دوره 20، شماره 2 - ( 1402 )
جلد 20 شماره 2 صفحات 218-201 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: ۹۸۱۱۹۰۵۰۰۳
Ethics code: IR.TUMS.SPH.REC.1401.138
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kouhnavard B, Mazlomi A, Shamsipour - M. Identification of effective factors in musculoskeletal disorders of tea harvesting workers: a qualitative study. ioh 2024; 20 (2) :201-218
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3547-fa.html
URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-3547-fa.html
کوهنورد بهرام، مظلومی عادل، شمسی پور منصور. شناسایی عوامل مؤثر بر اختلالات اسکلتی - عضلانی کارگران برداشت چای: یک مطالعه کیفی. سلامت كار ايران. 1402; 20 (2) :201-218
- ، bahramk2011@gmail.com
چکیده: (895 مشاهده)
زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی - عضلانی مرتبط با کار، عارضه‌ای چند عاملی می‌باشد که منجر به از دست رفتن زمان کار، ناتوانی و افزایش هزینه اقتصادی می‌شود. هدف از این مطالعه، شناسایی عوامل مؤثر بر اختلالات اسکلتی - عضلانی کارگران برداشت چای بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-کیفی با تجزیه و تحلیل محتوای هدایت‌شده و مشارکت 14 نفر از چای‌کاران به روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی انجام شد. داده‌ها به روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و در نرم‌افزار 12MAXQDA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه از مدل کرایان (SEIPS) به عنوان چهارچوب از پیش تعیین‌شده برای مدل ماکروارگونومی استفاده شد.
یافته‌ها: تعداد 214 کد اولیه، 56 کد مهم، 17 زیرمقوله و 5 مقوله اصلی (فردی، مرتبط با وظیفه، ابزار و تجهیزات، مرتبط با عوامل محیطی و سازمانی) بعنوان عوامل مؤثر بر اختلالات اسکلتی - عضلانی چای‌کاران در نتایج تجزیه و تحلیل مستمر داده‌ها به دست آمد. برخی از کدهای مهم مستخرج از مصاحبه در مقوله فردی شامل (سن، جنسیت، سابقه کار قبلی در چای‌کاری، احساس خستگی شدید و ...)، مقوله مرتبط با وظیفه (پوسچر نامناسب، مسافت طولانی حمل بار (از محل باغ تا انبار) و ...)، مقوله ابزار و تجهیزات (بلند بودن طول کیسه متصل به ابزار دستی برداشت چای و ...)، مقوله مرتبط با عوامل محیطی (سطوح سربالایی و سرازیری)، ارتفاع بوته چای (کوتاه و بلند)، نوع منطقه برداشت چای (جلگه ای و کوهستانی) و ...) و مقوله سازمانی (عدم آموزش کافی درباره روش صحیح انجام کار، عدم حمایت و پشتیبانی از طرف کارفرما و تهدید به اخراج (عدم امنیت شغلی) و ...) بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه مشاغل کشاورزی (بطور خاص شغل برداشت چای) در ماهیت وظایف در مقایسه با وظایف صنعتی دارای تنوع می باشد، از جمله عوامل متفاوت بر اختلالات اسکلتی عضلانی در این شغل را می توان به فعالیت بیشتر زنان در این شغل با توجه به نیاز به فعالیت فیزیکی بالا، جابجایی کیسه های بسیار سنگین چای (60 تا 80 کیلوگرم)، استفاده از ابزار دستی سنتی، رطوبت و دمای محیط کاری (کار در فضای روباز در فصل تابستان و زیر باران)، فضای کاری (ارتفاع بوته چای، محدودیت دسترسی به تمام فضای بوته چای)، سطح ناهموار زمین در حین فعالیت، اعمال نیرو بر دست (حرکات ضربدری ابزار دستی هنگام کار)، عدم برقراری نظام نوبت کاری و ساعت کاری بالای 12 ساعت را اشاره نمود. به منظور پیشگیری از این اختلالات، یک رویکرد چند وجهی اقدامات از این عوامل مورد نیاز است که می توان به بازطراحی ارگونومیک ابزار کار چای‌کاران، بهسازی بوته های چای و فضای کاری، آموزش اصول ارگونومی وضعیت بدنی و جابجایی بار، ایجاد پوشش بیمه ای و سایر موارد مرتبط در این مطالعه را اشاره داشت.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-کیفی با تجزیه و تحلیل محتوای هدایت‌شده و مشارکت 14 نفر از چای‌کاران به روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی انجام شد. داده‌ها به روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و در نرم‌افزار 12MAXQDA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه از مدل کرایان (SEIPS) به عنوان چهارچوب از پیش تعیین‌شده برای مدل ماکروارگونومی استفاده شد.
