارزیابی وضعیت سیستم مدیریت HSE (63 گویه) و توسعه پایدار (59 گویه) طراحی شد. برای روایی پرسشنامه از روش تعیین روایی محتوا به دو صورت ضریب نسبت روایی محتوا CVR و شاخص روایی محتوا CVI استفاده شد. این پرسشنامه ها بر روی 143 نفر از مدیران و کارکنان پتروشیمی سنندج اجرا شد. سپس مولفه ها و وضعیت سیستم مدیریت HSE و مولفه ها و وضعیت توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی تعیین، و تاثیر ( افزایشی یا کاهشی ) سیستم مدیریت HSE بر وضعیت توسعه پایدار در این صنعت بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی به کمک نرم افزار SPSS انجام شد.
یافته ها: وضعیت سیستم مدیریت HSE در مولفه های تعهد و رهبری، خط مشی و اهداف مشترک، و اجرا، ثبت و پایش مناسب است، اما سه مولفه سازماندهی، منابع و مستندات، ارزیابی و مدیریت ریسک، و طرح ریزی باید ارتقا یابد. وضعیت توسعه پایدار در هر سه مولفه توسعه اجتماعی، توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست نیز مناسب نیست و باید ارتقاء یابد. در بررسی تاثیر ( افزایشی یا کاهشی ) سیستم مدیریت HSE بر وضعیت توسعه پایدار نیز یافته ها نشان داد که سیستم مدیریت HSE بر توسعه پایدار در ابعاد توسعه زیست محیطی، توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی به ترتیب بیشترین تاثیر را دارد.
نتیجه گیری: نتایج بیانگر آنست که هرچند استقرار بهینه تمام مولفه های سیستم مدیریت HSE در صنایع پتروشیمی و تاثیر آن بر توسعه پایدار اهمیت حیاتی دارد، اما استقرار آن در صنایع بزرگ و کوچک، به طور کامل اتفاق نیفتاده است. این امر در صنایع نوپای پتروشیمی، ضامن رشد و توسعه آنها و نیز توسعه پایدار است، و شرایط استقرار آن باید جزو استانداردهای اولیه باشد. در این مهم، شناخت، نگرش و مهارت مدیران بالادستی صنعت پتروشیمی بسیار تعیین کننده است.
زمینه و هدف: براساس اهمیت توسعه پایدار و نقش آن در توسعه کشور، سازمانها و صنایع با توجه به چالش ها و نگرانی های سلامت، ایمنی و محیط زیست، فراتر از سودآوری و افزایش بهره وری اندیشیده و اهداف اجتماعی و زیست محیطی را مدنظر قرار داده اند. اما در عمل این مهم کمتر محقق شده است. سیستم مدیریت HSE رویکردی است که استقرار بهینه و کارآمد آن در صنایع بسیار حائز اهمیت است و بر توسعه پایدار صنایع، و رشد و توسعه هرکشور موثر است. بنابراین در اهمیت تعامل این دو می توان گفت که رفع چالش های HSE مستلزم تغییر الگوی عملکرد فرهنگی، سازمانی و انسانی است و مدیران باید به لحاظ دانش نگرش و مهارت، در راستای تحقق سیستم مدیریت HSE و به تبع از آن، توسعه پایدار حرکت کنند. در جهت تحقق این مهم، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی سیستم مدیریت HSE بر توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی سنندج انجام شد. براین اساس رویکردهای منتهی به شرایط بهینه استقرار سیستم مدیریت HSE موثر بر توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی، مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - کاربردی است که در دو بخش کلی (اول،طراحی و اعتبار سنجی ابزارهای ارزیابی، و دوم، بررسی وضعیت و اثربخشی) و هفت مرحله انجام شده است و بر بررسی اثربخشی سیستم مدیریت HSE بر توسعه پایدار تاکید دارد. پرسشنامه محقق ساخته برای ارزیابی وضعیت سیستم مدیریت HSE (63 گویه) و توسعه پایدار (59 گویه) طراحی شد. برای روایی پرسشنامه از روش تعیین روایی محتوا به دو صورت ضریب نسبت روایی محتوا CVR و شاخص روایی محتوا CVI استفاده شد. این پرسشنامه ها بر روی 143 نفر از مدیران و کارکنان پتروشیمی سنندج اجرا شد. سپس مولفه ها و وضعیت سیستم مدیریت HSE و مولفه ها و وضعیت توسعه پایدار در صنعت پتروشیمی تعیین، و تاثیر ( افزایشی یا کاهشی ) سیستم مدیریت HSE بر وضعیت توسعه پایدار در این صنعت بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی به کمک نرم افزار SPSS انجام شد.
یافته ها: وضعیت سیستم مدیریت HSE در مولفه های تعهد و رهبری، خط مشی و اهداف مشترک، و اجرا، ثبت و پایش مناسب است، اما سه مولفه سازماندهی، منابع و مستندات، ارزیابی و مدیریت ریسک، و طرح ریزی باید ارتقا یابد. وضعیت توسعه پایدار در هر سه مولفه توسعه اجتماعی، توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست نیز مناسب نیست و باید ارتقاء یابد. در بررسی تاثیر ( افزایشی یا کاهشی ) سیستم مدیریت HSE بر وضعیت توسعه پایدار نیز یافته ها نشان داد که سیستم مدیریت HSE بر توسعه پایدار در ابعاد توسعه زیست محیطی، توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی به ترتیب بیشترین تاثیر را دارد.
نتیجه گیری: نتایج بیانگر آنست که هرچند استقرار بهینه تمام مولفه های سیستم مدیریت HSE در صنایع پتروشیمی و تاثیر آن بر توسعه پایدار اهمیت حیاتی دارد، اما استقرار آن در صنایع بزرگ و کوچک، به طور کامل اتفاق نیفتاده است. این امر در صنایع نوپای پتروشیمی، ضامن رشد و توسعه آنها و نیز توسعه پایدار است، و شرایط استقرار آن باید جزو استانداردهای اولیه باشد. در این مهم، شناخت، نگرش و مهارت مدیران بالادستی صنعت پتروشیمی بسیار تعیین کننده است.
شماره‌ی مقاله: 27
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