یافته‌ها: تعداد 214 کد اولیه، 56 کد مهم، 17 زیرمقوله و 5 مقوله اصلی (فردی، مرتبط با وظیفه، ابزار و تجهیزات، مرتبط با عوامل محیطی و سازمانی) بعنوان عوامل مؤثر بر اختلالات اسکلتی - عضلانی چای‌کاران در نتایج تجزیه و تحلیل مستمر داده‌ها به دست آمد. برخی از کدهای مهم مستخرج از مصاحبه در مقوله فردی شامل (سن، جنسیت، سابقه کار قبلی در چای‌کاری، احساس خستگی شدید و ...)، مقوله مرتبط با وظیفه (پوسچر نامناسب، مسافت طولانی حمل بار (از محل باغ تا انبار) و ...)، مقوله ابزار و تجهیزات (بلند بودن طول کیسه متصل به ابزار دستی برداشت چای و ...)، مقوله مرتبط با عوامل محیطی (سطوح سربالایی و سرازیری)، ارتفاع بوته چای (کوتاه و بلند)، نوع منطقه برداشت چای (جلگه ای و کوهستانی) و ...) و مقوله سازمانی (عدم آموزش کافی درباره روش صحیح انجام کار، عدم حمایت و پشتیبانی از طرف کارفرما و تهدید به اخراج (عدم امنیت شغلی) و ...) بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه مشاغل کشاورزی (بطور خاص شغل برداشت چای) در ماهیت وظایف در مقایسه با وظایف صنعتی دارای تنوع می باشد، از جمله عوامل متفاوت بر اختلالات اسکلتی عضلانی در این شغل را می توان به فعالیت بیشتر زنان در این شغل با توجه به نیاز به فعالیت فیزیکی بالا، جابجایی کیسه های بسیار سنگین چای (60 تا 80 کیلوگرم)، استفاده از ابزار دستی سنتی، رطوبت و دمای محیط کاری (کار در فضای روباز در فصل تابستان و زیر باران)، فضای کاری (ارتفاع بوته چای، محدودیت دسترسی به تمام فضای بوته چای)، سطح ناهموار زمین در حین فعالیت، اعمال نیرو بر دست (حرکات ضربدری ابزار دستی هنگام کار)، عدم برقراری نظام نوبت کاری و ساعت کاری بالای 12 ساعت را اشاره نمود. به منظور پیشگیری از این اختلالات، یک رویکرد چند وجهی اقدامات از این عوامل مورد نیاز است که می توان به بازطراحی ارگونومیک ابزار کار چای‌کاران، بهسازی بوته های چای و فضای کاری، آموزش اصول ارگونومی وضعیت بدنی و جابجایی بار، ایجاد پوشش بیمه ای و سایر موارد مرتبط در این مطالعه را اشاره داشت.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
ارگونومی
دریافت: 1402/5/20 | پذیرش: 1402/8/21 | انتشار: 1402/10/10
دریافت: 1402/5/20 | پذیرش: 1402/8/21 | انتشار: 1402/10/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
